Mikroqarzlar bo‘yicha %larni eng yuqori chegarasi. - Zaimer.uz - финансовый супермаркет

Mikroqarzlar bo‘yicha %larni eng yuqori chegarasi.

O‘qish vaqti 2 daqiqa
Mikroqarzlar bo‘yicha %larni eng yuqori chegarasi.

Mundarija

    2021 yilda mikroqarz olishni istagida bo‘lganlarning soni 70%ga ortdi.  Mikrokreditlarning shartlari foydali bo‘lmaganligi uchun 20% atrofidagi mikroqarzlar muddatida so‘ndirilmayapti. Markaziy bank MKT faoliyatlariga faol aralashib, ularning ishini yanada shaffoflashtirmoqda. Xususan, mikrokreditlar bo‘yicha foizlar va penyalarni va yana boshqa qator cheklovlar joriy qilingan.

    Qonunchilikka ko‘ra, kredit bo‘yicha ortiqcha to‘lov miqdori mikroqarzning 2 yuaravaridan ortiq bo‘lmasligi shart. Ushbuning qatoriga neustoyka (jarima va penyach) va ko‘rsatilgan maxsus xizmatlar uchun haq kiradi. Bunda Markaziy bank fozlarning miqdori bo‘yicha cheklovlar qo‘ymagan.  Ammo ba’zi mikrokredit tashkilotlari ilk qarzni, to‘g‘ri, oz miqdorda bo‘lsa ham, mutlaqo bepul asosda olish imkoniyatini bermoqdalar. Quyidalarga e’tiboringizni qarating:

    1. Agar kompaniya nol’ % stavkasida kredit bergan bo‘lsa, haqiqatda ba’zi cheklovlar bo‘lishi mumkin. Tashkilot bunday foizda ideal kredit tarixiga ega bo‘lgan yoki, masalan, ish joyidan ma’lumot taqdim etilganda beradi. Qolgan barcha uchun amaldagi stavkalar qo‘llaniladi.
    2. Kredit uzaytirilganda nol’ foizli stavka amal qilmay qoladi. Qarzni shartnomada ko‘rsatilgan kunda so‘ndirish kerak, undan oldinroq, lekin undan kechiktirmay, ham mumkin. Ushbu shart MKT kredit shartnomasida ko‘rsatib o‘tilishi shart. Bepul mikroqarz – bu yangi mijozlar uchun mukofotdir.

    Hujjatlarni imzolashdan va mikroqarzni olishdan avval, foiz stavkasiga e’tibor qarating – u reklama materiallarida yoki mikrokredit tashkilot saytida ko‘rsatilgandan yuqori yoki, aksincha, past bo‘lishi mumkin. Agar keyinchalik MKT reklama bannerida ko‘rsatilganidan yuqori foiz stavkada sizga qarz beriganligini bilib qolsangiz, o‘zingizdan tashqari, allakimni ayblashdan ma’no qolmaydi.

    Qarz shartnomada siz ko‘rgan summa, sizning hisobingizga to‘liq hajmda kelishi shart. Qarzni to‘liq so‘ndirish uchun qancha summa to‘lashingiz kerakligiga diqqatingizni albatta qarating.  U ikki-uch omillardan iborat bo‘ladi.

    • mikrokredit “tanasi” – sizning kartangizga kelgan summa;
    • qarz mablag‘laridan haqiqatda foydalangan kunlar uchun foizlar summasi;
    • kredit rasmiylashtirilishi uchun vositachilik haqqi. Bunday vositachilikni oluvchi kreditlarni soni juda kam. Lekin ular bor. Yig‘im to‘lanishi zarurligi to‘g‘risidagi shart shartnomada ko‘rsatilishi shart. Agar u yo‘q bo‘lsa – qarz oluvchi uni to‘lashi shart emas.

    Qarz to‘liq yoki qisman muddatidan oldin to‘langanda, so‘ndirilishi lozim bo‘lgan summa kamaytirish tomonga hisob-kitob qilinishi shart. Jumladan, qarz shartnomasiga ko‘ra to‘lanadigan foizlarning miqdori o‘zgarishi shart.

    Sizni qiziqtirishi mumkin

    Avtokreditlash O‘zbekistonda kreditlash bozorining o‘sishining yetakchisi
    21.06.2024
    3 daqiqa

    Avtokreditlash O‘zbekistonda kreditlash bozorining o‘sishining yetakchisi

    Jismoniy shaxslar uchun avtokredit – bu mashinaga yillab pul yeg`masdan, hoziroq olishning eng qulay usuli. Mashina uchun tejashga urinishda siz inflyatsiyaga duch kelishingiz mumkin, bu sizning jamg’armalaringizni «yeb qo’yadi». Kredit rasmiylashtirish uchun ariza topshirib, hozirda mashina haydash va bir necha yil davomida teng bo‘lib to‘lash foydaliroqdir.

    Toshkentdagi iste’mol krediti va avtokredit o’rtasidagi farq nima?

    Avtomobil krediti – bu o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lgan maqsadli kredit turi:

    • Garov. Xarid qilingan mashina garov sifatida xizmat qiladi. Bank oldidagi qarzingizni to’lamaguningizcha, mashinani sotish/hayriya/almashtirish mumkin emas. Agar qarz oluvchi kreditni to’lashni to’xtatsa yoki to’lovlarni muntazam ravishda kechiktira boshlasa, bank avtomobilni olish huquqiga ega.
    • Maqsad. Bankdan avtokredit olish transport vositasini sotib olish uchun maxsus qarz mablag’larini berishni o’z ichiga oladi. Deyarli har doim bank to’g’ridan-to’g’ri sotuvchiga pul o’tkazadi. Agar qarz oluvchiga mablag’ berilgan bo’lsa, ular faqat mashina sotib olishga sarflanishi kerak. Agar xarajatlar ko’zda tutilmagan bo’lsa, qarz beruvchi shartnomada ko’rsatilgan muddatdan oldin foizlar bilan birga butun kreditni yopishni talab qilishga haqli.
    •    Maxsus so’rov. Ko’pincha jismoniy shaxslarga avtokreditlar ma’lum bir dastur uchun beriladi: faqat ma’lum bir mamlakatda ishlab chiqarilgan, ma’lum bir marka yoki modeldagi yangi avtomobil uchun. Agar qarz oluvchi dastur shartlariga mos kelmaydigan avtomobilni tanlasa, kredit tasdiqlanmasligi yoki boshqa shartlar taklif qilinishi mumkin.
    • Sug’urta. Deyarli 100% hollarda, transport vositasi uchun kredit olishda sug’urta qilish kerak – to’liq kompleks sug’urta. Bu bankka baxtsiz hodisa yoki o’g’irlik holatlarida xarajatlarni minimallashtirish imkonini beradi.Ba’zan banklar sug’urta narxini umumiy kredit miqdoriga kiritishni taklif qilishadi. Bunday holda, kredit bo’yicha ortiqcha to’lov yuqoriroq bo’ladi, chunki foizlar siyosat narxiga ham undiriladi.

    O’zbekistonda qayerdan avtokredit olish mumkin?

    Mashina sotib olish uchun bank yoki avtosalonga murojaat qilishingiz mumkin. Bankdan qarz olish:

    • Bank bilan hamkorlik qilib, istalgan avtosalonga borishingiz mumkin.
    • Bitimni yakunlashdan oldin, bankning litsenziyasi borligiga ishonch hosil qiling.
    • Barcha shartlarni o’qing, qanday jarimalar yoki kechikish to’lovlari nazarda tutilganligini, jismoniy shaxslar uchun avtokreditni muddatidan oldin to’lash mumkinmi, «kredit ta’tillari» bormi, bank komissiyasining miqdori qancha ekanligini bilib oling.
    • Barcha hujjatlarni tayyorlang. Odatda, butun ro’yxat bankning saytida joylashtirilgan. Standart to’plam: pasport, haydovchilik guvohnomasi, qarz oluvchining ariza shakli, daromadni tasdiqlovchi hujjat, kafilning mavjudligi. Agar qo’shimcha daromadingiz bo’lsa – yarim kunlik ish, mulkni ijaraga berish, buni ham ko’rsatish lozim.
    • Bank bilan iloji boricha halol bo’ling. Agar sizda o’tgan kreditlar yoki boshqa «xatoliklar» bo’yicha kechikishlar bo’lsa, bu haqda bizga xabar bering. Kredit tarixingizni tekshirganda, bank buni bilib oladi va u darhol kreditni rad etadi.
    • Tasdiqlangandan so’ng, agar bank ushbu turdagi avtokreditga ruxsat bersa, avtosalonda yoki o’zingizdan avtomobil tanlang. Naqd pulsiz to’lov usuli va sotuvchi tafsilotlari ko’rsatilganligiga ishonch hosil qiling.
    • Shundan so’ng bank bilan shartnoma tuziladi, sug’urta beriladi.
    • Bank pulni sotuvchiga o’tkazadi va avtomobilni topshirish va qabul qilish dalolatnomasi tuziladi.

