Mikroqarzni qaytarmaslik qanday oqibatlarga olib keladi? - Zaimer.uz - финансовый супермаркет

Mikroqarzni qaytarmaslik qanday oqibatlarga olib keladi?

O‘qish vaqti 2 daqiqa
Mikroqarzni qaytarmaslik qanday oqibatlarga olib keladi?

Bank va mikrokredit tashkilotlarining ko‘pgina mijozlari qarz qaytarib berilmasa qanday oqibatlarga olib kelishini bilishmaydi. Agar qarz qaytarilmasa nima bo‘ladi ?

Dastlab mikroqarzlarni to‘lanmasligining oqibatlari to‘g‘risida to‘xtab o‘tamiz.

Mikroqarzlarni to‘lanmasligining oqibatlariga quyidagilar kiradi:

  • Qo‘ng‘iroqlar.
  • Shaxsiy uchrashuvlar.
  • Sud qarori — odamdan qarzni undirishni eng tezkor usuli. Sudning MKT foydasiga qaroridan keyin, sud ijrochilari bank kartalaringizni va mol-mulkingizni xatlashlari mumkin.

Qarz oluvchini qarzni vaqtida qaytara olmasligini 3 ta varianti bor:

  • Shartnomadagi qo‘pol xatolar.
  • Qarz restrukturizasiya qilinishi.
  • Qarz qayta moliyalashtirilishi.

Biroq, odatda yuqorida keltirilgan vaziyatlarning biriga tushib qolish biroz qiyinroq. Siz restrukturizasiya va qayta moliyalashtirish taomillarini qo‘llashga erishishingiz mumkin, ammo ular sizni javobgarlikdan ozod etmaydi, balki shunchaki shartnoma shartlari o‘zgartiriladi va qarzni to‘lash muddatlari uzaytiriladi.

MKT nomidan xodimlar qarzni undirishadi.

Biroq, MKTning undirish xizmati xodimlari mijoz bilan noma’qul muomala qilish, ovoz ko‘tarish, qo‘rqitish va uy egasining ruxsatisiz ichkariga kirish huquqlariga ega emasdirlar. Agar bunday holat ro‘y bergan bo‘lsa, har qanday fuqaro huquqni muhofaza qilish organlariga ariza berishi mumkin.

Qarz yukini qanday kamaytirish mumkin?

Buning uchun MKT murojaat qilishingiz va vaziyatingiz qiyinligini tushuntirishingiz kerak. Ba’zi MKTlar va banklar sizni vaziyatingizni to‘g‘ri tushungan holda, muayyan muddatga foizlar hisoblanishini to‘xtatishlari mumkin.  Biroq buning uchun Siz zarur dalillarni, masalan, ish beruvchi bilan bekor qilingan mehnat shartnomasini nusxasi yoki siz jiddiy kasal bo‘lganligingiz to‘g‘risidagi kasalxonadan ma’lumotnomani taqdim etishingiz zarur bo‘ladi.

Qarz qanchalik ortishi mumkin?

Asosiy qarz bo‘yicha muddati o‘tgan qarzdorlikka shartnomangizda belgilangan foizlar summasi qo‘shiladi. Ba’zan MKTlar ma’lumotlarni buzib ko‘rsatishadi va qonun yoki shartnomaga ko‘ra belgilangandan ancha ko‘proq summalarni so‘rashadi. Qarzdorlikni to‘lashdan avval, uni albatta qayta tekshiring. Shuningdek Siz MKTdan qarz to‘lashni kechiktirganingiz uchun jarimalarni bekor qilishni talab qilish huquqiga egasiz.

Muhim

Qonunga ko‘ra, MKTlar qarz summasidan 2 baravar ortiq bo‘lmagan summani undirishlari mumkin.

Qanday qilib MKTlarni qonunbuzarligi uchun javobgarlikka tortish mumkin ?

Agar MKT xodimlari hayotingiz va sog‘lig‘ingizga tahdid qilsa – ichki ishlar organlariga ariza yozamiz va dalillarni ilova qilamiz: telefon suhbatlari yozuvlari, xabarlarni skrinshotlari yoki guvohlarni jalb qilamiz. Agar ichki ishlar organlari arizani qabul qilishdan bosh tortsa, ulardan yozma javobni taqdim etishni talab qiling.

MKT tomonidan har qanday qonunbuzarlikka yo‘l qo‘yilganda, Markaziy bankka shikoyat qilamiz, chunki u MKTlar faoliyatini nazorat qiladi, buni pochta, Markaziy bankning ishonch telefoni yoki sayti orqali qilish mumkin.

Sizni qiziqtirishi mumkin

Ko‘chmas mulkni garovga qo‘yib kredit olish qanday amalga oshiriladi?
08.09.2025
9 daqiqa

Ko‘chmas mulkni garovga qo‘yib kredit olish qanday amalga oshiriladi?

O‘zbekistonda ko‘chmas mulk garovi krediti 2025: to‘liq qo‘llanma

Ko‘chmas mulk garovi asosida kredit olish O‘zbekistonda yirik mablag‘ jalb qilishning eng ishonchli usullaridan biri bo‘lib qolmoqda. 2025-yilda ushbu moliyaviy vosita jarayonlarni raqamlashtirish va yangi davlat tashabbuslari tufayli yanada qulayroq bo‘ldi. Ushbu qo‘llanma sizga bunday kredit olishning barcha nozik jihatlarini tushunishga yordam beradi – bank tanlashdan tortib shartnoma imzolashgacha.

Ko‘chmas mulk garovi krediti mohiyati va uning 2025-yildagi o‘rni

Ko‘chmas mulk garovi krediti – bu kvartiralar, uylar, yer uchastkalari yoki tijorat ko‘chmas mulklari egalariga o‘z mulklarini sotmasdan bank yoki mikromoliya tashkilotidan pul mablag‘larini olish imkonini beruvchi maxsus moliyaviy mahsulotdir. Ko‘chmas mulk kredit bo‘yicha ta’minot vazifasini bajaradi, bu esa kreditor uchun xatarlarni sezilarli darajada kamaytiradi va qarz oluvchi uchun yanada qulay shart-sharoitlarni ochadi.

2025-yilda ushbu vositaning mashhurligi, ayniqsa, biznes uchun aylanma mablag‘larga muhtoj bo‘lgan tadbirkorlar va yirik xaridlar, ta’lim yoki davolanish uchun mablag‘ talab qiladigan jismoniy shaxslar orasida o‘sishda davom etadi. O‘zbekistonda ko‘chmas mulk garovi asosida kreditlash bozori sezilarli o‘zgarishlarga duch keldi: raqamlashtirish tufayli tartib-qoidalar soddalashdi, turli moliya institutlaridan takliflar ko‘paydi va davlat tashabbuslari bunday kreditlarni aholi uchun yanada qulayroq qildi.

Garovga olinadigan ko‘chmas mulk turlari va baholash xususiyatlari

O‘zbekiston banklari va XMIlari garovga har xil turdagi ko‘chmas mulkni qabul qiladi, ularning har biri o‘ziga xos baholash xususiyatlari va talablariga ega. Yuqori likvidlilik va barqaror bozor qiymati tufayli turar-joy binolari – kvartiralar va xususiy uylar eng ko‘p talab qilinadi. Yer uchastkalari, ayniqsa istiqbolli hududlarda joylashgan yoki tijorat maqsadlarida foydalanishga mo‘ljallangan yer uchastkalari ham garov sifatida talabga ega. Tijorat ko‘chmas mulki – ofis binolari, omborlar, ishlab chiqarish binolari va savdo maydonlari biznes egalariga o‘z biznesini rivojlantirish uchun katta miqdordagi mablag‘larni olish imkonini beradi.

Garovga qo‘yilgan ko‘chmas mulkka qo‘yiladigan asosiy talablar quyidagilardan iborat: yuridik jihatdan sof bo‘lishi, ya’ni yuklamalar, xatlashlar, sud nizolari va boshqa huquqiy muammolar bo‘lmasligi kerak. Mulkning holati uning qiymatini baholashda muhim rol o‘ynaydi – banklar yaxshi texnik holatdagi, kapital ta’mirlashni talab qilmaydigan obyektlarni afzal ko‘radilar. Joylashuv ko‘chmas mulkning likvidligiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi – yaxshi infratuzilma va transport qulayligiga ega rivojlangan hududlardagi obyektlar yuqori baholanadi.

Ko‘chmas mulkni baholash jarayoni odatda bank tomonidan akkreditatsiyadan o‘tgan mustaqil baholovchilar yoki moliya tashkilotining o‘z mutaxassislari tomonidan amalga oshiriladi. Baholash obyektning murakkabligi va mutaxassislarning bandligiga qarab 1 kundan 3 ish kunigacha davom etadi. Baholashning yakuniy summasi tumandagi o‘xshash obyektlarning bozor qiymatiga, ko‘chmas mulkning likvidligiga, uning texnik holatiga va hududni rivojlantirish istiqbollariga bog‘liq. Banklar odatda ko‘chmas mulk bahosining 60-80 foizigacha kredit beradilar, bu esa ularni bozorda yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan o‘zgarishlardan himoya qiladi.

Ko‘chmas mulk garovi asosida kredit olishning bosqichma-bosqich algoritmi

1-qadam: Kreditorni tanlash – birinchi va eng muhim bosqichlardan biri. Banklar va mikromoliya tashkilotlari takliflarini sinchkovlik bilan taqqoslash eng maqbul shartlarni topish imkonini beradi. O‘zbekiston Markaziy bankining amaldagi litsenziyasiga ega bo‘lgan tekshirilgan tashkilotlarga alohida e’tibor qaratish lozim, bu ularning faoliyati ishonchliligi va qonuniyligini kafolatlaydi.
2-qadam: Hujjatlarni oldindan hisoblash va to‘plash diqqat va puxta tayyorgarlikni talab qiladi. Qarz oluvchi va ko‘chmas mulk egasining pasporti, mulkka bo‘lgan huquqni belgilovchi hujjatlar (oldi-sotdi, hadya shartnomasi, meros to‘g‘risidagi guvohnoma), kadastr pasporti, YERRdan yuklamalar yo‘qligi to‘g‘risidagi ko‘chirma, jismoniy shaxslar uchun daromadlar to‘g‘risidagi ma’lumotnomalar yoki biznes uchun moliyaviy hisobotlarni o‘z ichiga olgan to‘liq hujjatlar to‘plamini yig‘ish kerak.

