Kredit tarixida xato ? Kredit tarixini qanday to‘g‘irlash mumkin. - Zaimer.uz - финансовый супермаркет

Kredit tarixida xato ? Kredit tarixini qanday to‘g‘irlash mumkin.

O‘qish vaqti 2 daqiqa
Kredit tarixida xato ? Kredit tarixini qanday to‘g‘irlash mumkin.

Mundarija

    Ko‘p qarz oluvchilar o‘zlarining kredit tarixlari salbiyligidan aziyat chekishadi. Kredit tarixini qanday qilib to‘g‘irlash mumkinligini ozchilik biladi. Kredit tarixidagi xatolarga, kredit byurolarga ma’lumotlarni uzatishda xatoga yo‘l qo‘ygan banklarning o‘zlari ham sababchi bo‘lishlari mumkin. Ba’zan oilaviy va shaxsiy ishlar kreditni o‘z vaqtida to‘lashga yo‘l qo‘ymaydi, shuningdek begona pasportga kreditni rasmiylashtiradigan firibgarlarning hatti-harakatlari sababli ham kredit tarixi salbiy bo‘lishi mumkin.

    Lombarda biror-bir narsani topshirishdan avval, birinchi navbatda durust va  batartib kompaniyanini tanlash kerak bo‘ladi. Sizga uch yildan ortiq faoliyat yuritayotgan va yirik lombardlar tarmog‘iga tegishli bo‘lgan lombardni tanlashni maslahat beramiz.

    Kredit tarixini buzishi mumkin bo‘lgan eng ko‘p uchraydigan 2 sababni batafsil ko‘rib chiqamiz:

    •  Bankdagi texnik nosozlik va xato tufayli kredit tarixini salbiylashishi.  Bu holat sizning kredit tarixingizni to‘g‘irlashning eng oson yo‘lining biridir.  Odatda, xatoni yuzaga kelishi aybdor bo‘lgan kreditorni o‘zi uni to‘g‘irlashdan manfaatdor bo‘ladi. Kredit tarixi u (qarz berayotgan bank) tomondan shakllanishidan kelib chiqib, muammo tavsifi bilan kredit tarixini tuzatish to‘g‘risida ariza berilishi kerak.Kredit tarixi kreditor tomonidan tiklanishi shart. Shuningdek, kredit tarixi byurosiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri qo‘ng‘iroq qilishingiz mumkin. Noto‘g‘ri ma’lumot yuzasidan nizolashish to‘g‘risidagi sizning arizangiz berilgan keyin, byuro tekshiruv o‘tkazadi va  kredit tarixini to‘g‘irlashi mumkin.
    • Kredit tarixi firibgarlarning aralashuvi sababli salbiylashuvi. Bu holat firibgarlar o‘g‘irlangan hujjatlar yoki undagi ma’lumotlar bo‘yicha kreditni rasmiylashtirganda yuzaga keladi. Bugungi kunda bunday holatlar kam emas. Ko‘pincha, qarindoshlaringizni o‘zi sizning ma’lumotlaringizdan foydalangan holda, kreditni rasmiylashtirishi mumkin. Aslida, shuning uchun mutaxassislar maxinasiyalarni o‘z vaqtida ko‘rish va ma’lumotlarni to‘g‘irlash bo‘yicha choralarni amalga oshirish maqsadida o‘z kredit tarixini muntazam ravishda kuzatib borishni  tavsiya etadilar. Agar sizning tarixingizda Siz olmagan kreditlar borligini bilib qolsangiz, zudlik bilan kredit bergan tashkilotni bu to‘g‘risida xabardor qilishingiz va aybsiz ekanligingizni isbotlashga tayyor bo‘lib turishingiz kerak.

    Bank kredit tarixidagi xatolarni tuzatishdan bosh tortsa qanday yo‘l tutishi kerak ?

    Bunday holatda Siz bankni javobgarlikka tortish uchun sudga murojaat etishingizga to‘g‘ri keladi. Ko‘pincha sud uzoq davom etadi.

    Biroq, bu muammodan xalos bo‘lishning boshqa yo‘li yo‘q. Agar sud sizni haq deb topsa, bankning zimmasiga kredit tarixidagi xatolarni to‘g‘irlash majburiyati yuklatilgan qaror qabul qilinadi.

    Bankka murojaat qilishdan avval, o‘z tarixingizni batafsil o‘rganib chiqing va shaxsiy kredit reytingizni so‘rab oling. Bu nafaqat o‘z imkoniyatlariz bo‘yicha bilimlaringizni kengayishiga, balki  kredit berilishini rad etmaydigan bankni tanlab olishga yordam beradi.

    Sizni qiziqtirishi mumkin

    Mikrokredit tashkilotidan naqd pul kreditini qanday olish mumkin
    30.07.2024
    3 daqiqa

    Mikrokredit tashkilotidan naqd pul kreditini qanday olish mumkin

    Naqd kredit olasizmi yoki onlayn tarzdami? Bu savolga aniq javob berishning iloji yo’q. Ba’zi hayotiy vaziyatlarda faqat naqd pul kerak bo’ladi: karta to’lovlari ishlamaydi, Internet yo’q, onlayn to’lovlarda muammo bor. Ko’pgina moliyaviy korxonalar naqd pul kreditlarini taklif qilishadi. Buni qaerda, qanday sharoitlarda qilish mumkin – bu haqda keyinroq gaplashamiz.

    Naqd pul krediti: taqdim etish shartlari.

    Siz bank, lombard yoki mikromoliya tashkilotidan naqd pul kreditini olishingiz mumkin. Ularning har birida ro’yxatdan o’tish shartlari sezilarli darajada farq qiladi:

    1. Bank. Naqd kredit olish uchun ariza berish, siz ijobiy kredit tarixi va daromadingizni rasman tasdiqlash qobiliyatiga ega bo’lgan mavjud qarz oluvchi bo’lishingiz kerak. Agar siz birinchi marta qarz olayotgan bo’lsangiz, kredit reytingingiz tushirilgan, sizning daromadingiz norasmiy – bankdan ijobiy javob olish ehtimoli nolga yaqin.
    2. Lombard. Rasmiy daromadsiz naqd pul kreditini lombardda olish mumkin. Siz qimmatbaho buyum garoviga ega bo’lishingiz muhim – maishiy texnika, mo’yna, zargarlik buyumlari, qimmatli qog’ozlar, professional ish asboblari. Muhim: lombard hech qachon mulkni haqiqiy bozor qiymatida baholamaydi; siz ishonishingiz mumkin bo’lgan maksimal miqdor garov narxining 60%-70% ni tashkil qiladi. Kredit to’lanmagan taqdirda, lombard keyinchalik sotish uchun garovni olishga haqli.
    3. MKO. Ko’pgina mikrokredit kompaniyalari allaqachon onlayn sohaga o’tgan, ammo O’zbekistonda naqd pulda kredit olishni taklif qilayotganlar ham bor. Siz kattalar fuqarosi sifatida pasportingizni, JShShIR(PINFL)-ni ko’rsatish orqali pul olishingiz mumkin. Sizga mobil telefon raqami va hisobdagi ijobiy yoki nol balansga ega bo’lgan har qanday bankning ishlaydigan to’lov kartasi kerak.

    Yuqoridagi tashkilotlarga qo’shimcha ravishda siz xususiy kreditordan kredit olishingiz mumkin. Xususiy kreditorlar naqd pul kreditlarini juda yuqori foiz stavkalarida beradilar, ular ko’pincha noqonuniy faoliyat yuritadilar va ular bilan hamkorlik qilish istalmagan.

    O‘zbekistonda qanday maqsadlarda naqd kredit olish mumkin?

    MCO bilan bog’lanish orqali siz maqsadli bo’lmagan kreditga murojaat qilishingiz mumkin. Bu shuni anglatadiki, qarz beruvchi qarz oluvchining qanday maqsadda qarz olishini aniqlamaydi. Mikrokredit quyidagi maqsadlarda olinishi mumkin:

    • ta’mirlash;
    • kommunal xizmatlarni to’lash;
    • ijara haqini to’lash;
    • o`qish;
    • davolash uchun;
    • boshqa bank yoki MKOda kreditlarini to’lash.

    Talabalar, nafaqaxo’rlar, kredit tarixi yomon bo’lgan qarz oluvchilar, tug’ruq ta’tilidagi onalar, ro’yxatdan o’tmagan, ishsiz yoki norasmiy ish bilan band bo’lgan shaxslar daromadini tasdiqlovchi hujjatsiz naqd pul kreditiga murojaat qilishlari mumkin. Kredit nol kredit reytingiga ega bo’lgan asosiy qarz oluvchilarga beriladi.

    Kreditni naqd pulda qanday to’lash kerak?