    Avtosalonda kredit olish uchun ariza berish:

    • Avtosalon qaysi banklar bilan hamkorlik qilayotgani va jismoniy shaxslarga avtokredit olish uchun maslahatchi bilan maslahatlashib olishingiz kerak.
    • Hujjatlarni olib keling. Ko’pincha talab qilinadigan hujjatlar bank bilan bir xil.
    • Ilova ma’qullangandan so’ng, dastlabki shartlar o’zgarganligini tekshiring.
    • Agar hamma narsa yaxshi bo’lsa, siz dastlabki to’lovni amalga oshirishingiz va sug’urta qilishingiz mumkin.
    • Kredit shartnomasi va avtomobilni qabul qilish sertifikatini imzolang.
    Batafsil
    O’zbekistonda iste’mol kreditlari. Ochiq maqola.
    30.07.2024
    3 daqiqa

    O’zbekistonda iste’mol kreditlari. Ochiq maqola.

    Banklar mijozlarga tovarlar va xizmatlarni sotib olish uchun iste’mol kreditlari beradi. Bu jismoniy shaxslar uchun kredit bo’lib, yuridik shaxslarga berilmaydi. Shuningdek, ushbu turkumga kredit uyushmalari, lombardlar va mikrokredit tashkilotlari tomonidan taqdim etiladigan iste’mol kreditlari kiradi. Ularning shartlari odatda o’xshash, ammo loyihalashda turli xil masalalar mavjud.

    Toshkentda iste’mol krediti: qanday turlari bor?

    Kreditlarni bir nechta shartlarga ko’ra ajratish mumkin:

    • Maqsad – maqsadli va maqsadli bo’lmagan kreditlar o’rtasida farqlanadi. Agar siz qaysi mahsulot uchun pul kerakligini aniq bilsangiz, bank bilan hamkorlik qiladigan do’konga boring va tanlangan mahsulot uchun arizani joyida kreditorga topshiring. U pulni to’g’ridan-to’g’ri sotuvchiga o’tkazadi, xaridor tovarni oladi va keyin kreditor bilan hisob-kitob qiladi. Agar siz qarz olib, qayerga sarflanganligi haqida xabar bermasangiz, bu maqsadsiz kredit.
    • Garov. Ko’pgina banklar mol-mulk yoki qimmatbaho narsalar bilan ta’minlangan iste’mol kreditini olishni taklif qilishadi. Ba’zi kreditorlar uchinchi tomondan qo’shimcha kafolat talab qiladi. Buyum garovga qo’yilganda, egasi uni sota olmaydi, hadya qila olmaydi yoki almashtira olmaydi. Ba’zida kafolatli kreditlar an’anaviy kreditlarga qaraganda arzonroqdir.
    • Belgilangan muddatlar. MKO-lardan onlayn iste’mol krediti odatda 12 oygacha bo’lgan muddatga beriladi, banklar uchun odatiy muddat 1 yildan 5 yilgacha. Kredit muddati to’g’ridan-to’g’ri foiz stavkasiga, garov va kredit sug’urtasiga bo’lgan ehtiyojga ta’sir qiladi. Ro’yxatdan o’tishdan oldin ushbu fikrlarning barchasi aniqlanishi kerak.

    Toshkent shahrida qanday shartlarda iste’mol kreditini olish mumkin?

    Har bir moliya instituti o’z talablarini belgilaydi, ammo ba’zi talablar hamma uchun asosiy va majburiydir:

    • Shaxsiy guvohnoma. MKO va lombardlar oddiyroq bo’lib, kredit olish uchun ariza berishda ular faqat qarz oluvchining shaxsi va yoshini tasdiqlovchi pasportni so’rashadi. Ba’zi tashkilotlar sizdan ikkinchi fotosurat hujjatini (masalan, haydovchilik guvohnomasi) yoki chet el pasportini taqdim etishingizni talab qilishi mumkin. Bu nima uchun kerak? Moliyaviy kompaniya bu boshqa birovning hujjatlaridan foydalanib kredit olishga urinayotgan firibgar emasligini shunday tushunadi. Pulni naqd yoki kartaga o’tkazish yo’li bilan olish mumkin – barchasi kreditorning shartlariga bog’liq.
    • Daromadni tasdiqlang. Shaxsiy kredit olish uchun sizga minimal miqdordagi garov kerak bo’ladi. Siz bankka daromad sertifikatini olib kelishingiz kerak, MKO-ga siz shunchaki mablag’lar manbasini ko’rsatishingiz mumkin – stipendiya, ish haqi, pensiya, nafaqa, mulkni ijaraga berishdan olingan daromadlar va boshqalar. Sizning daromadingiz qanchalik yuqori bo’lsa, shuncha ko’p kredit olishingiz mumkin. Agar kafilni jalb qilish mumkin bo’lsa, shartlar yanada qulayroq bo’ladi.
    • Kredit sug’urtasi. MKO iste’mol kreditini olish uchun onlayn ariza berishda sug’urta polisini talab qilishi mumkin va bank, albatta, kreditning qaytarilmasligi xavfini sug’urta qiladi. Sug’urta bank uchun kafolat bo’lib xizmat qiladi va u hamkorlikning yanada qulay shartlarini taklif qila oladi.

    Kredit olish uchun ariza berishdan oldin, dangasa bo’lmang va kreditning barcha shartlarini o’qib chiqing, shunda siz nafaqat foiz stavkasi, balki boshqa talablar – jarimalar, muddatidan oldin to’lash imkoniyati haqida ham bilishingiz kerak. Shartlarda qo’shimcha xarajatlar yo’qligini tekshirib ko’ring – kartani chiqarish, SMS, notarial xizmatlar yoki yillik sug’urta.

    Iste’mol kreditini qayerdan olishni tanlashda imkoniyatlaringizni tahlil qiling. Oylik to’lov miqdori daromadingizning 30% dan oshmasligi muhimdir. Shuningdek, byudjetga kutilmagan xarajatlar – davolanish, bolalarni o’qitish, rejadan tashqari ta’mirlashni kiritish maqsadga muvofiqdir.

    Batafsil
    Oʼzbekistonda taʼlim kreditlarini shartlari, muddatlari va stavkalari
    21.06.2024
    2 daqiqa

    Oʼzbekistonda taʼlim kreditlarini shartlari, muddatlari va stavkalari

    Mazkur postda biz taʼlim krediti haqida, uni qanday qilib olish usullari va bunga qanday hujjatlar kerak boʼlishi toʼgʼrisida soʼz yuritamiz.

    Taʼlim kreditini kim olishi mumkin?

    Taʼlim kreditlari tijorat banklari tomonidan quyidagilarga beriladi:

    • talabalarni oʼziga;
    • ularning ota-onalariga;
    • ularning vasiylariga.

    Taʼlim kreditining eng koʼp miqdori

    Toʼlov-kontrakt asosida oʼqish toʼgʼrisidagi shartnoma (kontrakt) summasi toʼlovi miqdorida.

    Taʼlim krediti muddati

    • bakalavriatga oʼqishga qabul qilingan talabalarga 10 yilgacha;
    • magistraturaga oʼqishga qabul qilingan talabalarga 5 yilgacha.

    Taʼlim kreditlarini foi stavkalari

    • nol foiz stavkasida (foizsiz kredit) – chin yetimlarga, «Mehribonlik uylari»da tarbiyalanganlarga hamda bolalikdan I va II guruh nogironlariga;
    • Markaziy bankni qayta moliyalash stavkasidan (yillik 140) oshmagan holdagi oʼzgaruvchan foiz stavkasida– talabalarning qolgan toifalariga.