3-qadam: Ariza topshirish banklarning rasmiy veb-saytlari, my.gov.uz davlat xizmatlari portali orqali onlayn yoki moliya tashkilotlari bo‘limlarida oflayn tarzda amalga oshirilishi mumkin. Onlayn arizalar tezroq ko‘rib chiqiladi – odatda 1-2 ish kuni ichida, oflayn arizalarni ko‘rib chiqish esa 5 ish kunigacha davom etishi mumkin.

4-qadam: Garovni baholash va hujjatlarni tekshirish ariza oldindan ma’qullangandan so‘ng amalga oshiriladi. Bank ko‘chmas mulkni tekshirish uchun mustaqil baholovchini tayinlaydi yoki o‘z mutaxassisini yuboradi. Baholash narxi obyektning turi va murakkabligiga qarab 100 ming so‘mdan 500 ming so‘mgacha bo‘lishi mumkin. Shu bilan birga, bankning xavfsizlik xizmati taqdim etilgan hujjatlarning haqiqiyligi va huquqiy xavf-xatarlarning yo‘qligini tekshiradi.

5-qadam: Shartnomani tasdiqlash va imzolash – pulni olishdan oldingi yakuniy bosqich. Baholash va hujjatlarni tekshirishning ijobiy natijalaridan so‘ng bank kreditlashning yakuniy shartlarini tasdiqlaydi va shartnoma tayyorlaydi. Imzolashdan oldin shartnomaning barcha shartlarini diqqat bilan o‘rganish juda muhim – foiz stavkasi, to‘lov jadvali, kechiktirganlik uchun jarima sanksiyalari va muddatidan oldin to‘lash shartlariga alohida e’tibor qaratish lozim.

6-qadam: Pulni olish kredit shartnomasi va garov shartnomasi imzolangandan hamda garov tegishli davlat organlarida ro‘yxatdan o‘tkazilgandan so‘ng amalga oshiriladi. Mablag‘lar qarz oluvchining bank kartasiga, uning hisob raqamiga o‘tkazilishi yoki moliya tashkilotining siyosati va kredit miqdoriga qarab bank kassasi orqali naqd pul shaklida berilishi mumkin.

O‘zbekistonning yetakchi banklarida kreditlash shartlari (2025-y.)

O‘zbekistonda ko‘chmas mulk garoviga beriladigan kreditlar bo‘yicha foiz stavkalari milliy valyutada yillik 17 foizdan 32 foizgacha o‘zgarib turadi. Muayyan stavka bir necha omillarga bog‘liq: kredit miqdori (yirik qarzlar odatda pastroq stavkalarga ega), kreditlash muddati (uzoq muddatli kreditlar yuqori stavkalarga ega bo‘lishi mumkin), ko‘chmas mulk turi (tijorat ko‘chmas mulki ko‘pincha turar-joyga qaraganda yuqori stavkalarga ega) va qarz oluvchining kredit tarixi (benuqson kredit tarixi minimal stavkalarga da’vo qilish imkonini beradi).

Sifatli likvidli ko‘chmas mulk uchun kredit summalari 1-2 milliard so‘mgacha yetishi mumkin, minimal limitlar esa odatda 50-100 million so‘mdan boshlanadi. Bunday kreditlarni qaytarish muddatlari bozordagi eng uzoq muddatlardan biri hisoblanadi – 15-20 yilgacha, bu esa qarz oluvchilarga o‘rtacha oylik to‘lovlarga umid qilish imkonini beradi.

Bank nomi Dastur maks. summa Stavka (yillik) Muddati Xususiyatlar
InfinBANK Ipoteka-2025 2 mlrd so‘m 6 foizdan 20 yoshgacha Yosh oilalar uchun qulay shartlar
Moliya vazirligi Davlat dasturi 1,5 mlrd so‘m 16.5-17.5% 15 yoshgacha Kichik biznesni dastaklash
Xalq banki Standart 1 mlrd so‘m 18% dan boshlab 10 yilgacha Tezkor tekshiruv
Kapitalbank Investor 1,2 mlrd so‘m 17% dan boshlab 12 yoshgacha Tijorat ko‘chmas mulki uchun

2025-yilning eng jozibador dasturlari orasida birinchi navbatda yosh oilalar va yangi qurilgan uylardan uy-joy sotib olish uchun mo‘ljallangan yillik 6 foizdan boshlanadigan InfinBANKning «Ipoteka-2025» dasturi ajralib turadi. Moliya vazirligi ko‘magidagi davlat dasturlari tijorat ko‘chmas mulki garovi ostida moliyalashtirishga muhtoj bo‘lgan kichik va o‘rta biznes uchun 16,5-17,5 foiz oralig‘idagi stavkalarni taklif etadi. Xalq banki va Kapitalbank mos ravishda investitsiya ko‘chmas mulki uchun arizalarni tez ko‘rib chiqadigan standart dasturlar va ixtisoslashtirilgan mahsulotlarni taklif etadi.

Garov krediti olishda to‘lov qobiliyatini baholash va kredit tarixi

Zamonaviy O‘zbekiston banklari qarz oluvchilarning to‘lov qobiliyatini baholashda rasmiy daromadlarni an’anaviy tahlil qilishdan tashqari yangi yondashuvlarni qo‘llamoqdalar. Moliyaviy muassasalar endi nafaqat potensial mijozning shaxsiy daromadini, balki butun oilaning, shu jumladan er yoki xotinning, shuningdek, kafillarning umumiy daromadini ham hisobga oladi. Bunday kompleks yondashuv qarz oluvchining real moliyaviy imkoniyatlarini yanada xolisona baholash va kredit mablag‘larini qaytarmaslik xatarlarini kamaytirish imkonini beradi.

O‘zini o‘zi band qilgan fuqarolar va rasmiy tasdiqlangan daromadi bo‘lmagan shaxslar uchun banklar moliyaviy ishonchlilikni baholashning muqobil usullarini ishlab chiqdi. Kredit tashkilotlari so‘nggi 6-12 oy ichida bank kartalari bo‘yicha aylanmalarni, kommunal to‘lovlar tarixini va aliment to‘lovlarining muntazamligini sinchkovlik bilan tahlil qilmoqda. Ushbu ma’lumotlar an’anaviy daromad ma’lumotnomalari bo‘lmagan taqdirda ham qarz oluvchining moliyaviy intizomi to‘g‘risida to‘liq tasavvur hosil qilishga yordam beradi.

Kredit tarixi ko‘chmas mulk garovi asosida kredit olish uchun arizani ma’qullashda muhim rol o‘ynaydi. O‘zbekistonning har bir fuqarosi kredit tarixini bir yilda bir marta my.gov.uz davlat xizmatlari portali orqali bepul tekshirishi mumkin. Kredit hisobotining muntazam monitoringi bankning qaroriga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan xato va noaniqliklarni o‘z vaqtida aniqlash imkonini beradi. Kredit tarixini yaxshilash izchil ishlarni talab qiladi: barcha mavjud majburiyatlarni o‘z vaqtida to‘lash, to‘lovlarni kechiktirmaslik va kredit yukining oqilona darajasini saqlab qolish.

Ko‘chmas mulk garovi va xavfsizlik choralari orqali kredit olish xavfi

Ko‘chmas mulk garovi ostida kreditni rasmiylashtirishda asosiy xavf – qarzni uzoq vaqt to‘lamagan taqdirda garovga qo‘yilgan mulkni yo‘qotish ehtimoli. Agar qarz oluvchi to‘lovlar jadvalini muntazam ravishda buzsa va kredit shartnomasi bo‘yicha o‘z majburiyatlarini bajarmasa, banklar undiruvni garov narsasiga qaratishga qonuniy haqli. Garovga qo‘yilgan ko‘chmas mulkni sotish jarayoni odatda bir necha oy davom etadi va sud instansiyalari orqali amalga oshiriladi.

Yashirin komissiyalar va qo‘shimcha to‘lovlar kreditning umumiy qiymatini sezilarli darajada oshirishi mumkin. Sug‘urta badallari, ko‘chmas mulkni mustaqil baholash uchun to‘lov, hisob yuritish uchun komissiya – bu xarajatlarning barchasi ko‘pincha kreditlash shartlari bilan dastlabki tanishishda e’lon qilinmaydi. Shartnomani imzolashdan oldin, barcha tegishli xarajatlarni o‘z ichiga olgan va ortiqcha to‘lov haqida haqiqiy tasavvur beradigan kreditning to‘liq qiymatini (PSK) aniqlashtirish shart.

Kredit shartnomasini diqqat bilan o‘rganish kelajakda yoqimsiz kutilmagan hodisalardan qochishga yordam beradi. To‘lovlarni kechiktirganlik uchun jarima sanksiyalari, kreditni muddatidan oldin qaytarish shartlari va foiz stavkasini o‘zgartirish tartibi to‘g‘risidagi bo‘limlarga alohida e’tibor qaratish lozim. Ba’zi banklar kreditni muddatidan oldin to‘lash uchun qo‘shimcha to‘lovlar joriy etadi yoki kredit berishning dastlabki oylarida bunday imkoniyatni cheklaydi.

Har qanday moliyaviy xizmatlarni olishda firibgarlik xavfi dolzarbligicha qolmoqda. Faqat litsenziyaga ega banklar va mikromoliya tashkilotlari bilan ishlang, O‘zbekiston Markaziy bankining amaldagi litsenziyasi mavjudligini tekshiring. Zarurat bo‘lmasa, hech qachon hujjatlarning asl nusxalarini uchinchi shaxslarga bermang va hujjatlarni taqdim etish zarur bo‘lganda, ulardan foydalanish maqsadi to‘g‘risida belgi qo‘ying.

Ko‘chmas mulk garovi o‘rniga muqobil kredit variantlari

Mikroqarzlar va iste’mol kreditlari o‘z ko‘chmas mulklarini xavf ostiga qo‘yishga tayyor bo‘lmaganlar uchun maqbul muqobil hisoblanadi. Ushbu moliyaviy mahsulotlar kamroq – odatda 100 million so‘mgacha mablag‘ olish uchun mo‘ljallangan, biroq rasmiylashtirish muddati sezilarli darajada tezroq, ya’ni 1 dan 3 ish kunigacha bo‘lishi bilan ajralib turadi. Bunday qarorlarning asosiy kamchiligi foiz stavkalarining yuqoriligi, ya’ni yillik 36-42 foizni tashkil etishi va aksariyat hollarda garov ta’minoti talab etilmasligidir.