    MKO bilan hamkorlik qilganda, kredit bir miqdorda to’lanishini tushunish kerak: asosiy qarz + foiz. Oylik to’lovlarni amalga oshirish shart emas. Odatda, MKO bir nechta to’lov usullarini taklif qiladi:

    • Tashkilot sayti. Ba’zi MKO-larda siz ro’yxatdan o’tishingiz va shaxsiy hisobingizga kirishingiz mumkin bo’lgan rasmiy resurs mavjud. Kartani ulash va anketani to’ldirish orqali siz bank xizmatlari uchun ortiqcha to’lovsiz kreditni to’g’ridan-to’g’ri naqd pulda to’lashingiz mumkin.
    • Terminallar. Odatda siz kredit shartnomasi raqamini, tafsilotlarini, jo’natuvchining to’liq ismini va to’lov miqdorini kiritishingiz kerak. Ba’zan maqsad va boshqa ma’lumotlarni ko’rsatish kerak.
    • Bank kassasi yoki pochta bo’limi. Oxirgi kunni kutmaslik muhim, chunki ba’zi hollarda to’lov uch kun ichida hisoblanishi mumkin va bu kechikish xavfini tug’diradi. Kassirga barcha ma’lumotlarni to’liq taqdim etish muhimdir.O‘zbekistonda kreditni uchinchi tomon tashkilotida naqd pulda to‘lashda barcha chek va kvitansiyalarni saqlashni unutmang.
    Batafsil
    Lombarddan kredit olishda Siz bilishingiz kerak boʼlgan shartlar
    21.06.2024
    2 daqiqa

    Lombarddan kredit olishda Siz bilishingiz kerak boʼlgan shartlar

    Film va telekoʼrsatuvlar lombardlar shubhali faoliyat yuritadi degan notoʼgʼri tasavvurni yaratishgan. Аslida esa, lombardlar faoliyati davlat nazorat organlari tomonidan qatʼiy nazorat qilinadi va bu pul olishni eng tez va oson yoʼllaridan biri hisoblanadi.

    Lombarddagi foiz stavka

    Lombardlar shartnomada belgilangan alohida qoidalardan kelib chiqib, kunlik hisoblanadigan foizlarni hisob-kitob qilishadi. Siz faqat oʼrtacha raqamni hisob-kitobini chiqarib olishingiz mumkin. Odatda u kuniga 0,3%ni tashkil etadi. Yuqori stavkada – 0,5 dan 0,8 %gacha qarz ajratadigan tashkilotlar ham yoʼq emas.

    Lombardda kredit olish tartibi

    • Siz qimmatbaho buyumni lombarda olib kelasiz;
    • Lombard uni qiymatini baholaydi va ushbu summa miqdorida sizga qarz beradi;
    • Siz ikki qismdan – qarzni yakka tartibdagi shartlari va garov toʼgʼrisidagi axborotdan iborat garov biletini (kartasini) olasiz. Jadvalda kredit miqdori, soʼndirish muddati, foiz stavkasi, garovga qoʼyilgan buyumni nomi va tavsifi, uni qiymatini bahosi koʼrsatib oʼtiladi.

    Nimalarni lombardga topshirish mumkin?

    Lombardda zarur boʼlgan mablagʼni quyidagilarni garovga qoʼygan holda olish mumkin:

    • zargarlik buyumlari;
    • antikvar buyumlar;
    • maishiy va orgtexnika;
    • jahonga mashhur brendlarning soatlari.

    Zargarlik buyumlarini garovga qoʼyish – foiz evaziga kredit olishning eng samarali usuli hisoblanadi. Ularni esa qayta sotib olish, har doim mumkin.

    Lombarddagi kreditlarni muddatlari

    Oʼzbekiston Respublikasining amaldagi qonnchiliga muvofiq, lombardlar shaxsiy isteʼmolga moʼljallangan koʼchar mol-mulkni zaklad shaklida garovga qabul qilib, fuqarolarga qisqa muddatli (uch oydan oshmagan muddatga) kreditlar beradi.

    Lombardga topshirilgan qimmatbaho buyum, qaytib sotib olinmasa nima boʼladi?

    Lombardda ashyolar garovi bilan taʼminlangan kredit summasi belgilangan muddatda qaytarib berilmagan taqdirda, lombard notariusning ijro yozuvi asosida imtiyozli bir oylik muddat oʼtganidan keyin garovga qoʼyilgan mol-mulkni sotish uchun belgilab qoʼyilgan tartibda ushbu mol-mulkni sotishga haqli.

    Shundan keyin hatto garovga qoʼyilgan mol-mulkni sotishdan tushgan summa talablarni toʼliq qanoatlantirish uchun yetarli boʼlmasa ham, lombardning garovga qoʼyuvchiga (qarzdorga) talablari bekor boʼladi.

    Batafsil
    Bank yoki MKT – naqd pulda kreditni qaysi biridan olgan ma’qul?
    14.04.2025
    2 daqiqa

    Bank yoki MKT – naqd pulda kreditni qaysi biridan olgan ma’qul?

    Iste’mol kreditlash bozorida uzoq vaqtlardan beri banklar hukmronlik qilib kelishgan. Raqobatchilari yo‘qligi sababli, ular yetakchi mavqelarga ega bo‘lishgan.  Hozir  ham, katta tajriba va yirik kapitalga ega bo‘lganliklari uchun banklar boshqa kredit tashkilotlaridan ajralib turibdi. Bugungi kunda jismoniy shaxslar bilan ishlaydigan va ularga qarz beradigan ko‘plab boshqa firmalar bor.

    Hozirda mikrokredit tashkilotlar mijozlarga qarzlar bo‘yicha yaxshi shartlarni taklif qilib, banklar bilan faol raqobatga kirishishmoqda. Bank krediti bahosi MKTga mikroqarzidan biroz pastroq, ammo hamma ham bankdan kredit olishni uddalay olmaydi. Banklar qarz oluvchini to‘lov layoqatini baholash masalasiga juda qattiq yondoshadilar va ko‘pincha kredit berishni rad etadilar. Statistikaga ko‘ra, qarz berishni MKTlar 10 tadan 3-4 tasini, banklar 10tadan 1 tasini ma’qullashadi.

    Bank uchun qarz oluvchini tekshirish – chuqur va uzoq ishdir. Banklar ko‘pincha ish joyidan va daromad to‘g‘risidagi ma’lumotnomalarni taqdim etishni so‘rashadi. Banklar ham yirik summalarni berishadi, biroq ko‘pincha garovga qo‘yilgan ko‘char, ko‘chmas mulk yoki kafillik ostida.

    Bugungi kunda mikrokredit tashkilotlari – kredit bozorining to‘la huquqli ishtirokchilari bo‘lib, qonuniy faoliyat yuritadilar va qiyin moliyaviy vaziyatda tezkor yordam berishga tayyordirlar.

    Bankdan kredit olishdan farqli o‘laroq mikroqarzni olish ancha oson. Lekin, agar muddati o‘tishiga yo‘l qo‘ysangiz, bunday qarzdorlikni so‘ndirish qiyinroq kechadi. Muddati o‘tganda qarz foizlar, jarimalar va penyalar hisobiga tez ortishni boshlaydi. Shuni unutmangki, agar mikroqarzni katta bo‘lmagan muddatga olsangiz va o‘z vaqtida so‘ndirib borsangiz, u sizning foydangizga ishlaydi.  Uni qanchalik tez so‘ndirsangiz, hamyoningizdan shunchalik kam pul ishlatishingizga to‘g‘ri keldi.

    Batafsil
    O‘zbekistonda mikroqarzdan foydalangan holda tadbirkorlik faoliyatini boshlash imkoniyatlari
    02.12.2024
    8 daqiqa

    O‘zbekistonda mikroqarzdan foydalangan holda tadbirkorlik faoliyatini boshlash imkoniyatlari

    Biznes krediti olish o’z biznesingizni boshlash va tadbirkor bo’lish imkoniyatidir. O‘zbekistonda mikroqarzlar kichik biznesni moliyaviy qo‘llab-quvvatlashning muhim vositasiga aylandi. Keling, mamlakatda mikrokreditlash asosiy jihatlarini batafsil ko’rib chiqaylik.

    Mikroqarzlar turlari

    O‘zbekistonda mikroqarzning bir necha turlari mavjud bo‘lib, ularning har biri muayyan toifadagi qarz oluvchilarni qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan:

    Вид микрозайма Описание Максимальная сумма (в сумах)
    Iste’mol kreditlari Fuqarolarning shaxsiy ehtiyojlari uchun 50 000 000
    Qishloq xo’jaligi kreditlari Fermerlar va agrobiznes uchun 300 000 000
    Tadbirkor ayollar uchun Ishbilarmon ayollar uchun maxsus shartlar 150 000 000
    Yoshlar uchun 30 yoshgacha bo’lgan tadbirkorlar uchun 100 000 000

    Biznes uchun kreditni qayerdan olish mumkin

    O‘zbekistonda mikroqarzlar turli moliya institutlari tomonidan taqdim etiladi:

    1. Banklar
    2. Mikromoliya tashkilotlari
    3. Kredit uyushmalari: Kichik mahalliy tashkilotlar, ko’pincha muayyan mintaqalar yoki tarmoqlarga xizmat qiladi.
    4. Davlat dasturlari, masalan, Qishloq xo‘jaligi vazirligi huzuridagi Fermer, dehqon xo‘jaliklari va tomorqa yer egalarini qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi.