    Taʼlim kreditini olish uchun zarur boʼlgan hujjatlar roʼyxati

    • taʼlim kreditini berish toʼgʼrisidagi ariza;
    • toʼlov-kontrakt asosida oʼqish haqida shartnoma (kontrakt);
    • kreditni qaytarishning taʼminlanishi toʼgʼrisida hujjat (uchinchi shaxsning kafilligi; sugʼurta kompaniyasining qarz oluvchining kreditni qaytara olmasligi xavfi sugʼurta qilinganligi toʼgʼrisidagi sugʼurta polisi).

    Taʼlim kreditini berish tartibi

    Taʼlim krediti qarz oluvchining ssuda hisob raqamidan uning shaxsiy yozma topshirigʼi asosida oliy taʼlim muassasasining talab qilib olinadigan depozit hisob raqamiga mablagʼ oʼtkazish yoʼli bilan beriladi.

    Taʼlim kreditlari boʼyicha mablagʼlar kredit shartnomasida qayd etilgan shartlarda har yarim yilda oʼqish uchun yillik toʼlovning toʼliq miqdorini ikki teng qismga boʼlish yoʼli bilan oʼtkaziladi.

    Batafsil
    O’zbekistonda mikroqarz olish uchun nimani garov sifatida qo`llash mumkin
    12.02.2025
    6 daqiqa

    O’zbekistonda mikroqarz olish uchun nimani garov sifatida qo`llash mumkin

    O‘zbekistonda mikroqarz olish aslida unchalik qiyin emas. Mikroqarzlar qulayligi, rasmiylashtirish tezligi va olish qulayligi tufayli O‘zbekistonda ommabop moliyaviy vositaga aylandi. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki ma’lumotlariga ko‘ra, 2021-yilda mamlakatimizda taqdim etilgan mikroqarzlar hajmi 32 % oshib, 12,7 trillion so‘mga yetdi. Mikroqarzning o‘rtacha miqdori 3-5 million so‘m atrofida bo‘lib, muddati 30 kundan 1 yilgacha.

    Mikroqarz olishda garov kreditorning xatarlarini kamaytirish va mablag’larning qaytarilishini ta’minlash uchun zarur. Bu mikromoliya tashkilotlariga (MFO) yanada qulay shart-sharoitlarni taklif qilish imkonini beradi: pasaytirilgan foiz stavkalari (garovsiz mikroqarzga nisbatan yiliga o’rtacha 10-15 foizga past) va oshirilgan summalar (50-100 million so’mgacha).

    Garov asosida mikroqarzlarning afzalliklari

    • Pastroq foiz stavkalari (garovsiz qarzlar uchun yillik 60-100% o‘rniga 40% dan 55% gacha)
    • Katta miqdorda (1-2 milliard so‘mgacha) olish imkoniyati
    • To‘lov muddati davomiyligi (3-5 yilgacha)
    • Qarz oluvchining kredit tarixiga nisbatan kamroq talablar

    Garov asosida mikroqarzlarning kamchilklari

    • Agar kredit qaytarilmasa, garovni yo’qotish xavfi
    • Garovni baholash va sug‘urta qilish zarurati (qo‘shimcha xarajatlar garov qiymatining 1-2%)
    • Ariza topshirish jarayoni uzoqroq (garovsiz mikroqarzlarga nisbatan bir necha soat oʻrniga 1-2 kun)

    O‘zbekistonda mikroqarz olish uchun qanday garov turlari mos keladi?

    Sotiladigan buyumlar

    Avtomobil

    O‘zbekistonda mikroqarz olishda eng keng tarqalgan garov turlaridan biri avtomobil hisoblanadi. Avtomobil uchun asosiy talablar:

    • Chiqarilgan yili: 15 yildan otiq emas (aniq MFO-ga qarab)
    • Holati: texnik holati yaxshi, jiddiy shikastlanmagan
    • OSGO VTS (OSAGO) bo’yicha sug’urta mavjudligi

    Avtomobil garovini rasmiylashtirish xususitalari:

    • Mustaqil ekspert bahosi talab qilinadi (narxi taxminan 200 000 – 300 000 so’m)
    • Garov shartnomasini notariusda rasmiylashtirish (2024-yil holatiga davlat boji 600 000 – 900 000 so‘m)
    • Avtomobil egasida qoladi, lekin sotishda cheklovi bilan

    Qarz miqdori odatda avtomobilning baholangan qiymatining 60-80% ni tashkil qiladi.

    Ko’chmas mulk

    O‘zbekistonda mikroqarz olish uchun quyidagi ko‘chmas mulk qarz garovi sifatida ishlatilishi mumkin:

    • Xonadon
    • Xususiy uy
    • Yer uchastkasi (ayrim MFO-larda)
    • Tijorat ko’chmas mulki

    Ko’chmas mulkka qo’yiladigan asosiy talablar:

    • Shahar yoki chekka joylashuv
    • Barcha kommunikatsiya vositalari mavjudligi
    • Hech qanday taqiqlar yo`qligi
    • Yaxshi holat (turar joy uchun)

    Qarz miqdori odatda mulkning bozor qiymatining 50-60% gacha. Garovni ro’yxatdan o’tkazish notariusda ro’yxatdan o’tishni talab qiladi.

    Zargarlik buyumlari

    Zargarlik buyumlari quyidagi parametrlar bo’yicha baholanadi:

    • Oltinning tozaligi (odatda 585 va undan yuqori deb qabul qilinadi)
    • Mahsulot og’irligi
    • Qimmatbaho toshlarning mavjudligi

    Zargarlik buyumlariga qo’yiladigan talablar:

    • Namuna raqami mavjudligi
    • Jiddiy shikastlanmagan
    • Og’irligi kamida 5 gramm (mikromoliya tashkilotiga qarab)

    Zargarlik buyumlarini garovga qo’yish xavfi MFO-da saqlangan zargarlik buyumlarini almashtirish yoki buzish ehtimolini o’z ichiga oladi. Qarz miqdori odatda mahsulotlarning baholangan qiymatining 50-60% ni tashkil qiladi.

    Qimmatli qogozlar

    Quyidagi qimmatli qog’ozlar garov sifatida qabul qilinishi mumkin:

    • O’zbekiston davlat obligatsiyalari
    • Birjada sotiladigan O‘zbekistonning yirik kompaniyalarining aksiyalari
    • Ishonchli banklarning depozit sertifikatlari

    Qarz miqdori odatda qimmatli qog’ozlar bozor qiymatining 50-70% ni tashkil qiladi.

    Kafolatlar

    Jismoniy shaxsning kafolati

    Kafilga qo’yiladigan asosiy talablar:

    • Yoshi 21 yoshdan 65 yoshgacha
    • Rasmiy ravishda tasdiqlangan doimiy daromad
    • Yaxshi kredit tarixi
    • Joriy kredit majburiyatlari bo`lmasa

    Kredit kafilining javobgarligi:

    • Kafil qarz oluvchi bilan birgalikda javobgar bo‘ladi
    • Qarz to‘lanmagan taqdirda, qarz kafildan undirilishi mumkin
    • Kafilning javobgarligi kredit to‘liq qaytarilgunga qadar saqlanib qoladi

    Yuridik shaxsning kafolat xati

    Kafolat beruvchi yuridik shaxsga qo’yiladigan talablar:

    Критерий Требование
    Faoliyat muddati: kamida 2 yil
    Moliyaviy ahvol barqaror, moliyaviy hisobotlar bilan tasdiqlangan
    Daromad: Yiliga kamida 1 mlrd
    Kredit tarixi ijobiy
    Sud jarayoni Katta da’volar yo’q
    Soliq qarzining yo’qligi

    Kafolat xati kompaniya rahbari tomonidan imzolanishi va notarial tasdiqlanishi kerak. Kafolat miqdori odatda kompaniyaning yillik daromadining 10-15% dan oshmasligi kerak.

    To’g’ri garov turini qanday tanlash mumkin?

    O’zbekistonda qarz olishda moliyaviy imkoniyatlarni baholash

    Garov turini tanlashdan oldin moliyaviy imkoniyatlaringizni diqqat bilan baholashingiz kerak:

    • Oylik daromadingizni tahlil qiling. O’rtacha, mikroqarz bo’yicha oylik to’lov sizning daromadingizning 30-40 foizidan oshmasligi kerak. Masalan, daromadingiz 3 000 000 so’m bo’lsa, to’lov 900 000 – 1 200 000 so’mdan oshmasligi kerak.
    • Muntazam xarajatlaringiz va majburiyatlaringizni baholang. Mikroqarzni to’laganingizdan so’ng yashash uchun yetarli pulingiz bo’lishiga ishonch hosil qiling.
    • O’z aktivlaringizni hisobga oling. Agar sizda garov sifatida taqdim etishga tayyor bo’lgan qimmatbaho mulkingiz bo’lsa, bu sizga mikroqarz bo’yicha yanada qulayroq shartlarni olishga yordam beradi.
    • Mumkin bo’lgan xavflarni ko’rib chiqing. Misol uchun, agar siz mashinadan garov sifatida foydalanishni rejalashtirmoqchi bo’lsangiz, agar biror narsa noto’g’ri bo’lsa, usiz ham qila olishingizga ishonch hosil qiling.