Yangi ko‘chmas mulk sotib olish uchun ipoteka krediti, agar asosiy maqsad pul olish emas, balki uy-joy sotib olish bo‘lsa, optimal yechim bo‘lishi mumkin. O‘zbekistondagi zamonaviy ipoteka dasturlari 20 yilgacha bo‘lgan muddatga yillik 14 foizdan 22 foizgacha bo‘lgan stavkalarni taklif qiladi, bunda sotib olingan ko‘chmas mulk avtomatik ravishda kredit garoviga aylanadi. Bunday yondashuv uy-joy masalasini mavjud ko‘chmas mulkni garovga qo‘ymasdan hal qilish imkonini beradi.

Uy-joy ijarasi va ko‘chmas mulkni kreditga sotib olishni moliyaviy taqqoslash hozirgi bozor sharoitida oqilona qaror qabul qilishga yordam beradi. Uzoq muddatli istiqbolda uy-joyni sotib olish odatda ijaraga olishdan ko‘ra foydaliroq bo‘ladi, ayniqsa O‘zbekistonda ko‘chmas mulk narxlarining har yili 15-25 foizga oshishini hisobga olsak. Biroq, ijara katta moslashuvchanlik va harakatchanlikni ta’minlaydi, boshlang‘ich to‘lovni talab qilmaydi va sezilarli moliyaviy resurslarni bog‘lamaydi.

Kredit turi maks. summa Stavka, % yil. Muddati Talablar
Ko‘chmas mulk garovi ostida 2 mlrd so‘m 17-32% 20 yoshgacha Garov, daromadni tasdiqlash
Iste’mol krediti 100 mln so‘m 28-42% 5 yilgacha Daromadni tasdiqlash
Ipoteka 1,5 mlrd so‘m 14-22% 20 yoshgacha Boshlang‘ich to‘lov 15-30%

Yodda tuting, ko‘chmas mulk garovi krediti jiddiy moliyaviy majburiyat bo‘lib, mas’uliyatli yondashuvni talab qiladi. Kredit bo‘yicha muntazam to‘lovlar oila umumiy daromadining 40 foizidan oshmasligi kerak va 3-6 oylik to‘lovlar miqdoridagi moliyaviy xavfsizlik yostig‘ining mavjudligi ehtimoliy vaqtinchalik qiyinchiliklarni mol-mulkni yo‘qotish xavfisiz yengib o‘tishga yordam beradi.

 

Batafsil
Mikroqarzlar bo‘yicha %larni eng yuqori chegarasi.
30.07.2024
2 daqiqa

Mikroqarzlar bo‘yicha %larni eng yuqori chegarasi.

2021 yilda mikroqarz olishni istagida bo‘lganlarning soni 70%ga ortdi.  Mikrokreditlarning shartlari foydali bo‘lmaganligi uchun 20% atrofidagi mikroqarzlar muddatida so‘ndirilmayapti. Markaziy bank MKT faoliyatlariga faol aralashib, ularning ishini yanada shaffoflashtirmoqda. Xususan, mikrokreditlar bo‘yicha foizlar va penyalarni va yana boshqa qator cheklovlar joriy qilingan.

Qonunchilikka ko‘ra, kredit bo‘yicha ortiqcha to‘lov miqdori mikroqarzning 2 yuaravaridan ortiq bo‘lmasligi shart. Ushbuning qatoriga neustoyka (jarima va penyach) va ko‘rsatilgan maxsus xizmatlar uchun haq kiradi. Bunda Markaziy bank fozlarning miqdori bo‘yicha cheklovlar qo‘ymagan.  Ammo ba’zi mikrokredit tashkilotlari ilk qarzni, to‘g‘ri, oz miqdorda bo‘lsa ham, mutlaqo bepul asosda olish imkoniyatini bermoqdalar. Quyidalarga e’tiboringizni qarating:

  1. Agar kompaniya nol’ % stavkasida kredit bergan bo‘lsa, haqiqatda ba’zi cheklovlar bo‘lishi mumkin. Tashkilot bunday foizda ideal kredit tarixiga ega bo‘lgan yoki, masalan, ish joyidan ma’lumot taqdim etilganda beradi. Qolgan barcha uchun amaldagi stavkalar qo‘llaniladi.
  2. Kredit uzaytirilganda nol’ foizli stavka amal qilmay qoladi. Qarzni shartnomada ko‘rsatilgan kunda so‘ndirish kerak, undan oldinroq, lekin undan kechiktirmay, ham mumkin. Ushbu shart MKT kredit shartnomasida ko‘rsatib o‘tilishi shart. Bepul mikroqarz – bu yangi mijozlar uchun mukofotdir.

Hujjatlarni imzolashdan va mikroqarzni olishdan avval, foiz stavkasiga e’tibor qarating – u reklama materiallarida yoki mikrokredit tashkilot saytida ko‘rsatilgandan yuqori yoki, aksincha, past bo‘lishi mumkin. Agar keyinchalik MKT reklama bannerida ko‘rsatilganidan yuqori foiz stavkada sizga qarz beriganligini bilib qolsangiz, o‘zingizdan tashqari, allakimni ayblashdan ma’no qolmaydi.

Qarz shartnomada siz ko‘rgan summa, sizning hisobingizga to‘liq hajmda kelishi shart. Qarzni to‘liq so‘ndirish uchun qancha summa to‘lashingiz kerakligiga diqqatingizni albatta qarating.  U ikki-uch omillardan iborat bo‘ladi.

  • mikrokredit “tanasi” – sizning kartangizga kelgan summa;
  • qarz mablag‘laridan haqiqatda foydalangan kunlar uchun foizlar summasi;
  • kredit rasmiylashtirilishi uchun vositachilik haqqi. Bunday vositachilikni oluvchi kreditlarni soni juda kam. Lekin ular bor. Yig‘im to‘lanishi zarurligi to‘g‘risidagi shart shartnomada ko‘rsatilishi shart. Agar u yo‘q bo‘lsa – qarz oluvchi uni to‘lashi shart emas.

Qarz to‘liq yoki qisman muddatidan oldin to‘langanda, so‘ndirilishi lozim bo‘lgan summa kamaytirish tomonga hisob-kitob qilinishi shart. Jumladan, qarz shartnomasiga ko‘ra to‘lanadigan foizlarning miqdori o‘zgarishi shart.

Batafsil
Lombarddan kredit olishda Siz bilishingiz kerak boʼlgan shartlar
21.06.2024
2 daqiqa

Lombarddan kredit olishda Siz bilishingiz kerak boʼlgan shartlar

Film va telekoʼrsatuvlar lombardlar shubhali faoliyat yuritadi degan notoʼgʼri tasavvurni yaratishgan. Аslida esa, lombardlar faoliyati davlat nazorat organlari tomonidan qatʼiy nazorat qilinadi va bu pul olishni eng tez va oson yoʼllaridan biri hisoblanadi.

Lombarddagi foiz stavka

Lombardlar shartnomada belgilangan alohida qoidalardan kelib chiqib, kunlik hisoblanadigan foizlarni hisob-kitob qilishadi. Siz faqat oʼrtacha raqamni hisob-kitobini chiqarib olishingiz mumkin. Odatda u kuniga 0,3%ni tashkil etadi. Yuqori stavkada – 0,5 dan 0,8 %gacha qarz ajratadigan tashkilotlar ham yoʼq emas.

Lombardda kredit olish tartibi

  • Siz qimmatbaho buyumni lombarda olib kelasiz;
  • Lombard uni qiymatini baholaydi va ushbu summa miqdorida sizga qarz beradi;
  • Siz ikki qismdan – qarzni yakka tartibdagi shartlari va garov toʼgʼrisidagi axborotdan iborat garov biletini (kartasini) olasiz. Jadvalda kredit miqdori, soʼndirish muddati, foiz stavkasi, garovga qoʼyilgan buyumni nomi va tavsifi, uni qiymatini bahosi koʼrsatib oʼtiladi.

Nimalarni lombardga topshirish mumkin?

Lombardda zarur boʼlgan mablagʼni quyidagilarni garovga qoʼygan holda olish mumkin:

  • zargarlik buyumlari;
  • antikvar buyumlar;
  • maishiy va orgtexnika;
  • jahonga mashhur brendlarning soatlari.

Zargarlik buyumlarini garovga qoʼyish – foiz evaziga kredit olishning eng samarali usuli hisoblanadi. Ularni esa qayta sotib olish, har doim mumkin.

Lombarddagi kreditlarni muddatlari

Oʼzbekiston Respublikasining amaldagi qonnchiliga muvofiq, lombardlar shaxsiy isteʼmolga moʼljallangan koʼchar mol-mulkni zaklad shaklida garovga qabul qilib, fuqarolarga qisqa muddatli (uch oydan oshmagan muddatga) kreditlar beradi.

Lombardga topshirilgan qimmatbaho buyum, qaytib sotib olinmasa nima boʼladi?

Lombardda ashyolar garovi bilan taʼminlangan kredit summasi belgilangan muddatda qaytarib berilmagan taqdirda, lombard notariusning ijro yozuvi asosida imtiyozli bir oylik muddat oʼtganidan keyin garovga qoʼyilgan mol-mulkni sotish uchun belgilab qoʼyilgan tartibda ushbu mol-mulkni sotishga haqli.

Shundan keyin hatto garovga qoʼyilgan mol-mulkni sotishdan tushgan summa talablarni toʼliq qanoatlantirish uchun yetarli boʼlmasa ham, lombardning garovga qoʼyuvchiga (qarzdorga) talablari bekor boʼladi.

Batafsil
Kreditga mashina olamiz. Kreditning qaysi turi yaxshi ?
21.06.2024
2 daqiqa

Kreditga mashina olamiz. Kreditning qaysi turi yaxshi ?

Yangigina mashinani har kim ham bir yo‘la to‘lov bilan sotib ololmaydi. Ko‘p hollarda bunday xaridni qilish maqsadida avtomobil’ sotib olish bank yoki mikrokredit tashkilotidan qarz olishga to‘g‘ri keladi. Lekin bunday holda maqsadli kredit yoki naqd puldagi kreditning qaysi biri foydaliroqligini o‘ylab ko‘rishga arziydi. Keling,mazkur masalani tushunib olamiz va ushbu variantlarning ijobiy va manfiy tomonlarini ko‘rib chiqamiz.