    Qarz oluvchilarga qo’yiladigan talablar

    O‘zbekistonda mikroqarz oluvchilarga qo‘yiladigan asosiy talablar quyidagilardan iborat:

    • Ro‘yxatdan o‘tish: O‘zbekistonda doimiy ro`yxatdan o`tgan bo`lishi lozim.
    • Yosh: 22 yoshdan 65 yoshgacha (dasturga qarab farq qilishi mumkin).
    • Kredit tarixi: ijobiy yoki yo’qligi.
    • Garov yoki kafillik: Ko’pincha talab qilinadi, ayniqsa kattaroq miqdorlar uchun.

    Foiz stavkalari va shartlari

    2024-yil uchun O‘zbekistonda mikroqarzlar bo‘yicha foiz stavkalari kredit turi va kreditorga qarab o‘zgaradi:

    Тип микрозайма Процентная ставка (годовых) Срок
    Iste’molchi 26-44% 5 yilgacha
    Biznes mikrokredit 24-38% 5 yilgacha
    Qishloq xo’jaligi 14-20% 5 yilgacha
    Tadbirkor ayollar uchun 22-32% 5 yilgacha

    Kerakli hujjatlar

    O‘zbekistonda biznes uchun kredit olish uchun odatda quyidagi hujjatlar talab qilinadi:

    1. Pasport va doimiy ro`yhatdan o`tilgan joy.
    2. Korxonaning STIR.
    3. Ish joyidan oxirgi 6 oylik daromad to’g’risidagi ma’lumotnoma.
    4. Biznes-reja.
    5. Agar kerak bo’lsa, garov uchun hujjatlar.
    6. Tadbirkorlik subyektini davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi guvohnoma.

    O‘zbekistonda mikroqarzlar tadbirkorlik faoliyatini boshlaganlar uchun qulay moliyalashtirish vositasidir. Barkamol yondashuv va puxta rejalashtirish bilan siz biznes uchun kredit osongina olishingiz mumkin va bu pul biznesni rivojlantirish uchun ajoyib boshlang’ich kapital bo’ladi.

    O’zbekistonda joriy biznes g’oyalar ro’yxati

    1. Onlayn savdo
      • Milliy suvenirlar va hunarmandchilik buyumlari onlayn-do’koni
      • Ijtimoiy tarmoqlar orqali o’zbek ziravorlari va quritilgan mevalarni sotish
      • Xitoydan tovarlarni tushirish va ularni bozorlarda sotish

      Boshlang‘ich sarmoya: 3 000 000 so‘mdan

    2. Xizmat ko’rsatish sohasi
      • Mobil avtomobil yuvish
      • Uylar va ofislar uchun tozalash xizmatlari
      • Maishiy texnika ta’mirlash xizmatlari

      Boshlang‘ich investitsiyalar: 15 000 000 so‘mdan

    3. Ovqatlanish shaxobchalari
      • Mobil qahvaxona
      • Uy sharoitida tayyorlangan taomlarini yetkazib berish
      • Milliy taomlar yetkazish mashinasi

      Boshlang‘ich investitsiyalar: 30 000 000 so‘mdan

    4. Hunarmandchilik
      • Keramika mahsulotlari ishlab chiqarish
      • Milliy cholg’u asboblarini ishlab chiqarish
      • An’anaviy kiyimlarni tikish va kashta tikish

      Boshlang‘ich investitsiyalar: 20 000 000 so‘mdan

    5. Qishloq xo’jaligi
      • Issiqxonada ko’katlar va ziravor o’tlarni yetishtirish
      • Bedanachilik
      • Organik chiqindilardan kompost ishlab chiqarish

      Boshlang‘ich investitsiyalar: 30 000 000 so‘mdan

    6. IT sohasi
      • Mahalliy bozor uchun mobil ilovalarni ishlab chiqish
      • O‘zbek tili va madaniyati bo‘yicha onlayn kurslar yaratish
      • Ijtimoiy tarmoqlarni reklama qilish xizmatlari

      Boshlang’ich investitsiyalar: investitsiyalarsiz mumkin.

    Ushbu biznes g‘oyalar O‘zbekiston bozorining o‘ziga xos xususiyatlarini inobatga oladi va kirish to‘sig‘i past bo‘lib, bu ularni mikroqarzdan foydalangan holda tadbirkorlik faoliyatini boshlash uchun qulay qiladi. Taʼkidlash joizki, Oʻzbekistonda onlayn-savdo va IT sohasida xizmatlarga talab ortib bormoqda, bu internetning kirib borishi (2021-yilda aholining 72,1 %) va smartfonlar bilan bogʻliq.

    Shuningdek, hunarmandchilik va qishloq xoʻjaligi kabi anʼanaviy tarmoqlar mamlakatning boy madaniy merosi va qishloq xoʻjaligi faoliyati uchun qulay iqlim sharoiti tufayli jozibadorligicha qolmoqda.

    Biznes g’oyasini tanlashda siz nafaqat boshlang’ich investitsiya hajmini, balki o’sish potentsialini, bozor raqobatini va o’zingizning qobiliyatingiz va qiziqishlaringizni ham hisobga olishingiz kerak. Masalan, IT sohasida dastlabki sarmoyalar minimal bo’lishi mumkin, ammo maxsus bilim va ko’nikmalar talab qilinadi.

    Boshqa tomondan, kichik hunarmandchilik biznesini boshlash ko’proq boshlang’ich sarmoyani talab qilishi mumkin, ammo kamroq raqobat va barqaror talabga ega.

    Biznes boshlash uchun bosqichma-bosqich reja

    Biznes-reja ishlab chiqish

    Biznes-rejani ishlab chiqish har qanday biznesni boshlashning asosiy bosqichidir. O‘zbekistonda mikroqarz biznesi uchun quyidagi jihatlarni hisobga olish muhim:

    • Qisqacha tavsif: Biznesingizning mohiyatini, uning maqsadlarini va noyob sotish taklifini (USP) aniq aytib bering. Misol uchun, agar siz mobil qahvaxona ochishni rejalashtirmoqchi bo’lsangiz, sizning USP «Toshkentdagi an’anaviy o’zbek qahvasi bilan g’ildirakli birinchi qahvaxona» bo’lishi mumkin.
    • Bozor tahlili: Raqobatchilaringiz, maqsadli auditoriyangiz va bozor tendentsiyalarini o’rganing. Misol uchun, agar siz o‘zbek suvenirlari onlayn-do‘konini ochayotgan bo‘lsangiz, bozor hajmini (yiliga taxminan 5-7 milliard so‘m), asosiy ishtirokchilar va potentsial mijozlarni (sayyohlar, chet elliklar, mahalliy aholi) tahlil qiling.
    • Moliyaviy reja: Dastlabki investitsiyalar, daromadlar va xarajatlar prognozi, zararsizlik nuqtasini hisoblang. O‘zbekistondagi mikrobiznes uchun o‘rtacha o‘zini oqlash muddati 12-18 oyni tashkil qiladi.

    Biznesni ro’yxatdan o’tkazish

    O‘zbekistonda so‘nggi yillarda tadbirkorlikni ro‘yxatdan o‘tkazish jarayoni sezilarli darajada soddalashtirildi. Bu yerda asosiy qadamlar:

    Этап Необходимые документы Срок Стоимость
    1. Huquqiy shartnoma tanlash 1 kun Bepul
    2. Ta’sis hujjatlarini tayyorlash Ustav, ta’sis memorandumi 1-2 kun 200 000 so’mdan
    3. Davlat xizmatlari markazida ro‘yxatdan o‘tish Ariza, pasport, to’lov kvitansiyasi 30 daqiqa 300 000 so’mdan
    4. Muhrni qabul qilish Ro’yxatdan o’tganlik to’g’risidagi guvohnoma 1 kun 300 000 so’mdan
    5. Bank hisob raqamini ochish Ro’yxatdan o’tganlik to’g’risidagi guvohnoma, nizom 1 kun Bepul

    Yetkazib beruvchilar va hamkorlarni tanlash

    Ishonchli yetkazib beruvchilar va hamkorlarni tanlash biznes muvaffaqiyati uchun juda muhimdir. O’zbekistonda siz quyidagi variantlarni ko’rib chiqishingiz mumkin:

    • Mahalliy ishlab chiqaruvchilar: Masalan, milliy suvenirlar sohasidagi biznes uchun rishtonlik (kulolchilik) yoki Marg`ilon (mato) hunarmandlari bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘yishingiz mumkin.
    • Ulgurji bozorlar: Toshkentdagi eng yirik “Abu Saxiy” ulgurji bozori raqobatbardosh narxlarda keng turdagi tovarlarni taklif etadi.
    • Onlayn platformalar: UzTrade, UZUM yoki Alibaba kabi platformalar Oʻzbekistonda ham, xorijda ham yetkazib beruvchilarni topish imkonini beradi.
    • Biznes birlashmalari: Masalan, O’zbekiston Savdo-sanoat palatasi ishonchli hamkorlar topishda yordam berishi mumkin.