    Mikromoliya tashkilotining shartlarini o’rganish

    O‘zbekistonda MFO-dan mikroqarz olishdan oldin shartlarni diqqat bilan o‘rganib chiqing:

    • Foiz stavkalarini solishtiring. O‘zbekistonda ular garov turi va kredit shartlariga qarab yillik 30% dan 100% gacha o‘zgarishi mumkin.
    • Qarz shartlariga e’tibor bering. Ular odatda 6 oydan 24 oygacha o’zgarib turadi, lekin ba’zi MFO-lar uzoqroq muddatlarni taklif qilishi mumkin.
    • Garovga qo’yiladigan talablarni ko’rib chiqing. Misol uchun, agar siz mashinani garov sifatida ishlatishni rejalashtirmoqchi bo’lsangiz, uning yoshi va holati qanday bo’lishi kerakligini tekshiring. Ko’pgina mikromoliya tashkilotlari garov sifatida 10-15 yildan oshmagan avtomobillarni qabul qiladi.
    • Muayyan turdagi garov uchun qancha pul olishingiz mumkinligini bilib oling. Qoida tariqasida, MFO garovning taxminiy qiymatining 50-70% miqdorida qarz beradi.
    • Garovni baholash shartlari bilan tanishing. Ba’zi MFO-lar baholashni o’zlari amalga oshiradilar, boshqalari esa mustaqil baholashni talab qilishi mumkin.
    • Garovni saqlash shartlarini tekshiring. Misol uchun, avtomobilni garovga qo’yishda, ba’zi MFO-lar uni ishlatishni davom ettirishga ruxsat berishlari mumkin, boshqalari esa uni saqlashga o’tkazishni talab qiladi.

    O‘zbekistonda mikroqarz olish uchun bilish muhim bo‘lgan xavf va nyuanslar

    Mikroqarzni qaytarmasangiz nima bo’ladi?

    O‘zbekistonda mikroqarz to‘lamaslik jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin:

    • garovni yo’qotish. MFO qarzni to’lash uchun garovni sotish huquqiga ega.
    • Salbiy kredit tarixi. Kredit byurosiga qarzni kechiktirish to’g’risida ma’lumot beriladi, bu kelajakda kredit olishda qiyinchiliklarga olib keladi.
    • Sud jarayoni. MFO qarzni majburiy undirish uchun sudga da’vo qilishi mumkin.
    • Qo’shimcha xarajatlar. Asosiy qarzga qo’shimcha ravishda siz jarimalar, jarimalar va sud xarajatlarini to’lashingiz kerak bo’ladi.

    Jarimalar va penyalar

    O‘zbekistonda kechiktirilgan mikroqarzlar uchun jarima va penyalar qonun va shartnoma shartlari bilan tartibga solinadi:

    Тип санкции Максимальный размер Период начисления
    Jarima Kechiktirilgan to’lov summasining 50% gacha Kechiktirilgan taqdirda bir martalik to’lov
    Penya Kuniga kechiktirilgan to’lov summasining 0,1% gacha Har bir kechikish kuni uchun
    Jarima va penyalarning umumiy miqdori Qarz summasining 50% dan oshmasligi kerak Shartnomaning butun muddati uchun

    Shuni ta’kidlash kerakki, jarima va penyalarning aniq miqdori MFO va shartnoma shartlariga qarab farq qilishi mumkin.

    O‘zbekistonda qarz olish uchun murojaat qilishda shartnomani diqqat bilan o‘rganish muhimligi

    Sizning manfaatlaringizni himoya qilish uchun mikroqarz shartnomasini diqqat bilan o’rganish juda muhim:

    • Foiz stavkasi: ko’rsatilgandek ekanligiga ishonch hosil qiling. O‘zbekistonda mikroqarzlar bo‘yicha stavka yiliga 30-100% tashkil etadi.
    • Qarz muddati: Sizning to’lov imkoniyatlaringizga mos kelishini tekshiring.
    • To‘lov jadvali: to‘lovlarni qanchalik tez-tez va qanday miqdorda amalga oshirish kerakligini bilib oling (mikroqarzni to‘lash muddatini qanday uzaytirish mumkinligini bilib oling).
    • Muddatidan oldin to’lash shartlari.
    • Jarimalar: kechiktirilgan to‘lovlar uchun jarimalar va penyalar miqdorini aniqlang.
    • Garovni sotish shartlari: MFO qanday va qachon garovni undirib qo’yishi mumkin.

    Shartnomadagi «kichik bosma xarflar» ga alohida e’tibor bering. U muhim shartlarni o’z ichiga olishi mumkin, masalan:

    Условие Возможные нюансы
    Garov sug’urtasi MFO qarz oluvchi hisobidan garovni sug’urtalashni talab qilishi mumkin
    Foiz stavkasining o’zgarishi Muayyan sharoitlarda MFO stavkasini bir tomonlama o’zgartirish imkoniyati
    Qo’shimcha to’lovlar Hisobni saqlash yoki SMS-xabarnomalar uchun yashirin to’lovlar
    Qarzni uzaytirish shartlari Qarz muddatini uzaytirishda mumkin bo’lgan cheklovlar yoki qo’shimcha to’lovlar

    Esda tutingki, shartnomani diqqat bilan o’rganish va uning barcha bandlarini tushunish kelajakda yoqimsiz kutilmagan hodisalar va moliyaviy muammolardan qochishingizga yordam beradi. Agar shartnomaning biror bandi sizga tushunarli bo‘lmasa, Zaimer.uz xodimlariga savol berishdan tortinmang.

    Batafsil
    Doim qarz oluvchi bo‘lib qolmaslik uchun mikroqarzni qanday olish bo‘yicha beshta maslahat.
    30.07.2024
    2 daqiqa

    Doim qarz oluvchi bo‘lib qolmaslik uchun mikroqarzni qanday olish bo‘yicha beshta maslahat.

    Qarz oluvchilarning soni ortib borayotganligi, mikroqarzlar aholi o‘rtasida ommalashganligidan dalolat bermoqda. Mikroqarz masalasiga qanday qilib to‘g‘ri yondoshishni ushbu maqolada tushuntirib beramiz.

    1. Sizning istagingiz bilan imkoniyatlaringiz bir-biriga mos keladimi?

    Bu nafaqat mikroqarzlarga, balki umuman olganda har-qanday kreditga ham tegishlidir.  Jo‘ngina formulani inobatga olish kerak, sizning hamma kredit va qarzlaringiz bo‘yicha barcha muntazam ravishdagi to‘lovlaringiz muntazam ravishdagi daromadlaringizdan yuqori bo‘lmasligi kerak.

    2.Qarzni maqsadini to‘g‘ri tushunish.

    Mikroqarzning xususiyati uni bank kreditidan farqlanishi hisoblanadi. Shartnomaga ko‘ra mikroqarzdni muddati va miqdori kichikroq, garov talab qilinmaydi, uni rasmiylashtirish oson, kredit tarixi talab qilinmaydi yoki u unchalik muhim emas. Va eng asosiysi, mikroqarz “tezkor yordam” vositasi hisoblanadi. Ya’ni bu qarz oluvchining shoshilinch masalalarini hal qilish uchun “tezkor” pullardir.

    3.MKT tanloviga sinchkovlik bilan yondoshish.

    Tashkilot Markaziy bankning MKTlar reestrida borligini ko‘rib chiqish kerak. Bu uni noqonuniy kreditor emasligiga ishonch hosil qilish uchun zarur hisoblanadi.

    MKTlar reestrini Markaziy bank saytiga havolada ko‘rish mumkin _____.

    4.Mikroqarz shartnomasini diqqat bilan o‘qib chiqish.