Avtokredit va iste’mol krediti o‘rtasidagi farq nimadan iborat ? Bunday turdagi qarzlarni tasniflashdan boshlaymiz. Ulardan birinichisini (avtokreditni) maqsadli kreditlar sirasiga kiritish kerak. Bu shuni anglatadiki, qarz oluvchi bankdan faqat transport vositasini xarid qilishdan  uchun ssudani olish huquqiga egaligi bildiradi. Bu yangi yoki ishlatilgan mashina bo‘lishi mumkin, lekin uni avtokreditlash dasturi bo‘yicha bank-kreditor bilan hamkorlik munosabatlarida bo‘lgan dilerlarning salonlaridan xarid qilish mumkin.

Maqsadli avtokreditni naqd puldagi kreditga nisbatan asosiy afzalliklarini belgilab olamiz:

         kichik foiz stavkalar;

         qarz rasmiylashtirishni qulayligi;

         chegirmalarni mavjudligi;

         hamkor-banklardan qiziqarli takliflar.

Avtomobil’ olish uchun kredit, Siz xarid qilayotgan transport vositasini garovga qo‘yishni nazarda tutadi. Binobarin, banklar qarzni o‘z vaqtida so‘ndirishilishini garov bilan ta’minlab olishadi, shuning uchun ham ular odatdagi foiz stavkalardan pastrog‘ini taklif etishadi (avtokreditga nisbatan naqd puldagi kreditlarga ular o‘rtacha 5-7%ga yuqori).

Avtokreditning iste’mol kreditidan farqlari.

Asosan, kreditlarning bunday turlaridagi farq bank tomonidan taqdim etilgan qarzning maqsadliligidan iborat. Avtokreditlash dasturi bo‘yicha faqat transport vositasini va faqat rasmiy dilerdan xarid qilish qilish mumkin. Avtokreditdan farqli o‘laroq iste’mol krediti har qanday narsani, shu jumladan avtomobil’ni sotib olish imkonini beradi. Buning ustiga iste’mol kreditida sotuvchi kim bo‘lishi to‘g‘risida talablar yo‘q: avtoni qo‘ldan yoki salondan sotib olishingiz mumkin. Iste’mol kreditining foiz stavkasi bo‘yicha to‘xtalsak, u avtokreditlash dasturiga nisbatan unchalik foydali emas.

Iste’mol qarzlarini qulayligi qator sabablardan iborat. Ular sirasiga quyidagilar kiradi:

  • mablag‘lardan o‘z hohishiga ko‘ra foydalanish mumkin;
  • dastlabki badal va garov sharti yo‘q;
  • sug‘urta majburiy hisoblanmaydi;
  • hohlagan joyga sarflaysiz.

Iste’mol kreditini olayotganda qarz oluvchibankka mablag‘larni u qayoqqa sarflashi to‘g‘risida hisobot bermasligi kerak. Agar kredit summasi yo‘l qo‘ysa, nafaqat avtomobilni xarid qilish mumkin.

Avtomobilni xarid qilish bo‘yicha kreditlashni turini yakuniy tanlash avtomobil’ xaridini maqsadlariga bog‘liq. Agar Siz rasmiy diler orqali yangi mashinani KASKO bilan sotib olishni rejalashtirayotgan bo‘lsangiz, naqd puldagi kreditdan ko‘ra avtokreditni rasmiylashtirganingiz ma’qul. Agar siz yaroqda bo‘lgan avtomobilni hohlagan joydan sotib olishni mo‘ljallayotgan bo‘lsangiz, unda iste’mol kreditini ko‘rib chiqing.

Batafsil
Avtomobil bilan garovga olingan kredit. Afzalliklari va kamchiliklari.
30.07.2024
3 daqiqa

Avtomobil bilan garovga olingan kredit. Afzalliklari va kamchiliklari.

Avtokredit – bu vositachilarsiz katta miqdordagi mablag’ni olishning qulay usuli. Bitimning asosiy afzalliklaridan biri bu foiz stavkasini pasaytirishdir. Mashina qarz beruvchiga garovga qo’yilgan bo’lsa-da, qarz oluvchi transport vositasidan shaxsiy ehtiyojlari uchun foydalanishni davom ettirishi mumkinligini tushunish muhimdir. Avtomobil qanchalik qimmat va yangi bo’lsa, past foiz stavkasida katta summani olish imkoniyati shunchalik yuqori bo’ladi.

Avtomobil garovi bilan qanday qilib kredit olish mumkin?

Kafolatlangan kredit olish imkoniyati (Toshkent) quyidagi majburiyatlarni nazarda tutadi:

  • qarz mablag’lari miqdori avtomobilning taxminiy qiymatining 50% dan oshmaydi;
  • banklarda o’rtacha foiz stavkasi yiliga 24-30%, MKO-larda esa 40% ni tashkil qiladi;
  • kredit shartnomasi 5 yilgacha muddatga tuziladi;
  • qarz oluvchining hayoti va sog’lig’ini, shuningdek garovni majburiy sug’urta qilish;

Avtomobil garovi bilan kredit olish uchun ariza berishda qarz oluvchiga qo’yiladigan asosiy talablar:

  • O‘zbekiston fuqarosining pasporti.
  • Avtomobil uchun hujjatlar.

Agar qarz oluvchi kredit mablag’larini to’lashda muammolarga duch kelgan bo’lsa: kechiktirilgan to’lovlar, jarimalar, yomon kredit tarixi bo’lsa, bank avtomobil garovi bilan kredit berishdan bosh tortishi mumkin. Qarzga olingan mablag’larni berish 21 yoshdan 65 yoshgacha bo’lgan fuqarolar uchun mo’ljallangan. Yosh/katta qarz oluvchilarga yuqori foiz stavkalari qo’yiladi yoki umuman rad etiladi.

Avtomobil garovi bilan qayerdan kredit olish va unga qanday murojaat qilish kerak?

Siz bankdan yoki jismoniy shaxslardan avtomobil garovi bilan kredit olishingiz mumkin. Bankda ro’yxatdan o’tish xavfsizroq va arzonroq usuldir.

Ro’yxatdan o’tish qanday ishlaydi:

  1. Avtomobil garovi bilan kredit berishga tayyor bankni tanlang.
  2. Shartlarni o’qing va onlayn kredit arizasini to’ldiring.
  3. Moliyaviy muassasaning xodimi kelajakdagi qarz oluvchi bilan bog’lanadi va hamkorlik shartlari haqida gapiradi: foiz stavkasi, sug’urta, kredit miqdori va boshqa xususiyatlar.
  4. Agar qaror ijobiy bo’lsa, qarz beruvchi va qarz oluvchi o’rtasida shartnoma tuziladi.

Kredit to’lanayotganda, qarz oluvchining transport vositasiga taqiq qo’yiladi: mashinani sotish, sovg’a qilish yoki almashtirish mumkin emas.

Avtomobil kafolatlangan kredit: ijobiy va salbiy tomonlari

Dastur, har qanday mahsulot/xizmat kabi, o’zining kuchli va zaif tomonlariga ega.

Asosiy afzalliklari:

  • Tez qaror – hujjatlarning to’liq paketini taqdim etsangiz, javob 1-2 kun ichida keladi.
  • Egalik huquqi qarz oluvchiga beriladi, bank avtomobilga egalik qilmaydi.
  • Kredit tarixi nol bo’lgan qarz oluvchilar uchun javob beradi – garov ishonchli kafolat bo’lib xizmat qiladi.
  • Minimal hujjatlar to’plami. Avtomobil garovi bilan kredit olish uchun siz faqat daromadni tasdiqlovchi hujjatni oldindan taqdim etishingiz kerak.
  • Maqsadli bo’lmagan kreditlash. Pul sizning shaxsiy xohishingizga ko’ra ishlatilishi mumkin.

Kafolatlangan avtokreditning kamchiliklari (Toshkent):

  • Qarz oluvchi kredit muddati davomida avtomobilni to’liq tasarruf eta olmaydi – sovg’a qilish/almashtirish/sotish.
  • Agar shartnomaga ko’ra, bank shartnoma muddati tugagunga qadar avtomashinani qaytarib olsa, mashinadan foydalanish mumkin emas.
  • O’z vaqtida to’lanmagan/kechiktirilgan/qarz bo’lgan taqdirda, kreditor garovni olib, kimoshdi savdosiga qo’yishga haqli.
  • Avtomobildan tijorat maqsadlarida foydalanish mumkin emas – yuk tashish, taksi xizmatlari.

Agar avtomobil bilan garovga olingan kreditning amal qilish muddatida avtomobil o’g’irlangan yoki baxtsiz hodisa yuz bergan bo’lsa, bank bitim shartlarini qayta ko’rib chiqishi va foiz stavkasini oshirishi mumkin.

Hamkorlik shartnomasini imzolashdan oldin barcha xavflarni ko’rib chiqing. Qaror o’ylangan va muvozanatli bo’lishi kerak hamda oylik to’lov sizning umumiy oylik daromadingizning 30-35 % danoshmasligi kerak.

Batafsil
O‘zbekistonda past foizli nafaqaxo‘rlar uchun kreditlar mavjudmi?
15.08.2025
7 daqiqa

O‘zbekistonda past foizli nafaqaxo‘rlar uchun kreditlar mavjudmi?

2025-yilda O‘zbekistonda 80 yoshgacha bo‘lgan pensionerlarning 35 foizdan ortig‘i kredit olish imkoniyatini ko‘rib chiqmoqda. Banklar maxsus dasturlarni taklif etadi, biroq ular haqida oldindan bilish kerak bo‘lgan muhim jihatlarni o‘z ichiga oladi.

Pensionerlarni kreditlashning umumiy shartlari

O‘zbekiston kredit bozori pensionerlarga mikrozayomlar berishni qonun darajasida taqiqlamaydi. Biroq, har 10 bankdan 9 tasi ushbu toifadagi qarz oluvchilarga qo‘shimcha talablar qo‘yadi. Asosiy sabab – 60 yoshdan keyin mablag‘larni qaytarib olmaslik xavfining ortishi.