    Marketing va reklama

    Oʻzbekistonda oʻz biznesingizni samarali targʻib qilish uchun onlayn va oflayn vositalar kombinatsiyasidan foydalanish tavsiya etiladi:

    Онлайн инструменты Офлайн инструменты
    • O‘zbekistonda eng mashhur)
    • Kontekstli reklama
    • SEO optimallashtirish
    • TG marketingi
    • Vizitkalar va varaqalar
    • Mahalliy yarmarka va ko’rgazmalarda ishtirok etish
    • Mahalliy gazetalarda reklama
    • Radio

    O‘zbekistonda mikrobiznes uchun marketing byudjeti odatda umumiy byudjetning 20-25 % tashkil qiladi. Masalan, 50 000 000 so‘m boshlang‘ich sarmoya bilan marketingga 15 000 000 so‘mga yaqin mablag‘ ajratilishi kerak.

    Ushbu bosqichma-bosqich rejaga amal qilib, O‘zbekiston bozorining o‘ziga xos xususiyatlarini inobatga olgan holda, siz biznes krediti olishingiz va o‘z biznesingizni yo‘lga qo‘yishingiz mumkin bo‘ladi.

    Tadbirkorlar uchun moliyaviy savodxonlik

    Byudjetni rejalashtirish

    Budjetni samarali rejalashtirish har qanday biznes muvaffaqiyatining asosiy omili, ayniqsa, O‘zbekistonda mikrokreditlardan foydalanayotgan tadbirkorlar uchun. Keling, asosiy tarkibiy qismlarni ko’rib chiqaylik:

    Daromad

    Daromadingizni rejalashtirishda mavsumiylikni hisobga olish va sotish hajmini real baholash muhimdir. Masalan, Toshkentdagi kichik kafe uchun o‘rtacha kunlik daromad taxminan 3 000 000 – 5 000 000 so‘mni tashkil qilishi mumkin. Biroq, yozda bu ko’rsatkich 20-30% ga oshishi mumkin.

    Xarajatlar

    O‘zbekistonda mikrobiznes uchun asosiy xarajatlar odatda quyidagilardan iborat:

    • Bino ijarasi: oyiga 5 000 000 – 8 000 000 so’m (joylashuviga qarab)
    • Ish haqi: har bir xodimga 3 500 000 – 5 500 000 so’m/oy
    • Kommunal to‘lovlar: oyiga 800 000 – 1 500 000 so‘m
    • Tovar/xom ashyo sotib olish: daromadning 30-40%
    • Marketing: daromadning 20-25%
    • Mikroqarz bo’yicha to’lovlar: kredit shartlariga bog’liq

    Daromad

    Foyda daromadlar va xarajatlar o’rtasidagi farq sifatida hisoblanadi. O‘zbekistondagi mikrobiznes uchun daromadning 15-25 % miqdorida sof foyda normal hisoblanadi. Masalan, oylik daromadi 30 000 000 so’m bo’lsa, sof foyda 4 500 000 – 7 500 000 so’m bo’lishi mumkin.

    Pul oqimini nazorat qilish

    Naqd pul oqimini nazorat qilish biznes likvidligini saqlash uchun juda muhimdir. Mana bir nechta asosiy strategiyalar:

    1. Kundalik buxgalteriya hisobi: barcha daromadlar va xarajatlarning batafsil hisobini yuriting. Excel yoki maxsus dasturlar kabi oddiy vositalardan foydalaning (masalan, 1C: Buxgalteriya).
    2. Bashoratlash: 3-6 oy davomida pul oqimi bashoratini oldindan tuzing. Bu mumkin bo’lgan pul bo’shliqlarini taxmin qilishga yordam beradi.
    3. Debitorlik qarzlarini boshqarish: mijozlar uchun to’lov shartlarini qisqartirishga harakat qiling. O‘zbekistonda 15-30 kungacha bo‘lgan to‘lov muddati normal hisoblanadi.
    4. Kreditorlik qarzlarini boshqarish: Yetkazib beruvchilar bilan 45-60 kun kabi uzoqroq to’lov shartlarini muhokama qiling.
    5. Zaxira fondi: 2-3 oylik biznes xarajatlariga teng zahirani saqlashga harakat qiling.

    O’zbekistonda soliqqa tortish

    O‘zbekistonda kichik biznes subyektlari uchun soddalashtirilgan soliqqa tortish tizimi joriy etilgan. Soliqlarning asosiy turlariga quyidagilar kiradi:

    1. Yagona soliq to’lovi (STP): Aksariyat kichik biznes uchun asosiy soliq. Daromad faoliyat turiga bog’liq:
      • Savdo: aylanmaning 4%
      • Ishlab chiqarish: aylanmaning 5%
      • Xizmatlar: aylanmaning 6%
    2. Qo‘shilgan qiymat solig‘i (QQS): yillik aylanmasi 1 milliard so‘mdan ortiq bo‘lgan korxonalar uchun 15 foiz. Kichik biznes odatda QQSdan ozod qilinadi.
    3. Ijtimoiy soliq: mikrofirmalar va kichik korxonalar uchun ish haqi fondining 12%.
    4. Mulk solig’i: ko’chmas mulkning o’rtacha yillik qoldiq qiymatining 2%.
    5. Yer solig’i: stavka yer uchastkasining joylashgan joyi va maqsadiga bog’liq.

    O‘zbekistonda tadbirkorlik subyektlarining ayrim turlari uchun soliq imtiyozlari mavjudligini alohida ta’kidlash lozim. Masalan, o’z ishlab chiqargan mahsulotni eksport qiluvchi korxonalar STP stavkasini 50% ga tushirishlari mumkin.

    Samarali soliq boshqaruvi uchun quyidagilar tavsiya etiladi:

    • Muntazam ravishda soliq mutaxassisi bilan maslahatlashing
    • Buxgalteriya hisobi va soliq hisobotlari uchun maxsus dasturlardan foydalaning
    • O‘zbekiston soliq qonunchiligidagi o‘zgarishlarni o‘z vaqtida nazorat qilish

    Moliyaviy rejalashtirish va boshqarish, shuningdek, O‘zbekiston soliq tizimini tushunish mikrokreditlardan foydalanayotgan tadbirkorlarga o‘z biznesini samarali rivojlantirish, moliyaviy risklarni minimallashtirish va banklar yoki mikromoliya tashkilotlaridan biznes krediti olish imkonini beradi.

    Batafsil
    2025-yilda O‘zbekistonda talabalar va yoshlar uchun kreditlar
    15.08.2025
    7 daqiqa

    2025-yilda O‘zbekistonda talabalar va yoshlar uchun kreditlar

    2025-yilda O‘zbekistonda ta’lim kreditlash tizimi yangi rivojlanish bosqichiga ko‘tarildi. Davlat 8,3 mingta loyiha orqali 292 mingta ish o‘rni yaratadigan yoshlar dasturlari uchun rekord darajadagi 35 milliard dollar ajratdi.

    1. Davlat dastaklari

    2025-yil O‘zbekistonda ta’limni moliyalashtirish uchun tub burilish yili bo‘ldi. Prezident Shavkat Mirziyoyev talabalarni qo‘llab-quvvatlashga yondashuvni tubdan o‘zgartirgan bir qator farmonlarni imzoladi:


    • Dunyoning TOP 300 oliy o‘quv yurtlari talabalari uchun 20 000$ gacha imtiyozli kreditlar. O‘zbekiston tarixida birinchi marta banklar xalqaro ta’lim uchun bunday katta miqdorda mablag‘ bera boshladi.

    • «El-yurt umidi» jamg‘armasi 2024-yilga nisbatan STEM (fan, texnologiya, muhandislik, matematika) yo‘nalishlari uchun kvotalarni 3 barobarga oshirdi.

    • Beruniy nomidagi xalqaro maktab har yili 3000 nafar istiqbolli o‘quvchilarni, jumladan, kam ta’minlangan oilalarning 300 nafar farzandini tayyorlashni boshladi.

    Qiziqarli fakt

    2025-yilda O‘zbekiston talabalar soni bo‘yicha dunyoning eng yaxshi 500 ta oliy o‘quv yurtida Markaziy Osiyoda birinchi o‘rinni egalladi: 30 kishi eng yaxshi 10 ta, 500 kishi eng yaxshi 100 ta, 1500 kishi eng yaxshi 300 ta oliy o‘quv yurtida tahsil olmoqda.

    2. Ta’lim krediti

    2025-yilda ta’lim kreditlari tizimi turli toifadagi talabalar uchun moslashuvchan shart-sharoitlarni taklif etadi:

    2.1. Imtiyozli stavkalar

    Yiliga 0%

    Yetim bolalar va I-II guruh nogironlari uchun. Kreditning butun muddati davomida foizlardan to‘liq ozod qilish.

    14% yillik

    Talaba qizlar uchun – standart bozor stavkalaridan 4-6 foizga past.

    Markaziy bank asosiy stavkasi

    Qolgan toifadagi talabalar uchun. 2025-yil iyul oyida 17 foizni tashkil etadi.

    2.2. Kredit shartlari

    Kurs Moliyalashtirish Talablar
    1-kurs Shartnoma qiymatining 100% O‘zlashtirish shartlarisiz
    2-6 kurslar Narxning 80% gacha O‘rtacha ball ≥3

    Ta’lim kreditlarini qaytarish muddati 15 yilgacha, shu jumladan o‘qishni tugatgandan keyin 7 yilgacha uzaytirildi. Bu bitiruvchilarga ishga joylashish va moliyaviy ahvolini barqarorlashtirish uchun yetarli vaqt beradi.