    Mikroqarz olishdan avval yaxshilab hujjat bilan tanishish va mablag‘larni olish va qarzni so‘ndirish muddatlari bo‘yicha shartlarni o‘rganib chiqish kerak. Shartnoma MKT to‘g‘risida barcha zarur bo‘lgan ma’lumotlarni va to‘lovlarni to‘liq summasi to‘g‘risidagi axborotni o‘z ichiga olishi shart. Shartnomada ortiqcha to‘lovning eng ko‘p miqdori ko‘rsatilishi shart.

    Mikroqarzlar bo‘yicha sug‘urta – qo‘shimcha modda.    Agar, u shartnomaga kiritilgan bo‘lsa, qarz oluvchi qo‘shimcha tarzda qarz summasidan kichik miqdordagi foizni to‘lashi kerak. Agar qarz oluvchi qiyin vaziyatga tushib qolsa va qarzni sog‘lig‘iga ko‘ra to‘la olmasa, sug‘urta unga qiyin vaziyatlarda yordam beradi.

    MKT mikroqarzlarni chet el valyutasida berishga, bir tomonlama tartibda qarz bo‘yicha muddat va stavkalarni o‘zgartirishga, agar qarzni muddatidan oldin so‘ndirishni istayotgan mijozga jarima qo‘llash bo‘yicha huquqlarga ega emasligini bilishga Qarz oluvchi majbur.

    5.Qarzni to‘la olmasangiz, MKTGa qo‘ng‘iroq qilishingiz shart. 

    Agar qarz oluvchi qarz bo‘yicha qarzdorlikni muddatida so‘ndirish layoqatiga (qiyin hayotiy vaziyat, oylik maosh kechiktirilishi) ega bo‘lmasa, unda unga kechiktirilgan kunlarga qo‘shimcha % hisoblash boshlashini kutib o‘tirish joiz emas. Kreditorni muammolar to‘g‘risida darxol xabardor qilish va bo‘lib-bo‘lib to‘lash yoki restrukturizasiya qilish bo‘yicha kelishuvga erishish ma’qulroqdir.

    Batafsil
    Onlayn kredit. Kredit berishning yangi shakllari.
    30.07.2024
    3 daqiqa

    Onlayn kredit. Kredit berishning yangi shakllari.

    Borgan sari qarz oluvchilar an’anaviy kreditlashdan voz kechib, kartada onlayn tarzda kredit olish uchun ariza berishni afzal ko’rishmoqda. Bu do’stlar yoki tanishlar yordamiga murojaat qilmasdan kerakli miqdorni olishning qulay usuli. Qabul qiling, agar sizga kichik miqdor kerak bo’lsa, bankka borish mantiqiy emas. Bundan tashqari, banklar ko’p hollarda ish kunlarida soat 18.00 gacha ishlaydi. Ammo yarim tunda yoki dam olish kunlarida pul kerak bo’lsa-chi? Kutilmagan holatlar har kim bilan sodir bo’lishi mumkin – ularning telefoni o’g’irlangan, muzlatgich buzilgan, yuqori qavatdagi qo’shnilar suv ostida qolgan, qarindoshi kasalxonaga yotqizilgan. Fors-major holatlari tezkor qaror qabul qilishni talab qiladi va bu holda onlayn kredit olish eng maqbul yechim hisoblanadi.

    Onlayn kredit O’zbekiston: qayerdan qarz olish kerak?

    Mikromoliya tashkiloti yoki bankdan kartangiz bo’yicha kredit olishingiz mumkin. Amalda bankdan bunday kredit olish qiyin. Banklar arizani ko’rib chiqish uchun uzoq vaqt talab etadi va faqat ushbu moliya instituti tomonidan xizmat ko’rsatgan (depozitga ega, ish haqi/pensiya/stipendiya oladigan) va ochiq karta hisobvarag’iga ega bo’lgan mijozlarga kredit berishni ma’qullaydi.

    MKO-larda arizalarni ma’qullash darajasi taxminan 60-80% ni tashkil qiladi, ko’plab mikrokredit tashkilotlari dam olish va bayramlarsiz 24/7 pul chiqaradilar. Toshkent shahrida onlayn kredit olish uchun ariza topshirishda sizga quyidagilar kerak bo’ladi:

    • O‘zbekiston fuqarosining amaldagi pasporti. Kredit olish uchun faqat katta yoshdagi qarz oluvchilar murojaat qilishlari mumkin.
    • Soliq identifikatsiya raqami (TIN).
    • istalgan milliy operatorning mobil raqami.
    • istalgan bankning amaldagi kartasi.

    Ba’zi MKO-lar qo’shimcha hujjatlarni yoki kafilning mavjudligini so’rashi mumkin, ammo bunday tashkilotlar ko’p emas.

    Kartaga onlayn kredit – asosiy afzalliklari

    Mikrokreditlar bo’yicha foiz stavkasi bankdagiga qaraganda yuqori, ammo boshqa tomondan, pul qisqa muddatga qarzga olinadi va shuning uchun ortiqcha to’lov ahamiyatsiz. Ayrim mikrokredit tashkilotlari birinchi ssudani 0% stavkada berishadi, keyingi safar esa chegirma taklif qilishadi (agar qarz oluvchi oldingi kreditni o‘z vaqtida, kechiktirmasdan to‘lagan bo‘lsa).

    Onlayn kreditning asosiy afzalliklari (O’zbekiston):

    • daromadni tasdiqlovchi hujjatsiz pul chiqarish. Ishsizlar, yomon kredit tarixi va past kredit reytingiga ega bo’lgan shaxslar, tug’ruq ta’tilidagi onalar, talabalar va nafaqaxo’rlar MKO-dan kredit olishlari mumkin.
    • 5 daqiqada kredit olish uchun ariza bering. Sizga har qanday gadjet va internet kerak bo’ladi. Shaklni bir marta to’ldirishingiz kerak, keyingi paytlarda qarz oluvchi shunchaki kredit miqdori va muddatini ko’rsatadi.
    • Tez kreditni tasdiqlash. Baholash tizimlari arizani o’rganadi, ular ariza shaklidagi ma’lumotlarni tezda tahlil qiladilar va 70% hollarda ijobiy bo’lgan hukm chiqaradilar. Statistik ma’lumotlarga ko’ra, anketalarning taxminan 5% noto’g’ri yoki xatolar bilan to’ldirilgan, shuning uchun tizim ularni rad etadi. Hech qanday muammosiz onlayn kredit olish uchun barcha ma’lumotlarni diqqat bilan tekshiring.
    • Vaqtni tejash. Bankka borib, yo‘lda vaqt o‘tkazib, hujjatlarni yig‘ishtirib, navbat kutishning hojati yo‘q. Siz istalgan vaqtda istalgan joydan murojaat qilishingiz mumkin.
    • Onlayn pul. Tasdiqlangandan so’ng, tasdiqlangan miqdor darhol kartaga o’tkaziladi – siz uni keyingi o’tkazishingiz yoki naqd pullashingiz mumkin.

    Kreditning barcha shartlari oldindan aniqlanishi kerak. Agar biron sababga ko‘ra Toshkent shahridagi onlayn kreditingizni o‘z vaqtida to‘lay olmasangiz, kreditorni oldindan xabardor qiling. Ko’pgina MKO-lar uzaytirish xizmatini taklif qiladi, unda siz faqat foizlarni to’lash orqali kredit muddatini uzaytirishingiz mumkin. Shunday qilib, siz ishonchli qarz oluvchi sifatida obro’ingizni saqlab qolgan holda, kechiktirilgan to’lovlar, jarimalar to’lamaysiz.

    Batafsil
    Kreditlar va qarzlar: ular qanaqa boʼladi?
    16.05.2024
    2 daqiqa

    Kreditlar va qarzlar: ular qanaqa boʼladi?

    Muddatlari, shartlari va qarz oluvchiga boʼlgan talablardan kelib chiqib – kreditlar va qarzlarning koʼplab turlari bor.

    Qarz oluvchi uchun qancha muddat va talablar boʼyicha – qulay shartlar koʼp boʼlsa – kreditor uchun xavf yuqori va oʼz navbatida, kredit va qarzning qiymati ham yuqori boʼladi. Shuning uchun har bir muayyan holat oʼz yechimiga ega.

    Kredit va qarzlarni nafaqat banklar, balki turli moliyaviy tashkilotlar – MKTdan lombardgacha berishi mumkin.

    Masalan, maqsadli kreditni aniq tugal ravishda bayon etilgan maqsadda (masalan, yer, koʼchmas mulk). Maqsadsiz kreditni har qanday maqsadlarda olish mumkin (masalan, taʼtil yoki davolanish uchun). Odatda uning foiz stavkasi maqsadli nisbatan yuqori boʼladi.