Qonunchilik bazasi

  • O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksida qarz oluvchilar uchun yosh cheklovlari mavjud emas
  • «Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida»gi qonun barcha layoqatli fuqarolarga kredit berishga ruxsat beradi
  • O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki banklarga pensionerlarning to‘lov qobiliyatini baholashda alohida yondashuvni tavsiya etadi

Banklarning asosiy talablari

Pensiya miqdori

O‘rtacha talab qilinadigan daromad oyiga 2,5 mln so‘mdan boshlanadi. Bunda kredit bo‘yicha oylik to‘lov nafaqaning 40 foizidan oshmasligi kerak. Masalan, 3 mln so‘mlik pensiyada maksimal to‘lov 1,2 mln so‘mni tashkil etadi.

Yosh cheklovi

Banklarning 78 foizi kreditni qaytarish paytida qarz oluvchining eng yuqori yoshini belgilaydi:

  • 60 yosh – banklarning 45%
  • 65 yosh – banklarning 33%
  • 70 yil – banklarning 22%

Mavjud kreditni hisoblash namunasi

Pensiyasi 3,5 mln so‘m bo‘lgan 62 yoshli pensioner 3 yilga kredit olmoqchi. Bank 28 foiz stavkani taklif qilmoqda. Maksimal summani hisoblash:

  • Maksimal to‘lov: 3,5 mln × 40% = 1,4 mln so‘m/oy
  • 3 yil uchun jami ortiqcha to‘lov: kredit summasining ~45%
  • Mavjud kredit miqdori: taxminan 50 million so‘m

Kredit tarixi

Banklar qarz oluvchilarni Milliy kredit tarixi byurosi orqali tekshiradi. Muhim:

  • Oxirgi 2 yil ichida 30 kundan ortiq kechikish yo‘q
  • Oxirgi oyda ko‘pi bilan 3 ta kredit so‘rovi
  • Umumiy kredit yuki daromadning 50% idan oshmasligi kerak

Muhim statistika

O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining 2023-yildagi ma’lumotlariga ko‘ra:

  • Pensionerlarning 62% arizalari ma’qullandi
  • O‘rtacha kredit miqdori – 38 mln so‘m
  • Eng ommabop muddat – 24 oy
  • Pensiya kreditlari bo‘yicha kechikish – 3,2%

O‘zbekistonda pensionerlar uchun kredit mahsulotlari: turlari, shartlari va foydali takliflari

Pensionerlar uchun kredit va qarz turlari: qiyosiy sharh

O‘zbekiston moliya tashkilotlari pensionerlarga kredit mahsulotlarining uchta asosiy turini taklif etadi. Har bir variant o‘ziga xos to‘lov shartlari, qarz oluvchiga qo‘yiladigan talablar va foiz stavkalariga ega. Barcha mavjud kreditlash dasturlarini batafsil ko‘rib chiqamiz.

Pensionerlar uchun mikroqarzlar: o‘rtacha foizli tez pul topish

Asosiy parametrlar

  • Miqdori: 22-50 mln so‘m
  • Muddati: 12-36 oy
  • Stavka: yillik 26-30%
  • Ko‘rib chiqish: 1-3 ish kuni

Bank top 3

  1. Hamkor Bank – 26%, 50 mln so‘mgacha
  2. Oriyent Finans – 30%, 22 mln so‘mgacha
  3. Mikrokreditbank – 28%, 30 mln so‘mgacha

Mikroqarzlar nisbatan kichik miqdordagi mablag‘ga zudlik bilan muhtoj bo‘lgan pensionerlar uchun maqbuldir. Misol uchun, toshkentlik 45 yoshli Aziza tishlarini davolatish uchun Hamkor bankidan 35 mln so‘m olgan. 2 yillik muddat va 26% stavkada uning oylik to‘lovi 1,8 mln so‘mni tashkil etadi.

Muhim: 67% mikroqarzlar pensionerlarga garovsiz beriladi. Ammo 30 million so‘mdan ortiq mablag‘ bo‘lsa, banklar ko‘pincha ishlaydigan qarindoshining kafilligini talab qiladi.

Pensionerlar uchun iste’mol kreditlari: uzoq muddatli yirik summalar

Bank maks. summa Stavka Maxsus shartlar
Hamkorbank 200 mln so‘m 25 foizdan Summaga nisbatan 1,5% sug‘urta
SQB 200 mln so‘m 25 foizdan 90 kunlik imtiyozli davr
Ipak yo‘li 150 mln so‘m 27% dan boshlab Birinchi 3 ta to‘lovni bo‘lib to‘lash

O‘zbekistonda pensionerlar uchun kreditlar: bank talablari va amaliy tavsiyalar

Bank shartlari va qarz oluvchi pensionerlarga qo‘yiladigan talablar

O‘zbekistonda nafaqaga chiqqandan keyin kredit olish mumkin, ammo bu moliyaviy tashkilotlarning o‘ziga xos talablarini tushunishni talab qiladi. Banklar pensionerlarni sinchkovlik bilan tekshiradi, chunki ularning asosiy daromadi qat’iy belgilangan va pensiya to‘lovlari miqdori bilan cheklangan.

Rasmiylashtirish uchun zarur hujjatlar

Standart paketga shaxsni tasdiqlovchi hujjat (pasport yoki ID-karta) va oxirgi 3 oy uchun pensiya hisob-kitoblari miqdori to‘g‘risidagi ma’lumotnoma kiradi. Davolanish yoki ta’mirlash uchun maqsadli kreditlar uchun tibbiyot muassasasi yoki qurilish kompaniyasi bilan shartnoma ilova qilinishi kerak bo‘ladi. 65 foiz hollarda banklar qo‘shimcha hujjatlar – olti oylik bank hisobvarag‘idan ko‘chirma yoki agar pensioner ishlashda davom etsa, qo‘shimcha daromadlar to‘g‘risida ma’lumotnoma so‘raydi.

Kredit turi Asosiy hujjatlar Batafsil Tekshirish muddati
Mikroqarz Pasport, pensiya guvohnomasi Pensiya hisob-kitobi 1-2 kun
Iste’mol krediti Pasport, daromad ma’lumotnomasi Mehnat daftarchasi, garov shartnomasi 3-5 kun
Overdraft Pasport, pensiya kartasi 6 oylik hisob-kitob 1-3 kun

O‘zbekistonda pensionerlar uchun kreditlar: bank talablari va amaliy tavsiyalar

Bank shartlari va qarz oluvchi pensionerlarga qo‘yiladigan talablar

O‘zbekistonda nafaqaga chiqqandan keyin kredit olish mumkin, ammo bu moliyaviy tashkilotlarning o‘ziga xos talablarini tushunishni talab qiladi. Banklar pensionerlarni sinchkovlik bilan tekshiradi, chunki ularning asosiy daromadi qat’iy belgilangan va pensiya to‘lovlari miqdori bilan cheklangan.

Rasmiylashtirish uchun zarur hujjatlar

Standart paketga shaxsni tasdiqlovchi hujjat (pasport yoki ID-karta) va oxirgi 3 oy uchun pensiya hisob-kitoblari miqdori to‘g‘risidagi ma’lumotnoma kiradi. Davolanish yoki ta’mirlash uchun maqsadli kreditlar uchun tibbiyot muassasasi yoki qurilish kompaniyasi bilan shartnoma ilova qilinishi kerak bo‘ladi. 65 foiz hollarda banklar qo‘shimcha hujjatlar – olti oylik bank hisobvarag‘idan ko‘chirma yoki agar pensioner ishlashda davom etsa, qo‘shimcha daromadlar to‘g‘risida ma’lumotnoma so‘raydi.

Kredit turi Asosiy hujjatlar Batafsil Tekshirish muddati
Mikroqarz Pasport, pensiya guvohnomasi Pensiya hisob-kitobi 1-2 kun
Iste’mol krediti Pasport, daromad ma’lumotnomasi Mehnat daftarchasi, garov shartnomasi 3-5 kun
Overdraft Pasport, pensiya kartasi 6 oylik hisob-kitob 1-3 kun

Ta’minot talablari va qo‘shimcha cheklovlar

Kredit miqdori 50 mln so‘mgacha bo‘lganda aksariyat banklar (taxminan 72%) garov yoki kafillikni talab qilmaydi. Biroq, kattaroq qarzlar uchun moliya tashkilotlari ta’minotni talab qiladilar – odatda bu ko‘chmas mulk yoki transport vositasi. Masalan, «Hamkorbank»da 100 mln so‘mlik kreditni rasmiylashtirishda bozor qiymati 150 mln so‘mdan kam bo‘lmagan kvartira garovi talab etiladi.

Yashirin cheklovlar qarz oluvchining yoshi va kredit muddati bilan bog‘liq. Banklarning atigi 23 foizi 65 yoshdan oshgan pensionerlarga kredit berishga tayyor, bunda maksimal muddat standart 5 yil o‘rniga 2-3 yilgacha qisqartiriladi. «Kapitalbank»da qoida amal qiladi – qarz oluvchining qarzni to‘liq qaytarish paytidagi yoshi 70 yoshdan oshmasligi kerak.

Kredit tanlash va olish bo‘yicha amaliy maslahatlar

Optimal kredit taklifini tanlash mezonlari

Turli banklarning shartlarini taqqoslashda nafaqat foiz stavkasiga, balki kreditning to‘liq qiymatiga ham e’tibor qaratish lozim. O‘rtacha sug‘urta to‘lovlari qarz summasiga 1,5-2 foiz qo‘shiladi va arizani ko‘rib chiqish uchun komissiya 100 000 so‘mdan 500 000 so‘mgacha bo‘lishi mumkin. Masalan, bir bankda barcha qo‘shimcha to‘lovlarni hisobga olgan holda 25 foizli kredit boshqa muassasadagi 23 foizli taklifdan ko‘ra foydaliroq bo‘lishi mumkin.

Muddatidan oldin to‘lash shartlari alohida e’tiborga loyiq. 2024-yilda O‘zbekistondagi banklarning 85 foizi kreditni muddatidan oldin yopganlik uchun jarimalarni bekor qildi, biroq ayrim tashkilotlarda dastlabki 6-12 oy ichida muddatidan oldin to‘lashga moratoriy saqlanib qolmoqda.

Talabnomani tasdiqlash ehtimolini oshirish usullari

Qo‘shimcha daromad manbalarini tasdiqlash kredit olish imkoniyatini taxminan 40 foizga oshiradi. Bu ko‘chmas mulkni ijaraga berishdan olingan daromadlar, omonatlardan olingan dividendlar yoki rasmiy qo‘shimcha ish bo‘lishi mumkin. Banklar pensionerning 10 mln so‘mdan ortiq qoldig‘i bo‘lgan jamg‘arma hisobvarag‘i mavjud bo‘lganda yoki garov bo‘lmasa ham, likvid ko‘chmas mulkka ega bo‘lganda ijobiy munosabat bildiradi.