    «2025-yilda biz ta’lim kreditlari tizimini butunlay qayta ko‘rib chiqdik. Endi har bir iqtidorli yosh, oilaning moliyaviy ahvolidan qat’i nazar, O‘zbekistonda yoki xorijda sifatli ta’lim olishi mumkin.»

    – O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining rasmiy bayonoti

    2.3. Kreditni qanday rasmiylashtirish mumkin

    2025-yilda ta’lim kreditini rasmiylashtirish jarayoni maksimal darajada soddalashtirildi:

      1. Talim-krediti.mf.uz yoki my.gov.uz:cite[3]

    portali orqali onlayn ariza berish

    1. Hujjatlarni tasdiqlash:
      • Pasport yoki ID karta
      • OTM bilan shartnoma
      • Daromadlar haqida ma’lumotnoma (ota-onalar/vasiylar uchun)
    2. Murojaat 3-5 ish kuni ichida ko‘rib chiqiladi
    3. To‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’lim muassasasi hisobiga pul o‘tkazish

    Bilish muhim

    2025-yildan boshlab ta’lim kreditlari faqat kunduzgi ta’lim shakli talabalariga beriladi. Ushbu o‘zgarish byudjet mablag‘laridan foydalanish samaradorligini oshirishga qaratilgan.

    3. Qo‘shimcha imkoniyatlar

    Ta’lim kreditlaridan tashqari, 2025-yilda O‘zbekiston talabalari boshqa qo‘llab-quvvatlash dasturlaridan foydalanishlari mumkin:

    • 1
      «Yoshlar biznesi» dasturi – o‘z biznesingizni rivojlantirish uchun 100 million so‘mgacha (~8 000$) 14% lik kreditlar
    • 2
      Xorijda amaliyot o‘tash – har yili 100 nafar yosh mutaxassis yetakchi xalqaro kompaniyalarga o‘qishga yuboriladi
    • 3
      Startap grantlari – «Eng yaxshi ijodiy g‘oya» tanlovi orqali talabalarning biznes g‘oyalarini amalga oshirish uchun 300 million so‘mgacha

    2025-yilda O‘zbekiston talabalarining 68 foizi ta’lim uchun kredit dasturlaridan foydalanadi. Davlat iste’dodli yoshlarni qo‘llab-quvvatlash uchun rekord darajadagi 1,2 trillion so‘m (≈100 million dollar) ajratdi.

    1. Ta’limni imtiyozli kreditlash davlat dasturi

    2024-yil may oyidan boshlab O‘zbekistonda Prezidentning PF-82-son Farmoniga muvofiq yangilangan ta’lim kreditlash tizimi joriy etildi. 2025-yildagi asosiy o‘zgarishlar:

    • 1
      Moliyalashtirish limiti oshirildi – birinchi kurs talabalari uchun shartnoma qiymatining 100% gacha va 2-6 kurs talabalari uchun 80% gacha
    • 2
      Imtiyozli toifalar kengaytirildi – endi nafaqat yetimlar, balki oyiga 2 million so‘mdan kam daromadga ega bo‘lgan oilalarning farzandlari uchun ham yillik 0% to‘lash imkoniyati mavjud
    • 3
      Tarmoq kvotalari joriy etildi – kreditlarning 45 foizi STEM-mutaxassisliklari (texnik va tabiiy fanlar) uchun zaxiralangan

    Ta’lim kredit statistikasi

    Oliy ta’lim vazirligining 2025-yil iyul oyi ma’lumotlariga ko‘ra:

    • 3,2 ming talaba chet elda o‘qish uchun kredit oldi
    • 14 500 ta ariza 0% chegirma bilan tasdiqlandi
    • Qarz oluvchilarning 78 foizi talabalar (imtiyozli stavka 14%)
    • O‘rtacha kredit miqdori – 28 mln so‘m (≈2300$)

    2. Yetakchi universitetlarda o‘qish uchun kredit dasturlari

    2025-yildan boshlab O‘zbekistonda dunyoning eng yaxshi oliy o‘quv yurtlarida ta’lim olishni moliyalashtirish bo‘yicha maxsus dastur amal qiladi:

    Jahonning eng yaxshi 300 ta universiteti uchun

    Chegarasi: yiliga 20 000$ gacha

    Kvota: yiliga 3000 ta joy

    Ustuvorlik: texnik mutaxassisliklar

    Kam ta’minlangan talabalar uchun

    Chegarasi: yiliga 25 000$ gacha

    Kvota: 300 ta maxsus joy

    Shartlar: ishga kirgandan keyin to‘liq qaytarish

    2.1. Tayyorgarlikning ustuvor yo‘nalishlari

    2025-yilda O‘zbekiston iqtisodiyoti uchun strategik ahamiyatga ega bo‘lgan mutaxassisliklarga alohida e’tibor qaratilmoqda:

    Yo‘nalish Kvota ulushi maks. summa Bonuslar
    Energiya va qayta tiklanadigan manbalar 25% 25 000$ stipendiyaga +10%
    Transport va logistika 20% $22,000 Kafolatlangan amaliyot
    Shaharsozlik va aqlli shahar 15% $20,000 Hukumatdan mentor

    «2025-yilda biz birinchi marta kam ta’minlangan oilalardan chiqqan talabalar uchun alohida kvotalar ajratdik. Endilikda 300 nafar iqtidorli yoshlar ota-onalarining moliyaviy ahvolidan qat’i nazar, dunyoning eng yaxshi oliy o‘quv yurtlarida tahsil olishlari mumkin bo‘ladi.»

    – Oliy ta’lim vaziri o‘rinbosari

    3. 2025-yilda ta’lim krediti olish

    Talaba kreditini rasmiylashtirish tartibi soddalashdi, biroq quyidagi tafsilotlarga e’tibor qaratish talab etiladi:

    3.1. Bosqichma-bosqich ko‘rsatma

    1

    Dasturni tanlash

    Kredit turini (mahalliy/xalqaro) aniqlang va mezonlarga mosligini tekshiring

    2

    Hujjatlarni tayyorlash

    Pasport, oliy ta’lim muassasasi bilan shartnoma, oilaviy daromad ma’lumotnomasi, akademik yutuqlar

    3

    Talabnoma yuborish

    Talim-krediti.mf.uz portali orqali yoki 12 ta vakolatli bank filiallarida

    4

    Mablag‘ olish

    Tasdiqlangandan keyin 10 ish kuni ichida to‘g‘ridan-to‘g‘ri universitetga o‘tkazish

    Rasmiylashtirishdan oldin bilish muhim

    • Arizani ko‘rib chiqish muddati – kredit turiga qarab 5 dan 15 ish kunigacha
    • Xalqaro dasturlar uchun oliy ta’lim muassasasiga qabul qilinganlik tasdig‘i talab etiladi
    • Imtiyozli toifalar maqomini tasdiqlovchi hujjatlarni taqdim etishi kerak
    • Muddatidan oldin to‘lash 1 yillik o‘qishdan keyin jarimalarsiz amalga oshiriladi

    Yoshlarni moliyaviy qo‘llab-quvvatlash: 2025-yilda O‘zbekiston talabalari va tadbirkorlari uchun kredit dasturlari

    2025-yilda O‘zbekistonda yoshlarni ta’lim va biznesga kreditlash tizimi yangi rivojlanish bosqichiga ko‘tarildi. Davlat iqtidorli talabalar va yosh tadbirkorlarni qo‘llab-quvvatlash uchun rekord darajadagi 1,2 trillion so‘m (≈100 million dollar) ajratdi.

    Yosh tadbirkorlar uchun biznes kreditlari: startaplar va innovatsiyalar

    O‘zbekiston yosh tadbirkorlari 2025-yilda startaplar va kichik biznesni qo‘llab-quvvatlash uchun ishlab chiqilgan maxsus kredit dasturlaridan foydalanishlari mumkin. Ushbu moliyaviy vositalar innovatsion g‘oyalarni muvaffaqiyatli tijorat loyihalariga aylantirishga yordam beradi.

    Dastur maks. summa Stavka Muddati Xususiyatlar
    «Kelajakka qadam» 100 mln so‘m (~$8,000) 14% 5 yil Har qanday biznes g‘oyalar uchun
    «Startap yoshlar» 50 mln so‘m (~$4,000) 10% 3 yil Faqat IT-loyihalar uchun

    «Kelajakka qadam» dasturi yosh tadbirkorlarga o‘z biznesini rivojlantirish uchun 100 million so‘mgacha mablag‘ olish imkonini beradi. Ushbu mablag‘lar asbob-uskunalar sotib olish, binolarni ijaraga olish yoki marketing faoliyati uchun ishlatilishi mumkin. Dasturning o‘ziga xos xususiyati dastlabki 6 oyda imtiyozli davr bo‘lib, bunda faqat kredit bo‘yicha foizlar to‘lanadi.
    IT-startaplar uchun yillik 10 foizlik pasaytirilgan foiz stavkasi bilan «Startap-yoshlar» maxsus dasturi ishlab chiqilgan. Ushbu tashabbus O‘zbekistonning raqamli iqtisodiyotini qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan bo‘lib, yosh dasturchilar, dizaynerlar va texnologiya sohasidagi boshqa mutaxassislarga o‘z loyihalarini amalga oshirishda yordam beradi.