    BIR VАQTDА YoKI BOSQIChMА-BOSQICh. Kredit yoki qarzgi bosqichma-bosqich yoki bir yoʼla soʼndirish mumkin – bu odatda muayyan kredit shartlariga bogʼliq boʼladi.

    Qarzlar shuningdek foiz stavkasidan kelib chiqib farqlanadi. Banklar oʼz mijozlariga nisbatan past stavkalarni taklif qilishga tayyordirlar. Аmmo ular faqat oʼzlarining talablariga javob beradigan qarz oluvchilar bilan ishlashga tayyorligidan kelib chiqsak, buni afzallik toʼlaqonli afzallik deb hisoblab boʼlmaydi. MKTda esa stavkalar, qarz olish imkoniyati singari yuqoriroq.

    Kredit yoki qarz ? Kredit qarzdan nimasi bilan farq qiladi ?

    Kredit

    Kim bermoqda: Bank
    Rasmiylashtirish muddati: Sekinroq
    Shaxsiy ishtirok: Deyarli har doim
    Qarz oluvchiga boʼlgan talablar: Yuqori
    Kredit qiymati: Past

    Qarz

    Kim bermoqda: MKT, lombardlar
    Rasmiylashtirish muddati: Tezroq
    Shaxsiy ishtirok: Deyarli har doim
    Qarz oluvchiga boʼlgan talablar: Past
    Kredit qiymati: Yuqori

    Kredit olishdan avval, siz tanlagan kreditorda Oʼzbekiston Respublikasi Markaziy banki bergan maxsus litsenziyasi borligini albatta tekshirib koʼring.

    Batafsil
    Kreditga mashina olamiz. Kreditning qaysi turi yaxshi ?
    21.06.2024
    2 daqiqa

    Kreditga mashina olamiz. Kreditning qaysi turi yaxshi ?

    Yangigina mashinani har kim ham bir yo‘la to‘lov bilan sotib ololmaydi. Ko‘p hollarda bunday xaridni qilish maqsadida avtomobil’ sotib olish bank yoki mikrokredit tashkilotidan qarz olishga to‘g‘ri keladi. Lekin bunday holda maqsadli kredit yoki naqd puldagi kreditning qaysi biri foydaliroqligini o‘ylab ko‘rishga arziydi. Keling,mazkur masalani tushunib olamiz va ushbu variantlarning ijobiy va manfiy tomonlarini ko‘rib chiqamiz.

    Avtokredit va iste’mol krediti o‘rtasidagi farq nimadan iborat ? Bunday turdagi qarzlarni tasniflashdan boshlaymiz. Ulardan birinichisini (avtokreditni) maqsadli kreditlar sirasiga kiritish kerak. Bu shuni anglatadiki, qarz oluvchi bankdan faqat transport vositasini xarid qilishdan  uchun ssudani olish huquqiga egaligi bildiradi. Bu yangi yoki ishlatilgan mashina bo‘lishi mumkin, lekin uni avtokreditlash dasturi bo‘yicha bank-kreditor bilan hamkorlik munosabatlarida bo‘lgan dilerlarning salonlaridan xarid qilish mumkin.

    Maqsadli avtokreditni naqd puldagi kreditga nisbatan asosiy afzalliklarini belgilab olamiz:

             kichik foiz stavkalar;

             qarz rasmiylashtirishni qulayligi;

             chegirmalarni mavjudligi;

             hamkor-banklardan qiziqarli takliflar.

    Avtomobil’ olish uchun kredit, Siz xarid qilayotgan transport vositasini garovga qo‘yishni nazarda tutadi. Binobarin, banklar qarzni o‘z vaqtida so‘ndirishilishini garov bilan ta’minlab olishadi, shuning uchun ham ular odatdagi foiz stavkalardan pastrog‘ini taklif etishadi (avtokreditga nisbatan naqd puldagi kreditlarga ular o‘rtacha 5-7%ga yuqori).

    Avtokreditning iste’mol kreditidan farqlari.

    Asosan, kreditlarning bunday turlaridagi farq bank tomonidan taqdim etilgan qarzning maqsadliligidan iborat. Avtokreditlash dasturi bo‘yicha faqat transport vositasini va faqat rasmiy dilerdan xarid qilish qilish mumkin. Avtokreditdan farqli o‘laroq iste’mol krediti har qanday narsani, shu jumladan avtomobil’ni sotib olish imkonini beradi. Buning ustiga iste’mol kreditida sotuvchi kim bo‘lishi to‘g‘risida talablar yo‘q: avtoni qo‘ldan yoki salondan sotib olishingiz mumkin. Iste’mol kreditining foiz stavkasi bo‘yicha to‘xtalsak, u avtokreditlash dasturiga nisbatan unchalik foydali emas.

    Iste’mol qarzlarini qulayligi qator sabablardan iborat. Ular sirasiga quyidagilar kiradi:

    • mablag‘lardan o‘z hohishiga ko‘ra foydalanish mumkin;
    • dastlabki badal va garov sharti yo‘q;
    • sug‘urta majburiy hisoblanmaydi;
    • hohlagan joyga sarflaysiz.

    Iste’mol kreditini olayotganda qarz oluvchibankka mablag‘larni u qayoqqa sarflashi to‘g‘risida hisobot bermasligi kerak. Agar kredit summasi yo‘l qo‘ysa, nafaqat avtomobilni xarid qilish mumkin.

    Avtomobilni xarid qilish bo‘yicha kreditlashni turini yakuniy tanlash avtomobil’ xaridini maqsadlariga bog‘liq. Agar Siz rasmiy diler orqali yangi mashinani KASKO bilan sotib olishni rejalashtirayotgan bo‘lsangiz, naqd puldagi kreditdan ko‘ra avtokreditni rasmiylashtirganingiz ma’qul. Agar siz yaroqda bo‘lgan avtomobilni hohlagan joydan sotib olishni mo‘ljallayotgan bo‘lsangiz, unda iste’mol kreditini ko‘rib chiqing.

    Batafsil
    Oʼzbekistonda qanday qilib davolanish uchun qarzga pul olish mumkin
    30.07.2024
    2 daqiqa

    Oʼzbekistonda qanday qilib davolanish uchun qarzga pul olish mumkin

    Oilangiz aʼzolaringiz yoki oʼzingizni sogʼligʼi toʼgʼrisida soʼz borganda, shoshilinch tibbiy yordam, jarrohlik yoki shifoxonaga yotqizish boʼladimi, bunga darhol eʼtibor qaratish  va eng yaxshi parvarish kerak boʼladi.

    Tibbiy xizmatlar narxi oshib borayotgan bir vaqtda, Siz uchun davolanish uchun qarzga qaerdan pul olish mumkinligi toʼgʼrisida bilish juda muhimdir. Sizga qanday qilib imkon qadar qarzga pul olishni aytib beramiz.

    Davolanish uchun qarzga pul olishni 2 ta varianti mavjud.

    1 variant

    MKTdan davolanish uchun qarz

    MKTlar minimal talablar bilan soddalashtirilgan tarzda qarzni rasmiylashtirishlari mumkin:

    • qarzni rasmiylashtirish chogʼida, banklar tomonidan, qoidaga koʼra soʼraladigan keragidan ortiq hujjatlar talab etilmaydi;
    • qarz oluvchini toʼlov qobiliyatini va kredit tarixini baholashda soddalashtirilgan metodikani qoʼllanadi;
    • qarz berish toʼgʼrisida qaror imkon qadar tez chiqariladi, zarur hujjatlar imzolangandan keyin pul beriladi;
    • garovsiz va kafilsiz sodda tartibda pul olish.

    2 variant

    Bankdan davolanish uchun kredit

    Davolanish uchun kreditni bevosita bankdan ham olish mumkin. Biroq, bunday turdagi kreditni kam sonli banklar berayotganligi va hozirgi kunda ularning soni oʼntadan ham ortiq emasligini yodda tutish kerak.

    Bankdan davolanish maqsadida kredit olish uchun, odatdagi hujjatlar toʼplamidan tashqari analiz, muolaja jarayoni, dori-darmonlar va  sarflanadigan materiallar bahosi, bevosita muolaja, jarrohlik aralashuv, reabilitatsiya va shu kabilarni oʼz ichiga olgan klinikaning toʼlov hujjatlarini taqdim etish talab etiladi.