Kafil – ishlaydigan qarindosh yoki do‘stni jalb qilish kreditning maksimal miqdorini 1,5-2 baravar oshirish imkonini beradi. «Agrobank»da oylik daromadi 5 mln so‘mdan yuqori bo‘lgan kafil mavjud bo‘lsa, pensionerlar odatdagi 150 mln so‘m o‘rniga 300 mln so‘mgacha kredit olishlari mumkin.

Muqobil kredit variantlari

Pensiya overdrafti pensiya miqdorining 50 foizigacha bo‘lgan cheklov bilan eng qulay vosita bo‘lib qolmoqda. O‘rtacha 16-18% stavka jozibador ko‘rinadi, ammo qisqa muddat (ko‘pi bilan 1 yil) va har oyda barcha limitni to‘lash zarurati bu mahsulotni faqat qisqa muddatli moliyaviy ehtiyojlar uchun qulay qiladi.

Ba’zi mikromoliya tashkilotlari qayta tiklanadigan limitli kredit liniyalarini taklif qilishadi. Masalan, «Moliya-kredit» pensionerlarga yillik 22 foiz stavkada 15 mln so‘mlik limitli kartani taqdim etadi, u yerda ishlatilgan summa to‘langandan so‘ng mablag‘lar yana mavjud bo‘ladi.

Optimal kredit mahsulotini tanlash uchun joriy moliyaviy vaziyatni sinchkovlik bilan tahlil qilish kerak. Barqaror qo‘shimcha daromadga ega bo‘lgan pensionerlar uchun katta miqdordagi iste’mol kreditlarini ko‘rib chiqish mantiqan to‘g‘ri bo‘ladi, bir martalik kichik kreditlar uchun esa mikroqarzlar yoki overdraftlar yaxshiroq mos keladi. Asosiysi, qarz botqog‘iga tushib qolmaslik uchun to‘lov qobiliyatini real baholashdir.

Batafsil
2025-yilda O‘zbekistonda talabalar va yoshlar uchun kreditlar
15.08.2025
7 daqiqa

2025-yilda O‘zbekistonda talabalar va yoshlar uchun kreditlar

2025-yilda O‘zbekistonda ta’lim kreditlash tizimi yangi rivojlanish bosqichiga ko‘tarildi. Davlat 8,3 mingta loyiha orqali 292 mingta ish o‘rni yaratadigan yoshlar dasturlari uchun rekord darajadagi 35 milliard dollar ajratdi.

1. Davlat dastaklari

2025-yil O‘zbekistonda ta’limni moliyalashtirish uchun tub burilish yili bo‘ldi. Prezident Shavkat Mirziyoyev talabalarni qo‘llab-quvvatlashga yondashuvni tubdan o‘zgartirgan bir qator farmonlarni imzoladi:


  • Dunyoning TOP 300 oliy o‘quv yurtlari talabalari uchun 20 000$ gacha imtiyozli kreditlar. O‘zbekiston tarixida birinchi marta banklar xalqaro ta’lim uchun bunday katta miqdorda mablag‘ bera boshladi.

  • «El-yurt umidi» jamg‘armasi 2024-yilga nisbatan STEM (fan, texnologiya, muhandislik, matematika) yo‘nalishlari uchun kvotalarni 3 barobarga oshirdi.

  • Beruniy nomidagi xalqaro maktab har yili 3000 nafar istiqbolli o‘quvchilarni, jumladan, kam ta’minlangan oilalarning 300 nafar farzandini tayyorlashni boshladi.

Qiziqarli fakt

2025-yilda O‘zbekiston talabalar soni bo‘yicha dunyoning eng yaxshi 500 ta oliy o‘quv yurtida Markaziy Osiyoda birinchi o‘rinni egalladi: 30 kishi eng yaxshi 10 ta, 500 kishi eng yaxshi 100 ta, 1500 kishi eng yaxshi 300 ta oliy o‘quv yurtida tahsil olmoqda.

2. Ta’lim krediti

2025-yilda ta’lim kreditlari tizimi turli toifadagi talabalar uchun moslashuvchan shart-sharoitlarni taklif etadi:

2.1. Imtiyozli stavkalar

Yiliga 0%

Yetim bolalar va I-II guruh nogironlari uchun. Kreditning butun muddati davomida foizlardan to‘liq ozod qilish.

14% yillik

Talaba qizlar uchun – standart bozor stavkalaridan 4-6 foizga past.

Markaziy bank asosiy stavkasi

Qolgan toifadagi talabalar uchun. 2025-yil iyul oyida 17 foizni tashkil etadi.

2.2. Kredit shartlari

Kurs Moliyalashtirish Talablar
1-kurs Shartnoma qiymatining 100% O‘zlashtirish shartlarisiz
2-6 kurslar Narxning 80% gacha O‘rtacha ball ≥3

Ta’lim kreditlarini qaytarish muddati 15 yilgacha, shu jumladan o‘qishni tugatgandan keyin 7 yilgacha uzaytirildi. Bu bitiruvchilarga ishga joylashish va moliyaviy ahvolini barqarorlashtirish uchun yetarli vaqt beradi.

«2025-yilda biz ta’lim kreditlari tizimini butunlay qayta ko‘rib chiqdik. Endi har bir iqtidorli yosh, oilaning moliyaviy ahvolidan qat’i nazar, O‘zbekistonda yoki xorijda sifatli ta’lim olishi mumkin.»

– O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining rasmiy bayonoti

2.3. Kreditni qanday rasmiylashtirish mumkin

2025-yilda ta’lim kreditini rasmiylashtirish jarayoni maksimal darajada soddalashtirildi:

    1. Talim-krediti.mf.uz yoki my.gov.uz:cite[3]

portali orqali onlayn ariza berish

  1. Hujjatlarni tasdiqlash:
    • Pasport yoki ID karta
    • OTM bilan shartnoma
    • Daromadlar haqida ma’lumotnoma (ota-onalar/vasiylar uchun)
  2. Murojaat 3-5 ish kuni ichida ko‘rib chiqiladi
  3. To‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’lim muassasasi hisobiga pul o‘tkazish

Bilish muhim

2025-yildan boshlab ta’lim kreditlari faqat kunduzgi ta’lim shakli talabalariga beriladi. Ushbu o‘zgarish byudjet mablag‘laridan foydalanish samaradorligini oshirishga qaratilgan.

3. Qo‘shimcha imkoniyatlar

Ta’lim kreditlaridan tashqari, 2025-yilda O‘zbekiston talabalari boshqa qo‘llab-quvvatlash dasturlaridan foydalanishlari mumkin:

  • 1
    «Yoshlar biznesi» dasturi – o‘z biznesingizni rivojlantirish uchun 100 million so‘mgacha (~8 000$) 14% lik kreditlar
  • 2
    Xorijda amaliyot o‘tash – har yili 100 nafar yosh mutaxassis yetakchi xalqaro kompaniyalarga o‘qishga yuboriladi
  • 3
    Startap grantlari – «Eng yaxshi ijodiy g‘oya» tanlovi orqali talabalarning biznes g‘oyalarini amalga oshirish uchun 300 million so‘mgacha

2025-yilda O‘zbekiston talabalarining 68 foizi ta’lim uchun kredit dasturlaridan foydalanadi. Davlat iste’dodli yoshlarni qo‘llab-quvvatlash uchun rekord darajadagi 1,2 trillion so‘m (≈100 million dollar) ajratdi.

1. Ta’limni imtiyozli kreditlash davlat dasturi

2024-yil may oyidan boshlab O‘zbekistonda Prezidentning PF-82-son Farmoniga muvofiq yangilangan ta’lim kreditlash tizimi joriy etildi. 2025-yildagi asosiy o‘zgarishlar:

  • 1
    Moliyalashtirish limiti oshirildi – birinchi kurs talabalari uchun shartnoma qiymatining 100% gacha va 2-6 kurs talabalari uchun 80% gacha
  • 2
    Imtiyozli toifalar kengaytirildi – endi nafaqat yetimlar, balki oyiga 2 million so‘mdan kam daromadga ega bo‘lgan oilalarning farzandlari uchun ham yillik 0% to‘lash imkoniyati mavjud
  • 3
    Tarmoq kvotalari joriy etildi – kreditlarning 45 foizi STEM-mutaxassisliklari (texnik va tabiiy fanlar) uchun zaxiralangan

Ta’lim kredit statistikasi

Oliy ta’lim vazirligining 2025-yil iyul oyi ma’lumotlariga ko‘ra:

  • 3,2 ming talaba chet elda o‘qish uchun kredit oldi
  • 14 500 ta ariza 0% chegirma bilan tasdiqlandi
  • Qarz oluvchilarning 78 foizi talabalar (imtiyozli stavka 14%)
  • O‘rtacha kredit miqdori – 28 mln so‘m (≈2300$)

2. Yetakchi universitetlarda o‘qish uchun kredit dasturlari

2025-yildan boshlab O‘zbekistonda dunyoning eng yaxshi oliy o‘quv yurtlarida ta’lim olishni moliyalashtirish bo‘yicha maxsus dastur amal qiladi:

Jahonning eng yaxshi 300 ta universiteti uchun

Chegarasi: yiliga 20 000$ gacha

Kvota: yiliga 3000 ta joy

Ustuvorlik: texnik mutaxassisliklar

Kam ta’minlangan talabalar uchun

Chegarasi: yiliga 25 000$ gacha

Kvota: 300 ta maxsus joy

Shartlar: ishga kirgandan keyin to‘liq qaytarish

2.1. Tayyorgarlikning ustuvor yo‘nalishlari

2025-yilda O‘zbekiston iqtisodiyoti uchun strategik ahamiyatga ega bo‘lgan mutaxassisliklarga alohida e’tibor qaratilmoqda:

Yo‘nalish Kvota ulushi maks. summa Bonuslar
Energiya va qayta tiklanadigan manbalar 25% 25 000$ stipendiyaga +10%
Transport va logistika 20% $22,000 Kafolatlangan amaliyot
Shaharsozlik va aqlli shahar 15% $20,000 Hukumatdan mentor

«2025-yilda biz birinchi marta kam ta’minlangan oilalardan chiqqan talabalar uchun alohida kvotalar ajratdik. Endilikda 300 nafar iqtidorli yoshlar ota-onalarining moliyaviy ahvolidan qat’i nazar, dunyoning eng yaxshi oliy o‘quv yurtlarida tahsil olishlari mumkin bo‘ladi.»