    «2025 yilda yoshlar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatlashga alohida e’tibor qaratdik. Har bir iqtidorli yosh boshlang‘ich kapitaldan qat’i nazar, o‘z biznes g‘oyalarini amalga oshirish imkoniyatiga ega bo‘lishi kerak.»

    – O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi vakili

    Kreditlarni rasmiylashtirish tartibi: raqamli yechimlar va hujjatlar

    2025-yilda yoshlar uchun ta’lim va biznes kreditlarini olish jarayoni maksimal darajada sodda va shaffof bo‘ldi. Jarayonning asosiy qismi rasmiy davlat portallari orqali onlayn tarzda o‘tkaziladi.

    Ta’lim krediti olish uchun ariza berish uchun talim-krediti.mf.uz maxsus portaliga tashrif buyurish yoki my.gov.uz yagona davlat xizmatlari portalidan foydalanish lozim. Ushbu platformalar so‘rovnomani to‘ldirish, hujjatlar skanerini yuklash va real vaqt rejimida ariza holatini kuzatish imkonini beradi.

    Qarz oluvchilarga qo‘yiladigan asosiy talablar O‘zbekiston fuqaroligi va kunduzgi ta’limni o‘z ichiga oladi. Ijtimoiy himoyaga muhtoj oilalardan bo‘lgan talabalar uchun soddalashtirilgan shartlar mavjud – ularga garov yoki kafillar talab qilinmaydi. Buning o‘rniga davlat bunday kreditlar bo‘yicha kafil bo‘ladi.

    Kredit rasmiylashtirish uchun zarur hujjatlar

    Ta’lim kreditlari uchun pasport yoki ID-karta, ta’lim muassasasi bilan tuzilgan shartnoma va oilaning daromadlari to‘g‘risidagi ma’lumotnoma talab qilinadi. Biznes kreditlari batafsilroq hujjatlar to‘plamini, jumladan biznes-reja, moliyaviy bashoratlar va kasbiy malakani tasdiqlovchi hujjatlarni talab qiladi.

    Arizani ko‘rib chiqish muddati kredit turi va tizimning yuklanganligiga qarab 3 kundan 10 ish kunigacha. Eng qizg‘in davrlarda (avgust-sentyabr) murojaatlarning ko‘pligi sababli ishlov berish vaqti 15 kungacha cho‘zilishi mumkin.

    Ariza ma’qullangach, mablag‘lar to‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’lim muassasasi yoki biznes-loyiha hisob raqamiga o‘tkaziladi. Bu kredit mablag‘laridan maqsadsiz foydalanish imkoniyatini istisno qiladi va pullarning aynan ta’limga yoki tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishga sarflanishini kafolatlaydi.

    Batafsil
    Avtomobil bilan garovga olingan kredit. Afzalliklari va kamchiliklari.
    30.07.2024
    3 daqiqa

    Avtomobil bilan garovga olingan kredit. Afzalliklari va kamchiliklari.

    Avtokredit – bu vositachilarsiz katta miqdordagi mablag’ni olishning qulay usuli. Bitimning asosiy afzalliklaridan biri bu foiz stavkasini pasaytirishdir. Mashina qarz beruvchiga garovga qo’yilgan bo’lsa-da, qarz oluvchi transport vositasidan shaxsiy ehtiyojlari uchun foydalanishni davom ettirishi mumkinligini tushunish muhimdir. Avtomobil qanchalik qimmat va yangi bo’lsa, past foiz stavkasida katta summani olish imkoniyati shunchalik yuqori bo’ladi.

    Avtomobil garovi bilan qanday qilib kredit olish mumkin?

    Kafolatlangan kredit olish imkoniyati (Toshkent) quyidagi majburiyatlarni nazarda tutadi:

    • qarz mablag’lari miqdori avtomobilning taxminiy qiymatining 50% dan oshmaydi;
    • banklarda o’rtacha foiz stavkasi yiliga 24-30%, MKO-larda esa 40% ni tashkil qiladi;
    • kredit shartnomasi 5 yilgacha muddatga tuziladi;
    • qarz oluvchining hayoti va sog’lig’ini, shuningdek garovni majburiy sug’urta qilish;

    Avtomobil garovi bilan kredit olish uchun ariza berishda qarz oluvchiga qo’yiladigan asosiy talablar:

    • O‘zbekiston fuqarosining pasporti.
    • Avtomobil uchun hujjatlar.

    Agar qarz oluvchi kredit mablag’larini to’lashda muammolarga duch kelgan bo’lsa: kechiktirilgan to’lovlar, jarimalar, yomon kredit tarixi bo’lsa, bank avtomobil garovi bilan kredit berishdan bosh tortishi mumkin. Qarzga olingan mablag’larni berish 21 yoshdan 65 yoshgacha bo’lgan fuqarolar uchun mo’ljallangan. Yosh/katta qarz oluvchilarga yuqori foiz stavkalari qo’yiladi yoki umuman rad etiladi.

    Avtomobil garovi bilan qayerdan kredit olish va unga qanday murojaat qilish kerak?

    Siz bankdan yoki jismoniy shaxslardan avtomobil garovi bilan kredit olishingiz mumkin. Bankda ro’yxatdan o’tish xavfsizroq va arzonroq usuldir.

    Ro’yxatdan o’tish qanday ishlaydi:

    1. Avtomobil garovi bilan kredit berishga tayyor bankni tanlang.
    2. Shartlarni o’qing va onlayn kredit arizasini to’ldiring.
    3. Moliyaviy muassasaning xodimi kelajakdagi qarz oluvchi bilan bog’lanadi va hamkorlik shartlari haqida gapiradi: foiz stavkasi, sug’urta, kredit miqdori va boshqa xususiyatlar.
    4. Agar qaror ijobiy bo’lsa, qarz beruvchi va qarz oluvchi o’rtasida shartnoma tuziladi.

    Kredit to’lanayotganda, qarz oluvchining transport vositasiga taqiq qo’yiladi: mashinani sotish, sovg’a qilish yoki almashtirish mumkin emas.

    Avtomobil kafolatlangan kredit: ijobiy va salbiy tomonlari

    Dastur, har qanday mahsulot/xizmat kabi, o’zining kuchli va zaif tomonlariga ega.

    Asosiy afzalliklari:

    • Tez qaror – hujjatlarning to’liq paketini taqdim etsangiz, javob 1-2 kun ichida keladi.
    • Egalik huquqi qarz oluvchiga beriladi, bank avtomobilga egalik qilmaydi.
    • Kredit tarixi nol bo’lgan qarz oluvchilar uchun javob beradi – garov ishonchli kafolat bo’lib xizmat qiladi.
    • Minimal hujjatlar to’plami. Avtomobil garovi bilan kredit olish uchun siz faqat daromadni tasdiqlovchi hujjatni oldindan taqdim etishingiz kerak.
    • Maqsadli bo’lmagan kreditlash. Pul sizning shaxsiy xohishingizga ko’ra ishlatilishi mumkin.

    Kafolatlangan avtokreditning kamchiliklari (Toshkent):

    • Qarz oluvchi kredit muddati davomida avtomobilni to’liq tasarruf eta olmaydi – sovg’a qilish/almashtirish/sotish.
    • Agar shartnomaga ko’ra, bank shartnoma muddati tugagunga qadar avtomashinani qaytarib olsa, mashinadan foydalanish mumkin emas.
    • O’z vaqtida to’lanmagan/kechiktirilgan/qarz bo’lgan taqdirda, kreditor garovni olib, kimoshdi savdosiga qo’yishga haqli.
    • Avtomobildan tijorat maqsadlarida foydalanish mumkin emas – yuk tashish, taksi xizmatlari.

    Agar avtomobil bilan garovga olingan kreditning amal qilish muddatida avtomobil o’g’irlangan yoki baxtsiz hodisa yuz bergan bo’lsa, bank bitim shartlarini qayta ko’rib chiqishi va foiz stavkasini oshirishi mumkin.

    Hamkorlik shartnomasini imzolashdan oldin barcha xavflarni ko’rib chiqing. Qaror o’ylangan va muvozanatli bo’lishi kerak hamda oylik to’lov sizning umumiy oylik daromadingizning 30-35 % danoshmasligi kerak.

    Batafsil
    Kreditga mashina olamiz. Kreditning qaysi turi yaxshi ?
    21.06.2024
    2 daqiqa

    Kreditga mashina olamiz. Kreditning qaysi turi yaxshi ?

    Yangigina mashinani har kim ham bir yo‘la to‘lov bilan sotib ololmaydi. Ko‘p hollarda bunday xaridni qilish maqsadida avtomobil’ sotib olish bank yoki mikrokredit tashkilotidan qarz olishga to‘g‘ri keladi. Lekin bunday holda maqsadli kredit yoki naqd puldagi kreditning qaysi biri foydaliroqligini o‘ylab ko‘rishga arziydi. Keling,mazkur masalani tushunib olamiz va ushbu variantlarning ijobiy va manfiy tomonlarini ko‘rib chiqamiz.