    Shu bilan birga, banklar bemorga nisbatan uning qarindoshi boʼlgan qarz oluvchilarga koʼproq ijobiy qarashadi: bunday holatda, bu odam kasallikni choʼzilishi oqibatida toʼlov qobiliyatini yoʼqotmasligi hisobiga mablagʼlarni oʼz vaqtida qaytarish imkoniyatini oshiradi.

    Аgar potentsial qarz oluvchi bankning doimiy mijozi sanalsa, benuqson kredit tarixi va yaxshi moliyaviy holatga ega boʼlsa, unda uni kredit olish boʼyicha imkoniyatlari  sezilarli darajada oshadi.

    Batafsil
    O‘zbekistonda favqulodda vaziyatda kartaga pulni qanday tez olish mumkin
    19.08.2025
    7 daqiqa

    O‘zbekistonda favqulodda vaziyatda kartaga pulni qanday tez olish mumkin

    O‘zbekistonda favqulodda vaziyatda kartaga qanday qilib tezda pul olish mumkin

    Favqulodda moliyaviy vaziyat har bir kishi bilan yuz berishi mumkin. Zudlik bilan pul kerak bo‘lganda, barcha mavjud variantlarni bilish muhim. O‘zbekistonda pul o‘tkazmalari va tezkor kreditlar tizimi jadal sur’atlar bilan rivojlanib, muhim paytlar uchun tobora ko‘proq yechimlar taklif etmoqda.

    1. O‘zbekistondagi bank kartalarining joriy holati

    Tinchlik xaritalari ishlamayapti

    2022-yil sentyabr oyidan boshlab Rossiyaning MIR kartalariga O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatish to‘xtatildi. Xalqaro sanksiyalar operatsiyalarning to‘liq bloklanishiga olib keldi. To‘lovga uringaningizda, terminallar va bankomatlar xatolik xabarlarini chiqaradi. Hatto ilgari ushbu kartalarni qabul qilgan mehmonxonalar va yirik savdo markazlari ham endi xizmat ko‘rsatishdan bosh tortmoqda.

    Muqobil kartalar

    Visa va Mastercard xalqaro to‘lov tizimlari cheklovlarsiz ishlaydi. Mahalliy UZCARD va HUMO kartalari yirik supermarketlardan tortib kichik do‘konlargacha qabul qilinadi. Norezidentlar uchun UZCARD-MIR va HUMO-MIR kobeyjing kartalari mavjud, biroq ularni rasmiylashtirish vaqt talab qiladi: mamlakatda 10-14 kun bo‘lish, xorijga chiqish pasporti va vaqtinchalik ro‘yxatdan o‘tish.

    Sayyohlarga tavsiyalar

    Favqulodda vaziyatlarda naqd pul ishlatish ishonchliroq. Rossiya rublini rasmiy ayirboshlash shoxobchalarida bir rubl uchun taxminan 160-165 so‘mdan ayirboshlash mumkin. Qozog‘iston, Qirg‘iziston yoki Armaniston banklarida ochilgan Visa va Mastercard kartalari ham barqaror ishlaydi. Ko‘plab sayyohlar O‘zbekiston banklarida hisob raqamlarini ochishni afzal ko‘rishadi – bu 3-4 kun davom etadi, ammo butun tashrif davomida muammoni hal qiladi.

    2. Kartaga pul olishning shoshilinch usullari

    Avosend – Markaziy Osiyo mamlakatlariga pul o‘tkazmalari uchun ixtisoslashgan xizmat. U murakkab xalqaro tarjima jarayonini oddiy uch bosqichli jarayonga aylantirdi:

    • Tezlik: aksariyat tarjimalar bir necha soniya, kamdan-kam hollarda ish vaqtida 2-4 soatgacha davom etadi
    • Moslashuvchanlik: qabul qiluvchi mablag‘larni AQSH dollarida yoki o‘zbek so‘mida Uzcard, HUMO, MIR yoki UnionPay kartalariga olishni tanlashi mumkin
    • Past komissiya: 2025-yil avgust oyining oxirigacha har qanday summa uchun komissiya 0 rublni tashkil etadi

    An’anaviy SWIFT-o‘tkazmalar yuqori komissiyalar (summaning 3-5%) va uzoq muddatli ishlov berish – 3 dan 7 bank kunigacha bo‘lgan muddat tufayli o‘z dolzarbligini yo‘qotmoqda. Zudlik bilan pul kerak bo‘lganda bunday tezlikka yo‘l qo‘yib bo‘lmaydi.

    Bank ilovalari favqulodda vaziyatlarda haqiqiy najot bo‘ldi. Anorbank ilovada to‘g‘ridan-to‘g‘ri rasmiylashtirish orqali 100 million so‘mgacha mikroqarzlarni taklif etadi. Butun jarayon ko‘pi bilan 10 daqiqa davom etadi – arizani to‘ldirishdan boshlab pul kartangizga kelib tushgunga qadar.

    Foiz stavkalari kredit tarixi va summasiga qarab yillik 27 foizdan 43 foizgacha o‘zgarib turadi. Qaytarishning maksimal muddati 36 oyga yetadi. Asosiy talab – ijobiy kredit tarixi va tasdiqlangan rasmiy daromad.

    Click.uz xizmati kartalar va pul o‘tkazmalarini boshqarish imkonini beradi, biroq xavfsizlik choralariga qat’iy rioya qilishni talab etadi. Hech qachon SMS kodlarini uchinchi shaxslarga ulashmang, hatto ular o‘zlarini mijozlarga yordam xizmati xodimlari deb tanishtirsa ham. O‘zbekistonda har oyda bunday sxemalar orqali bank kartalari bilan bog‘liq 500 dan ortiq firibgarlik holatlari qayd etiladi.

    3. Ekspress kreditlar va mikroqarzlar

    Shoshilinch mikroqarzlar

    Anorbank noyob shart bilan 100 million so‘mgacha mablag‘ ajratadi – to‘langan foizlar o‘z vaqtida qaytarilganda 10% gacha keshbek beriladi. Rasmiylashtirish uchun rasmiy daromad va ijobiy kredit tarixi talab qilinadi. Bank arizalarni kun davomida 15 daqiqa ichida ko‘rib chiqadi.

    Universalbank o‘zini o‘zi band qilgan fuqarolar uchun maxsus «Mikrokredit – 300» mahsulotini ishlab chiqdi. Summa soddalashtirilgan rasmiylashtirish bilan 60 oygacha bo‘lgan muddatga 300 million so‘mga yetadi. daromad to‘g‘risidagi ma’lumotnomalar o‘rniga bank so‘nggi 6 oydagi hisobvaraqlar bo‘yicha aylanmalarni tahlil qiladi.

    Kredit skoringi

    Qarz oluvchining to‘lov qobiliyatini baholash tizimi 500 ballgacha bo‘lgan shkala bo‘yicha ishlaydi. Yakuniy ballga uchta asosiy omil ta’sir qiladi:

    • Avvalgi qarzlar bo‘yicha kechikishlarning yo‘qligi – bahoning 40%
    • Qarz yuki – aktiv kreditlarning daromadga nisbati 50% dan oshmasligi kerak
    • Kredit so‘rovlari chastotasi – har bir so‘rov umumiy ballni 5-10 ballga kamaytiradi

    350 balldan yuqori baholangan qarz oluvchilar 95 foiz holatda ma’qullanadi va pasaytirilgan foiz stavkalariga da’vo qiladi.

    Muqobil skoring

    Rasmiy daromadga ega bo‘lmagan shaxslar uchun banklar kengaytirilgan tahlildan foydalanadilar. So‘nggi 12 oydagi karta tranzaksiyalari hisobga olinadi – muntazam tushumlar norasmiy daromad hisoblanadi. Majburiy ijro byurosi ma’lumotlari (alimentlar, jarimalar) va kommunal to‘lovlar tarixi ham qarorga ta’sir qiladi. Hatto elektr yoki gaz uchun bir marta kechikish ham ma’qullanish ehtimolini 20 foizga kamaytirishi mumkin.

    Bilish muhim

    Favqulodda pul olish tafsilotlarga e’tibor berishni talab qiladi. Pul o‘tkazmasini tasdiqlashdan oldin komissiyalarni tekshiring. Kreditlarni muddatidan oldin to‘lash shartlarini aniqlashtiring. Hech qachon kartalarning pin-kodlari va CVV-kodlarini bermang – bank xodimlari bu ma’lumotlarni so‘ramaydi.