– Oliy ta’lim vaziri o‘rinbosari

3. 2025-yilda ta’lim krediti olish

Talaba kreditini rasmiylashtirish tartibi soddalashdi, biroq quyidagi tafsilotlarga e’tibor qaratish talab etiladi:

3.1. Bosqichma-bosqich ko‘rsatma

1

Dasturni tanlash

Kredit turini (mahalliy/xalqaro) aniqlang va mezonlarga mosligini tekshiring

2

Hujjatlarni tayyorlash

Pasport, oliy ta’lim muassasasi bilan shartnoma, oilaviy daromad ma’lumotnomasi, akademik yutuqlar

3

Talabnoma yuborish

Talim-krediti.mf.uz portali orqali yoki 12 ta vakolatli bank filiallarida

4

Mablag‘ olish

Tasdiqlangandan keyin 10 ish kuni ichida to‘g‘ridan-to‘g‘ri universitetga o‘tkazish

Rasmiylashtirishdan oldin bilish muhim

  • Arizani ko‘rib chiqish muddati – kredit turiga qarab 5 dan 15 ish kunigacha
  • Xalqaro dasturlar uchun oliy ta’lim muassasasiga qabul qilinganlik tasdig‘i talab etiladi
  • Imtiyozli toifalar maqomini tasdiqlovchi hujjatlarni taqdim etishi kerak
  • Muddatidan oldin to‘lash 1 yillik o‘qishdan keyin jarimalarsiz amalga oshiriladi

Yoshlarni moliyaviy qo‘llab-quvvatlash: 2025-yilda O‘zbekiston talabalari va tadbirkorlari uchun kredit dasturlari

2025-yilda O‘zbekistonda yoshlarni ta’lim va biznesga kreditlash tizimi yangi rivojlanish bosqichiga ko‘tarildi. Davlat iqtidorli talabalar va yosh tadbirkorlarni qo‘llab-quvvatlash uchun rekord darajadagi 1,2 trillion so‘m (≈100 million dollar) ajratdi.

Yosh tadbirkorlar uchun biznes kreditlari: startaplar va innovatsiyalar

O‘zbekiston yosh tadbirkorlari 2025-yilda startaplar va kichik biznesni qo‘llab-quvvatlash uchun ishlab chiqilgan maxsus kredit dasturlaridan foydalanishlari mumkin. Ushbu moliyaviy vositalar innovatsion g‘oyalarni muvaffaqiyatli tijorat loyihalariga aylantirishga yordam beradi.

Dastur maks. summa Stavka Muddati Xususiyatlar
«Kelajakka qadam» 100 mln so‘m (~$8,000) 14% 5 yil Har qanday biznes g‘oyalar uchun
«Startap yoshlar» 50 mln so‘m (~$4,000) 10% 3 yil Faqat IT-loyihalar uchun

«Kelajakka qadam» dasturi yosh tadbirkorlarga o‘z biznesini rivojlantirish uchun 100 million so‘mgacha mablag‘ olish imkonini beradi. Ushbu mablag‘lar asbob-uskunalar sotib olish, binolarni ijaraga olish yoki marketing faoliyati uchun ishlatilishi mumkin. Dasturning o‘ziga xos xususiyati dastlabki 6 oyda imtiyozli davr bo‘lib, bunda faqat kredit bo‘yicha foizlar to‘lanadi.
IT-startaplar uchun yillik 10 foizlik pasaytirilgan foiz stavkasi bilan «Startap-yoshlar» maxsus dasturi ishlab chiqilgan. Ushbu tashabbus O‘zbekistonning raqamli iqtisodiyotini qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan bo‘lib, yosh dasturchilar, dizaynerlar va texnologiya sohasidagi boshqa mutaxassislarga o‘z loyihalarini amalga oshirishda yordam beradi.

«2025 yilda yoshlar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatlashga alohida e’tibor qaratdik. Har bir iqtidorli yosh boshlang‘ich kapitaldan qat’i nazar, o‘z biznes g‘oyalarini amalga oshirish imkoniyatiga ega bo‘lishi kerak.»

– O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi vakili

Kreditlarni rasmiylashtirish tartibi: raqamli yechimlar va hujjatlar

2025-yilda yoshlar uchun ta’lim va biznes kreditlarini olish jarayoni maksimal darajada sodda va shaffof bo‘ldi. Jarayonning asosiy qismi rasmiy davlat portallari orqali onlayn tarzda o‘tkaziladi.

Ta’lim krediti olish uchun ariza berish uchun talim-krediti.mf.uz maxsus portaliga tashrif buyurish yoki my.gov.uz yagona davlat xizmatlari portalidan foydalanish lozim. Ushbu platformalar so‘rovnomani to‘ldirish, hujjatlar skanerini yuklash va real vaqt rejimida ariza holatini kuzatish imkonini beradi.

Qarz oluvchilarga qo‘yiladigan asosiy talablar O‘zbekiston fuqaroligi va kunduzgi ta’limni o‘z ichiga oladi. Ijtimoiy himoyaga muhtoj oilalardan bo‘lgan talabalar uchun soddalashtirilgan shartlar mavjud – ularga garov yoki kafillar talab qilinmaydi. Buning o‘rniga davlat bunday kreditlar bo‘yicha kafil bo‘ladi.

Kredit rasmiylashtirish uchun zarur hujjatlar

Ta’lim kreditlari uchun pasport yoki ID-karta, ta’lim muassasasi bilan tuzilgan shartnoma va oilaning daromadlari to‘g‘risidagi ma’lumotnoma talab qilinadi. Biznes kreditlari batafsilroq hujjatlar to‘plamini, jumladan biznes-reja, moliyaviy bashoratlar va kasbiy malakani tasdiqlovchi hujjatlarni talab qiladi.

Arizani ko‘rib chiqish muddati kredit turi va tizimning yuklanganligiga qarab 3 kundan 10 ish kunigacha. Eng qizg‘in davrlarda (avgust-sentyabr) murojaatlarning ko‘pligi sababli ishlov berish vaqti 15 kungacha cho‘zilishi mumkin.

Ariza ma’qullangach, mablag‘lar to‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’lim muassasasi yoki biznes-loyiha hisob raqamiga o‘tkaziladi. Bu kredit mablag‘laridan maqsadsiz foydalanish imkoniyatini istisno qiladi va pullarning aynan ta’limga yoki tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishga sarflanishini kafolatlaydi.

Batafsil
Avtokreditlash O‘zbekistonda kreditlash bozorining o‘sishining yetakchisi
21.06.2024
3 daqiqa

Avtokreditlash O‘zbekistonda kreditlash bozorining o‘sishining yetakchisi

Jismoniy shaxslar uchun avtokredit – bu mashinaga yillab pul yeg`masdan, hoziroq olishning eng qulay usuli. Mashina uchun tejashga urinishda siz inflyatsiyaga duch kelishingiz mumkin, bu sizning jamg’armalaringizni «yeb qo’yadi». Kredit rasmiylashtirish uchun ariza topshirib, hozirda mashina haydash va bir necha yil davomida teng bo‘lib to‘lash foydaliroqdir.

Toshkentdagi iste’mol krediti va avtokredit o’rtasidagi farq nima?

Avtomobil krediti – bu o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lgan maqsadli kredit turi:

  • Garov. Xarid qilingan mashina garov sifatida xizmat qiladi. Bank oldidagi qarzingizni to’lamaguningizcha, mashinani sotish/hayriya/almashtirish mumkin emas. Agar qarz oluvchi kreditni to’lashni to’xtatsa yoki to’lovlarni muntazam ravishda kechiktira boshlasa, bank avtomobilni olish huquqiga ega.
  • Maqsad. Bankdan avtokredit olish transport vositasini sotib olish uchun maxsus qarz mablag’larini berishni o’z ichiga oladi. Deyarli har doim bank to’g’ridan-to’g’ri sotuvchiga pul o’tkazadi. Agar qarz oluvchiga mablag’ berilgan bo’lsa, ular faqat mashina sotib olishga sarflanishi kerak. Agar xarajatlar ko’zda tutilmagan bo’lsa, qarz beruvchi shartnomada ko’rsatilgan muddatdan oldin foizlar bilan birga butun kreditni yopishni talab qilishga haqli.
  •    Maxsus so’rov. Ko’pincha jismoniy shaxslarga avtokreditlar ma’lum bir dastur uchun beriladi: faqat ma’lum bir mamlakatda ishlab chiqarilgan, ma’lum bir marka yoki modeldagi yangi avtomobil uchun. Agar qarz oluvchi dastur shartlariga mos kelmaydigan avtomobilni tanlasa, kredit tasdiqlanmasligi yoki boshqa shartlar taklif qilinishi mumkin.
  • Sug’urta. Deyarli 100% hollarda, transport vositasi uchun kredit olishda sug’urta qilish kerak – to’liq kompleks sug’urta. Bu bankka baxtsiz hodisa yoki o’g’irlik holatlarida xarajatlarni minimallashtirish imkonini beradi.Ba’zan banklar sug’urta narxini umumiy kredit miqdoriga kiritishni taklif qilishadi. Bunday holda, kredit bo’yicha ortiqcha to’lov yuqoriroq bo’ladi, chunki foizlar siyosat narxiga ham undiriladi.

O’zbekistonda qayerdan avtokredit olish mumkin?