    Avtokredit va iste’mol krediti o‘rtasidagi farq nimadan iborat ? Bunday turdagi qarzlarni tasniflashdan boshlaymiz. Ulardan birinichisini (avtokreditni) maqsadli kreditlar sirasiga kiritish kerak. Bu shuni anglatadiki, qarz oluvchi bankdan faqat transport vositasini xarid qilishdan  uchun ssudani olish huquqiga egaligi bildiradi. Bu yangi yoki ishlatilgan mashina bo‘lishi mumkin, lekin uni avtokreditlash dasturi bo‘yicha bank-kreditor bilan hamkorlik munosabatlarida bo‘lgan dilerlarning salonlaridan xarid qilish mumkin.

    Maqsadli avtokreditni naqd puldagi kreditga nisbatan asosiy afzalliklarini belgilab olamiz:

             kichik foiz stavkalar;

             qarz rasmiylashtirishni qulayligi;

             chegirmalarni mavjudligi;

             hamkor-banklardan qiziqarli takliflar.

    Avtomobil’ olish uchun kredit, Siz xarid qilayotgan transport vositasini garovga qo‘yishni nazarda tutadi. Binobarin, banklar qarzni o‘z vaqtida so‘ndirishilishini garov bilan ta’minlab olishadi, shuning uchun ham ular odatdagi foiz stavkalardan pastrog‘ini taklif etishadi (avtokreditga nisbatan naqd puldagi kreditlarga ular o‘rtacha 5-7%ga yuqori).

    Avtokreditning iste’mol kreditidan farqlari.

    Asosan, kreditlarning bunday turlaridagi farq bank tomonidan taqdim etilgan qarzning maqsadliligidan iborat. Avtokreditlash dasturi bo‘yicha faqat transport vositasini va faqat rasmiy dilerdan xarid qilish qilish mumkin. Avtokreditdan farqli o‘laroq iste’mol krediti har qanday narsani, shu jumladan avtomobil’ni sotib olish imkonini beradi. Buning ustiga iste’mol kreditida sotuvchi kim bo‘lishi to‘g‘risida talablar yo‘q: avtoni qo‘ldan yoki salondan sotib olishingiz mumkin. Iste’mol kreditining foiz stavkasi bo‘yicha to‘xtalsak, u avtokreditlash dasturiga nisbatan unchalik foydali emas.

    Iste’mol qarzlarini qulayligi qator sabablardan iborat. Ular sirasiga quyidagilar kiradi:

    • mablag‘lardan o‘z hohishiga ko‘ra foydalanish mumkin;
    • dastlabki badal va garov sharti yo‘q;
    • sug‘urta majburiy hisoblanmaydi;
    • hohlagan joyga sarflaysiz.

    Iste’mol kreditini olayotganda qarz oluvchibankka mablag‘larni u qayoqqa sarflashi to‘g‘risida hisobot bermasligi kerak. Agar kredit summasi yo‘l qo‘ysa, nafaqat avtomobilni xarid qilish mumkin.

    Avtomobilni xarid qilish bo‘yicha kreditlashni turini yakuniy tanlash avtomobil’ xaridini maqsadlariga bog‘liq. Agar Siz rasmiy diler orqali yangi mashinani KASKO bilan sotib olishni rejalashtirayotgan bo‘lsangiz, naqd puldagi kreditdan ko‘ra avtokreditni rasmiylashtirganingiz ma’qul. Agar siz yaroqda bo‘lgan avtomobilni hohlagan joydan sotib olishni mo‘ljallayotgan bo‘lsangiz, unda iste’mol kreditini ko‘rib chiqing.

    Batafsil
    Onlayn kredit. Kredit berishning yangi shakllari.
    30.07.2024
    3 daqiqa

    Onlayn kredit. Kredit berishning yangi shakllari.

    Borgan sari qarz oluvchilar an’anaviy kreditlashdan voz kechib, kartada onlayn tarzda kredit olish uchun ariza berishni afzal ko’rishmoqda. Bu do’stlar yoki tanishlar yordamiga murojaat qilmasdan kerakli miqdorni olishning qulay usuli. Qabul qiling, agar sizga kichik miqdor kerak bo’lsa, bankka borish mantiqiy emas. Bundan tashqari, banklar ko’p hollarda ish kunlarida soat 18.00 gacha ishlaydi. Ammo yarim tunda yoki dam olish kunlarida pul kerak bo’lsa-chi? Kutilmagan holatlar har kim bilan sodir bo’lishi mumkin – ularning telefoni o’g’irlangan, muzlatgich buzilgan, yuqori qavatdagi qo’shnilar suv ostida qolgan, qarindoshi kasalxonaga yotqizilgan. Fors-major holatlari tezkor qaror qabul qilishni talab qiladi va bu holda onlayn kredit olish eng maqbul yechim hisoblanadi.

    Onlayn kredit O’zbekiston: qayerdan qarz olish kerak?

    Mikromoliya tashkiloti yoki bankdan kartangiz bo’yicha kredit olishingiz mumkin. Amalda bankdan bunday kredit olish qiyin. Banklar arizani ko’rib chiqish uchun uzoq vaqt talab etadi va faqat ushbu moliya instituti tomonidan xizmat ko’rsatgan (depozitga ega, ish haqi/pensiya/stipendiya oladigan) va ochiq karta hisobvarag’iga ega bo’lgan mijozlarga kredit berishni ma’qullaydi.

    MKO-larda arizalarni ma’qullash darajasi taxminan 60-80% ni tashkil qiladi, ko’plab mikrokredit tashkilotlari dam olish va bayramlarsiz 24/7 pul chiqaradilar. Toshkent shahrida onlayn kredit olish uchun ariza topshirishda sizga quyidagilar kerak bo’ladi:

    • O‘zbekiston fuqarosining amaldagi pasporti. Kredit olish uchun faqat katta yoshdagi qarz oluvchilar murojaat qilishlari mumkin.
    • Soliq identifikatsiya raqami (TIN).
    • istalgan milliy operatorning mobil raqami.
    • istalgan bankning amaldagi kartasi.

    Ba’zi MKO-lar qo’shimcha hujjatlarni yoki kafilning mavjudligini so’rashi mumkin, ammo bunday tashkilotlar ko’p emas.

    Kartaga onlayn kredit – asosiy afzalliklari

    Mikrokreditlar bo’yicha foiz stavkasi bankdagiga qaraganda yuqori, ammo boshqa tomondan, pul qisqa muddatga qarzga olinadi va shuning uchun ortiqcha to’lov ahamiyatsiz. Ayrim mikrokredit tashkilotlari birinchi ssudani 0% stavkada berishadi, keyingi safar esa chegirma taklif qilishadi (agar qarz oluvchi oldingi kreditni o‘z vaqtida, kechiktirmasdan to‘lagan bo‘lsa).

    Onlayn kreditning asosiy afzalliklari (O’zbekiston):

    • daromadni tasdiqlovchi hujjatsiz pul chiqarish. Ishsizlar, yomon kredit tarixi va past kredit reytingiga ega bo’lgan shaxslar, tug’ruq ta’tilidagi onalar, talabalar va nafaqaxo’rlar MKO-dan kredit olishlari mumkin.
    • 5 daqiqada kredit olish uchun ariza bering. Sizga har qanday gadjet va internet kerak bo’ladi. Shaklni bir marta to’ldirishingiz kerak, keyingi paytlarda qarz oluvchi shunchaki kredit miqdori va muddatini ko’rsatadi.
    • Tez kreditni tasdiqlash. Baholash tizimlari arizani o’rganadi, ular ariza shaklidagi ma’lumotlarni tezda tahlil qiladilar va 70% hollarda ijobiy bo’lgan hukm chiqaradilar. Statistik ma’lumotlarga ko’ra, anketalarning taxminan 5% noto’g’ri yoki xatolar bilan to’ldirilgan, shuning uchun tizim ularni rad etadi. Hech qanday muammosiz onlayn kredit olish uchun barcha ma’lumotlarni diqqat bilan tekshiring.
    • Vaqtni tejash. Bankka borib, yo‘lda vaqt o‘tkazib, hujjatlarni yig‘ishtirib, navbat kutishning hojati yo‘q. Siz istalgan vaqtda istalgan joydan murojaat qilishingiz mumkin.
    • Onlayn pul. Tasdiqlangandan so’ng, tasdiqlangan miqdor darhol kartaga o’tkaziladi – siz uni keyingi o’tkazishingiz yoki naqd pullashingiz mumkin.

    Kreditning barcha shartlari oldindan aniqlanishi kerak. Agar biron sababga ko‘ra Toshkent shahridagi onlayn kreditingizni o‘z vaqtida to‘lay olmasangiz, kreditorni oldindan xabardor qiling. Ko’pgina MKO-lar uzaytirish xizmatini taklif qiladi, unda siz faqat foizlarni to’lash orqali kredit muddatini uzaytirishingiz mumkin. Shunday qilib, siz ishonchli qarz oluvchi sifatida obro’ingizni saqlab qolgan holda, kechiktirilgan to’lovlar, jarimalar to’lamaysiz.