    Moliyaviy favqulodda vaziyat – bu stress, ammo tayyorgarlik va mavjud variantlarni bilish muammoni minimal yo‘qotishlar bilan hal qilishga yordam beradi. Aynan sizning sharoitingizga mos keladigan usulni tanlang va har doim operatsiyani tasdiqlashdan oldin shartlarni o‘qing.

    Yordamchi moliyaviy vositalar va xavfsiz pul operatsiyalari

    Keshbek xizmatlari sarflangan mablag‘larning bir qismini qaytarishning mashhur usuliga aylandi. O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasining Soliq.uz ilovasi chakana savdo do‘konlari va umumiy ovqatlanish shoxobchalaridagi xaridlarning 1 foizini qaytarish imkonini beradi. Mablag‘lar har bir kalendar oyining oxirida foydalanuvchi balansiga o‘tkaziladi, shundan so‘ng ularni bank kartasiga o‘tkazish yoki kelgusi to‘lovlar uchun ishlatish mumkin. Xizmatning cheklovlarini hisobga olish muhim: 10 kundan oshgan cheklarga keshbek hisoblanmaydi, cheklarning skanerlangan nusxalari qabul qilinmaydi, avtomobillar, chiptalar va kommunal xizmatlarni sotib olish dasturidan chiqarib tashlanadi.

    Moliyaviy vosita Foydalanish shartlari Cheklovlar va xususiyatlar
    Soliq.uz keshbek xizmati Xaridlardan 1% qaytariladi, oy oxirida hisoblanadi Avtomobillar, chiptalar, kommunal xizmatlarga tatbiq etilmaydi
    Kredit monitoringi My.gov.uz orqali yiliga 1 marta bepul tekshirish Arizalarni tasdiqlashga ta’sir qiladi, qarzlarni o‘z vaqtida to‘lashni talab qiladi
    Mahalliy bank kartalari 3-4 kun ichida rasmiylashtirish, $5 dan $50 gacha depozit Xorijga chiqish pasporti, registratsiya, JSHSHIR, mahalliy SIM karta talab qilinadi

    Muddatli qarz olishda kredit tarixi muhim rol o‘ynaydi. Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali my.gov.uz orqali har bir fuqaro kredit tarixini kalendar yili davomida bir marotaba bepul so‘rashi mumkin. Ushbu ma’lumotlar banklar va mikromoliya tashkilotlarida arizalarni ma’qullashga bevosita ta’sir ko‘rsatadi. Moliyaviy ekspertlar skoring balini yaxshilash uchun mavjud qarzlarni o‘z vaqtida to‘lashni va oylik daromadning 50 foizidan ortiq bo‘lgan ortiqcha kredit yukidan qochishni tavsiya qiladilar.

    Moliyaviy operatsiyalar xavfsizligi va firibgarlardan himoya

    Firibgarlardan himoyalanish doimiy hushyorlikni va asosiy xavfsizlik qoidalariga rioya qilishni talab qiladi. Hech qachon SMS xabarlardagi kodlar, bank kartalarining PIN kodlari yoki shaxsiy ma’lumotlarni uchinchi shaxslarga bermang, hatto ular o‘zlarini bank xodimlari deb tanishtirsa ham. Turli registrlardagi harflar, raqamlar va maxsus belgilarni o‘z ichiga olgan kamida 10 ta belgidan iborat murakkab parollardan foydalaning. Parollarni har 3-4 oyda muntazam ravishda o‘zgartirish moliyaviy hisob raqamlaringizga ruxsatsiz kirish xavfini sezilarli darajada kamaytiradi.

    Ikki bosqichli tekshiruvni ulash bank ilovalari va onlayn kabinetlaringizga qo‘shimcha himoya darajasini qo‘shadi. Ushbu tizim nafaqat parolni kiritishni, balki SMS yoki mobil ilova orqali tasdiqlashni ham talab qiladi. Karta bo‘yicha operatsiyalar haqida SMS-xabar berish xizmatlari shubhali harakatlarga darhol javob berish imkonini beradi. O‘zbekistonda har yili bank kartalari bilan bog‘liq 3000 dan ortiq firibgarlik holatlari qayd etiladi, shuning uchun profilaktika choralari zaruratga aylanmoqda.

    Bank kartalaridan xavfsiz foydalanish ular olingan paytdan boshlanadi. Konvert ochilgandan so‘ng darhol kartaning orqa tomoniga imzo cheking, bu begona shaxslarning undan foydalanishini qiyinlashtiradi. Kartani uchinchi shaxslarga bermang va jamoat joylarida nazoratsiz qoldirmang. Karta yo‘qolganda yoki o‘g‘irlanganda, uni kecha-yu kunduz ishlaydigan bankning call-markazi orqali darhol bloklang. O‘zbekistondagi aksariyat banklar ehtimoliy moliyaviy yo‘qotishlarning oldini olish uchun bloklash so‘rovlarini 3-7 daqiqa ichida ko‘rib chiqadi.

    Kelajak uchun profilaktika choralari va moliyaviy tayyorgarlik

    O‘zbekistonda norezidentlar uchun mahalliy bank kartasini rasmiylashtirish moliyaviy operatsiyalar bilan bog‘liq ko‘plab muammolarni hal qiladi. «Ravnaq Bank,» «Asia Alliance Bank,» «Kapital Bank» kabi yirik banklar xorijiy fuqarolar uchun maxsus dasturlarni taklif etmoqda. Rasmiylashtirish uchun amaldagi viza bilan xorijga chiqish pasporti, yashash joyi bo‘yicha vaqtinchalik ro‘yxatdan o‘tish, JSHSHIR (STIR analogi) va aloqa uchun mahalliy SIM-karta kerak bo‘ladi. O‘rtacha rasmiylashtirish muddati 3-4 ish kunini tashkil etadi, minimal depozit tanlangan tarif rejasiga qarab 5 dollardan 50 dollargacha o‘zgarib turadi.

    Moliyaviy resurslarni diversifikatsiya qilish favqulodda vaziyatlarda asosiy strategiyaga aylanmoqda. Tajribali foydalanuvchilar pulga kirishning bir nechta mustaqil manbalariga ega bo‘lishni tavsiya qiladilar: xavfsiz joyda naqd rubl, xorijiy Visa yoki Mastercard kartasi, shuningdek, Avosend kabi oldindan sozlangan pul o‘tkazmalari xizmati. Mablag‘larning bunday taqsimlanishi kanallardan biri vaqtincha mavjud bo‘lmaganda kutilmagan holatlarga tezda javob berish imkonini beradi.

    My.gov.uz rasmiy platformalari yoki KIAC kredit tarixi byurosi orqali kredit tarixini muntazam ravishda kuzatib borish yuqori ballni saqlab qolishga yordam beradi. Yillik bepul tekshiruv kredit qobiliyatingizga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan xatolar yoki ruxsatsiz so‘rovlarni o‘z vaqtida aniqlash imkonini beradi. Statistika shuni ko‘rsatadiki, 400 balldan yuqori baholangan qarz oluvchilar 97 foiz hollarda standart takliflardan 15-20 foiz past foiz stavkalarida muddatli kreditlar olish uchun ruxsat oladilar.

    O‘zbekistonda favqulodda vaziyatda kartaga pulni tezda olish uchun bir nechta usullarni birlashtirish maqbul: tasdiqlangan xizmatlar orqali onlayn o‘tkazmalar (Avosend), ishonchli banklardan mikroqarzlar (Anorbank) va naqd pul mablag‘laridan oqilona foydalanish. Muvaffaqiyatning asosiy shartlari mahalliy kartani rasmiylashtirish va kredit tarixini muntazam ravishda kuzatib borish shaklida oldindan tayyorgarlik ko‘rish, shuningdek, moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirishda xavfsizlik qoidalariga qat’iy rioya qilishdir. Zamonaviy yechimlar so‘rovlarni bir necha soniyadan 2-4 soatgacha tezlikda qayta ishlash, turli toifadagi foydalanuvchilar uchun qulaylik va himoya mexanizmlarining ishonchliligini ta’minlaydi.

     

    Batafsil

    Biz cookie-fayllardan foydalanamiz. Sayt ishini yaxshilash va sizga ko‘proq imkoniyatlar taqdim etish uchun. Saytdan foydalanishda davom etish orqali cookie-fayllardan foydalanish shartlariga rozilik bildirasiz.