Mashina sotib olish uchun bank yoki avtosalonga murojaat qilishingiz mumkin. Bankdan qarz olish:

  • Bank bilan hamkorlik qilib, istalgan avtosalonga borishingiz mumkin.
  • Bitimni yakunlashdan oldin, bankning litsenziyasi borligiga ishonch hosil qiling.
  • Barcha shartlarni o’qing, qanday jarimalar yoki kechikish to’lovlari nazarda tutilganligini, jismoniy shaxslar uchun avtokreditni muddatidan oldin to’lash mumkinmi, «kredit ta’tillari» bormi, bank komissiyasining miqdori qancha ekanligini bilib oling.
  • Barcha hujjatlarni tayyorlang. Odatda, butun ro’yxat bankning saytida joylashtirilgan. Standart to’plam: pasport, haydovchilik guvohnomasi, qarz oluvchining ariza shakli, daromadni tasdiqlovchi hujjat, kafilning mavjudligi. Agar qo’shimcha daromadingiz bo’lsa – yarim kunlik ish, mulkni ijaraga berish, buni ham ko’rsatish lozim.
  • Bank bilan iloji boricha halol bo’ling. Agar sizda o’tgan kreditlar yoki boshqa «xatoliklar» bo’yicha kechikishlar bo’lsa, bu haqda bizga xabar bering. Kredit tarixingizni tekshirganda, bank buni bilib oladi va u darhol kreditni rad etadi.
  • Tasdiqlangandan so’ng, agar bank ushbu turdagi avtokreditga ruxsat bersa, avtosalonda yoki o’zingizdan avtomobil tanlang. Naqd pulsiz to’lov usuli va sotuvchi tafsilotlari ko’rsatilganligiga ishonch hosil qiling.
  • Shundan so’ng bank bilan shartnoma tuziladi, sug’urta beriladi.
  • Bank pulni sotuvchiga o’tkazadi va avtomobilni topshirish va qabul qilish dalolatnomasi tuziladi.

Avtosalonda kredit olish uchun ariza berish:

  • Avtosalon qaysi banklar bilan hamkorlik qilayotgani va jismoniy shaxslarga avtokredit olish uchun maslahatchi bilan maslahatlashib olishingiz kerak.
  • Hujjatlarni olib keling. Ko’pincha talab qilinadigan hujjatlar bank bilan bir xil.
  • Ilova ma’qullangandan so’ng, dastlabki shartlar o’zgarganligini tekshiring.
  • Agar hamma narsa yaxshi bo’lsa, siz dastlabki to’lovni amalga oshirishingiz va sug’urta qilishingiz mumkin.
  • Kredit shartnomasi va avtomobilni qabul qilish sertifikatini imzolang.
Batafsil
Oʼzbekistonda taʼlim kreditlarini shartlari, muddatlari va stavkalari
21.06.2024
2 daqiqa

Oʼzbekistonda taʼlim kreditlarini shartlari, muddatlari va stavkalari

Mazkur postda biz taʼlim krediti haqida, uni qanday qilib olish usullari va bunga qanday hujjatlar kerak boʼlishi toʼgʼrisida soʼz yuritamiz.

Taʼlim kreditini kim olishi mumkin?

Taʼlim kreditlari tijorat banklari tomonidan quyidagilarga beriladi:

  • talabalarni oʼziga;
  • ularning ota-onalariga;
  • ularning vasiylariga.

Taʼlim kreditining eng koʼp miqdori

Toʼlov-kontrakt asosida oʼqish toʼgʼrisidagi shartnoma (kontrakt) summasi toʼlovi miqdorida.

Taʼlim krediti muddati

  • bakalavriatga oʼqishga qabul qilingan talabalarga 10 yilgacha;
  • magistraturaga oʼqishga qabul qilingan talabalarga 5 yilgacha.

Taʼlim kreditlarini foi stavkalari

  • nol foiz stavkasida (foizsiz kredit) – chin yetimlarga, «Mehribonlik uylari»da tarbiyalanganlarga hamda bolalikdan I va II guruh nogironlariga;
  • Markaziy bankni qayta moliyalash stavkasidan (yillik 140) oshmagan holdagi oʼzgaruvchan foiz stavkasida– talabalarning qolgan toifalariga.

Taʼlim kreditini olish uchun zarur boʼlgan hujjatlar roʼyxati

  • taʼlim kreditini berish toʼgʼrisidagi ariza;
  • toʼlov-kontrakt asosida oʼqish haqida shartnoma (kontrakt);
  • kreditni qaytarishning taʼminlanishi toʼgʼrisida hujjat (uchinchi shaxsning kafilligi; sugʼurta kompaniyasining qarz oluvchining kreditni qaytara olmasligi xavfi sugʼurta qilinganligi toʼgʼrisidagi sugʼurta polisi).

Taʼlim kreditini berish tartibi

Taʼlim krediti qarz oluvchining ssuda hisob raqamidan uning shaxsiy yozma topshirigʼi asosida oliy taʼlim muassasasining talab qilib olinadigan depozit hisob raqamiga mablagʼ oʼtkazish yoʼli bilan beriladi.

Taʼlim kreditlari boʼyicha mablagʼlar kredit shartnomasida qayd etilgan shartlarda har yarim yilda oʼqish uchun yillik toʼlovning toʼliq miqdorini ikki teng qismga boʼlish yoʼli bilan oʼtkaziladi.

Batafsil
Onlayn kredit. Kredit berishning yangi shakllari.
30.07.2024
3 daqiqa

Onlayn kredit. Kredit berishning yangi shakllari.

Borgan sari qarz oluvchilar an’anaviy kreditlashdan voz kechib, kartada onlayn tarzda kredit olish uchun ariza berishni afzal ko’rishmoqda. Bu do’stlar yoki tanishlar yordamiga murojaat qilmasdan kerakli miqdorni olishning qulay usuli. Qabul qiling, agar sizga kichik miqdor kerak bo’lsa, bankka borish mantiqiy emas. Bundan tashqari, banklar ko’p hollarda ish kunlarida soat 18.00 gacha ishlaydi. Ammo yarim tunda yoki dam olish kunlarida pul kerak bo’lsa-chi? Kutilmagan holatlar har kim bilan sodir bo’lishi mumkin – ularning telefoni o’g’irlangan, muzlatgich buzilgan, yuqori qavatdagi qo’shnilar suv ostida qolgan, qarindoshi kasalxonaga yotqizilgan. Fors-major holatlari tezkor qaror qabul qilishni talab qiladi va bu holda onlayn kredit olish eng maqbul yechim hisoblanadi.

Onlayn kredit O’zbekiston: qayerdan qarz olish kerak?

Mikromoliya tashkiloti yoki bankdan kartangiz bo’yicha kredit olishingiz mumkin. Amalda bankdan bunday kredit olish qiyin. Banklar arizani ko’rib chiqish uchun uzoq vaqt talab etadi va faqat ushbu moliya instituti tomonidan xizmat ko’rsatgan (depozitga ega, ish haqi/pensiya/stipendiya oladigan) va ochiq karta hisobvarag’iga ega bo’lgan mijozlarga kredit berishni ma’qullaydi.

MKO-larda arizalarni ma’qullash darajasi taxminan 60-80% ni tashkil qiladi, ko’plab mikrokredit tashkilotlari dam olish va bayramlarsiz 24/7 pul chiqaradilar. Toshkent shahrida onlayn kredit olish uchun ariza topshirishda sizga quyidagilar kerak bo’ladi:

  • O‘zbekiston fuqarosining amaldagi pasporti. Kredit olish uchun faqat katta yoshdagi qarz oluvchilar murojaat qilishlari mumkin.
  • Soliq identifikatsiya raqami (TIN).
  • istalgan milliy operatorning mobil raqami.
  • istalgan bankning amaldagi kartasi.

Ba’zi MKO-lar qo’shimcha hujjatlarni yoki kafilning mavjudligini so’rashi mumkin, ammo bunday tashkilotlar ko’p emas.

Kartaga onlayn kredit – asosiy afzalliklari

Mikrokreditlar bo’yicha foiz stavkasi bankdagiga qaraganda yuqori, ammo boshqa tomondan, pul qisqa muddatga qarzga olinadi va shuning uchun ortiqcha to’lov ahamiyatsiz. Ayrim mikrokredit tashkilotlari birinchi ssudani 0% stavkada berishadi, keyingi safar esa chegirma taklif qilishadi (agar qarz oluvchi oldingi kreditni o‘z vaqtida, kechiktirmasdan to‘lagan bo‘lsa).

Onlayn kreditning asosiy afzalliklari (O’zbekiston):

  • daromadni tasdiqlovchi hujjatsiz pul chiqarish. Ishsizlar, yomon kredit tarixi va past kredit reytingiga ega bo’lgan shaxslar, tug’ruq ta’tilidagi onalar, talabalar va nafaqaxo’rlar MKO-dan kredit olishlari mumkin.
  • 5 daqiqada kredit olish uchun ariza bering. Sizga har qanday gadjet va internet kerak bo’ladi. Shaklni bir marta to’ldirishingiz kerak, keyingi paytlarda qarz oluvchi shunchaki kredit miqdori va muddatini ko’rsatadi.
  • Tez kreditni tasdiqlash. Baholash tizimlari arizani o’rganadi, ular ariza shaklidagi ma’lumotlarni tezda tahlil qiladilar va 70% hollarda ijobiy bo’lgan hukm chiqaradilar. Statistik ma’lumotlarga ko’ra, anketalarning taxminan 5% noto’g’ri yoki xatolar bilan to’ldirilgan, shuning uchun tizim ularni rad etadi. Hech qanday muammosiz onlayn kredit olish uchun barcha ma’lumotlarni diqqat bilan tekshiring.
  • Vaqtni tejash. Bankka borib, yo‘lda vaqt o‘tkazib, hujjatlarni yig‘ishtirib, navbat kutishning hojati yo‘q. Siz istalgan vaqtda istalgan joydan murojaat qilishingiz mumkin.
  • Onlayn pul. Tasdiqlangandan so’ng, tasdiqlangan miqdor darhol kartaga o’tkaziladi – siz uni keyingi o’tkazishingiz yoki naqd pullashingiz mumkin.

Kreditning barcha shartlari oldindan aniqlanishi kerak. Agar biron sababga ko‘ra Toshkent shahridagi onlayn kreditingizni o‘z vaqtida to‘lay olmasangiz, kreditorni oldindan xabardor qiling. Ko’pgina MKO-lar uzaytirish xizmatini taklif qiladi, unda siz faqat foizlarni to’lash orqali kredit muddatini uzaytirishingiz mumkin. Shunday qilib, siz ishonchli qarz oluvchi sifatida obro’ingizni saqlab qolgan holda, kechiktirilgan to’lovlar, jarimalar to’lamaysiz.

Batafsil

Biz cookie-fayllardan foydalanamiz. Sayt ishini yaxshilash va sizga ko‘proq imkoniyatlar taqdim etish uchun. Saytdan foydalanishda davom etish orqali cookie-fayllardan foydalanish shartlariga rozilik bildirasiz.