    Batafsil
    O’zbekistonda mikroqarzni qizqa vaqt ichida qaytarish bo’yicha maslahatlar
    02.12.2024
    3 daqiqa

    O’zbekistonda mikroqarzni qizqa vaqt ichida qaytarish bo’yicha maslahatlar

    Mikroqarzni qisqa vaqt ichida qaytarish qarz oluvchi uchun bir qator muhim afzalliklarga ega:

    • Moliyaviy foyda: foizlar va jarimalarni tejash.
    • Kredit tarixi: O’zbekistonning kredit reytingiga ijobiy ta’siri.
    • Ko’ngil xotirjamligi va ishonch: Qarz bilan bog’liq stressdan qochish.

    Keling, har bir nuqtani batafsil ko’rib chiqaylik:

    Moliyaviy imtiyozlar: Mikroqarzni tezda qaytarsangiz, foizlarni sezilarli darajada tejaysiz. Mikroqarzlar odatda yuqori foiz stavkalariga ega va siz qarzni to’lamasdan qancha vaqt ketsangiz, shuncha ko’p to’laysiz. Bundan tashqari, siz kechiktirilgan to’lovlardan qochasiz, bu sizning qarz miqdorini sezilarli darajada oshirishi mumkin.

    Kredit tarixi: O’zbekistonda, boshqa ko’plab mamlakatlarda bo’lgani kabi, qarz oluvchilarning kredit tarixini hisobga olish yuritiladi. Mikroqarzni o’z vaqtida to’lash kredit reytingiga ijobiy ta’sir qiladi. Bu sizga kelajakda kattaroq kreditlar olishda, masalan, avtomobil yoki ko’chmas mulk sotib olishda yordam berishi mumkin.

    Ko’ngil xotirjamligi va ishonch: to’lanmagan qarzga ega bo’lish ko’pincha stress va xavotirga sabab bo’ladi. Mikrokreditning tez qaytarilishi ushbu psixologik yukdan xalos bo’lish va moliyaviy jihatdan o’zingizni ishonchli his qilish imkonini beradi.

    Mikroqarzni tezda to’lash bo’yicha samarali maslahatlar

    Qarzni tezda to’lash uchun quyidagi maslahatlarga amal qilish tavsiya etiladi:

    Совет Описание
    Byudjet tuzing Daromad va xarajatlarni tahlil qiling, to’lash uchun maksimal mumkin bo’lgan miqdorni ajrating
    Qo’shimcha daromad manbalarini izlang Yarim kunlik ish, frilans, keraksiz narsalarni sotish
    Qayta moliyalash O‘zbekistondagi boshqa bank yoki mikromoliya tashkilotida pastroq foiz stavkasida mikrokreditni qayta moliyalashtirish imkoniyati
    Vaqtidan avval to’lash
    Kreditor bilan muzokaralar Mikromoliya tashkilotida muddatidan oldin to’lash shartlarini bilib oling va ushbu imkoniyatdan foydalaning

    Byudjet tuzing: Bu birinchi va eng muhim qadamdir. Daromad va xarajatlaringizni diqqat bilan tahlil qiling. Mikroqarzni to’lash uchun har oy ajratishingiz mumkin bo’lgan maksimal miqdorni aniqlang. Qarzingizni to’lashingiz mumkin bo’lgan miqdorni oshirish uchun keraksiz xarajatlarni kamaytiring.

    Qo’shimcha daromad manbalarini qidiring: qo’shimcha daromad olish imkoniyatlarini ko’rib chiqing. Bu bo’sh vaqtingizda yarim kunlik ish, frilansing yoki keraksiz narsalarni sotish bo’lishi mumkin. Har qanday qo’shimcha daromad mikroqarzni tezroq qaytarishga yordam beradi.

    Qayta moliyalash: O‘zbekistondagi boshqa bank yoki mikromoliya tashkilotida mikroqarzni pastroq foiz stavkasida qayta moliyalash imkoniyati haqida bilib oling.

    Erta to’lash: O’zbekistondagi ko’plab mikromoliya tashkilotlari qo’shimcha to’lovlarsiz mikroqarzni muddatidan oldin to’lash imkonini beradi. Mikromoliya tashkilotingiz bilan ushbu shartlarni tekshiring va qo’shimcha mablag’ingiz bo’lsa, ushbu imkoniyatdan foydalaning.

    Kreditor bilan muzokaralar: Agar moliyaviy qiyinchiliklarga duch kelsangiz, mikromoliya tashkiloti bilan muloqot qilishdan qochmang. To’lovni kechiktirish yoki qarzingizni qayta tuzish imkoniyatini muhokama qilish uchun ular bilan bog’laning. Ko’pgina kreditorlar mas’uliyatli qarz oluvchilarni yarim yo’lda joylashtirishga tayyor.

    Mikroqarzni oldini olish bo’yicha maslahatlar

    Mikroqarz qarzi bilan bog’liq muammolarni oldini olish uchun bir nechta asosiy qoidalarga amal qilish muhimdir:

    Faqat o’zingizga qodir bo’lgan narsani qarzga oling

    Bu moliyaviy savodxonlikning oltin qoidasi. Mikroqazr olishdan oldin moliyaviy imkoniyatlaringizni diqqat bilan baholang. Oylik byudjetingizga zarar yetkazmasdan qarzingizni o’z vaqtida to’lashingizga ishonch hosil qiling. Esda tutingki, mikroqarzlar ko’pincha yuqori foiz stavkalariga ega, shuning uchun qarzni to’lash qobiliyatiga ishonchingiz komil bo’lishi kerak.

    Imzolashdan oldin shartnoma shartlarini diqqat bilan o’rganing

    Hech qachon shartnomani to’liq o’qimasdan imzolamang. Foiz stavkasi, to’lov shartlari, kechiktirilgan to’lovlar va boshqa muhim shartlarga e’tibor bering. Agar biror narsa tushunarsiz bo’lsa, MFO xodimlariga savol berishdan tortinmang. Esingizda bo’lsin, O’zbekistonda qarz oluvchilarning huquqlarini himoya qiluvchi “Mikromoliya to’g’risida”gi qonun mavjud.

    Byudjetingizni rejalashtiring va kutilmagan xarajatlarni ta’minlang

    Barcha daromad va xarajatlaringizni hisobga oladigan moliyaviy reja tuzing. Kutilmagan holatlar uchun «xavfsizlik yostig’ini» qoldirish muhimdir. Bu kutilmagan moliyaviy qiyinchiliklarda mikroqarz bo’yicha kechikishlarning oldini olishga yordam beradi.

    Batafsil
    Pensioner qarz olishi mumkinmi?
    21.06.2024
    1 daqiqa

    Pensioner qarz olishi mumkinmi?

    Аgar Siz munosib dam olishga – pensiyaga chiqqan boʼlsangiz ham, qarz olishingiz mumkinligi toʼgʼrisida bilasizmi? Ha, albatta, olishingiz mumkin!  Qarzni imkon qadar soddalashtirilgan tartibda, ortiqcha hujjatlar toʼplamini yigʼmasdan olishingiz mumkin. Buning uchun faqat pasport va bank kartasi kerak boʼladi.

    Pensionerlar uchun keng turdagi takliflarni banklarni va mikrokredit tashkilotlarni kreditlash dasturlaridan izlab topsa boʼladi. Hozirgi kunda savjud boʼlgan dasturlarni umumlashtirib, quyidagilarni taʼktdlashimiz mumkin:

    • Siz har oy pensiya oladigan Oʼzbekiston Respublikasi fuqarosi boʼlishingiz shart;
    • Sizning yoshingiz 75 yoshdan yuqori boʼlishi kerak emas;
    • kreditlash muddati 1 yildan yuqori boʼlmaydi, aksariyat hollarda undan ham qisqaroq boʼladi;
    • 5 000 000 soʼmdan 25 000 000 soʼmgacha – pensiya yoshida boʼlgan potentsial qarz oluvchiga beriladigan qarz summasi, u oladigan oylik pensiya toʼlovlariga toʼgʼridan-toʼgʼri bogʼliq hisoblanadi;
    • foiz stavka yillik 14,0 dan 18,0 gacha.

    Shuni alohida taʼkidlash kerakki, pulga shoshilinch ehtiyoj yuzaga kelganda, banklarning xizmatlaridan foydalanish imkoniyati, ularda masalani hal etish muddati choʼzilishi sababli nisbatan qisqaroq boʼladi.  Bunday holatda mikrokredit tashkilotlar yordamga keladi. Bank kartasiga yarim soat ichida pul tushirish uchun, soʼrovnomani toʼldirishingiz va uni MKT saytiga yuborishingizni oʼzi kifoya.

    Batafsil

    Biz cookie-fayllardan foydalanamiz. Sayt ishini yaxshilash va sizga ko‘proq imkoniyatlar taqdim etish uchun. Saytdan foydalanishda davom etish orqali cookie-fayllardan foydalanish shartlariga rozilik bildirasiz.