Doim qarz oluvchi bo‘lib qolmaslik uchun mikroqarzni qanday olish bo‘yicha beshta maslahat. - Zaimer.uz - финансовый супермаркет

Doim qarz oluvchi bo‘lib qolmaslik uchun mikroqarzni qanday olish bo‘yicha beshta maslahat.

O‘qish vaqti 2 daqiqa
Doim qarz oluvchi bo‘lib qolmaslik uchun mikroqarzni qanday olish bo‘yicha beshta maslahat.

Mundarija

    Qarz oluvchilarning soni ortib borayotganligi, mikroqarzlar aholi o‘rtasida ommalashganligidan dalolat bermoqda. Mikroqarz masalasiga qanday qilib to‘g‘ri yondoshishni ushbu maqolada tushuntirib beramiz.

    1. Sizning istagingiz bilan imkoniyatlaringiz bir-biriga mos keladimi?

    Bu nafaqat mikroqarzlarga, balki umuman olganda har-qanday kreditga ham tegishlidir.  Jo‘ngina formulani inobatga olish kerak, sizning hamma kredit va qarzlaringiz bo‘yicha barcha muntazam ravishdagi to‘lovlaringiz muntazam ravishdagi daromadlaringizdan yuqori bo‘lmasligi kerak.

    2.Qarzni maqsadini to‘g‘ri tushunish.

    Mikroqarzning xususiyati uni bank kreditidan farqlanishi hisoblanadi. Shartnomaga ko‘ra mikroqarzdni muddati va miqdori kichikroq, garov talab qilinmaydi, uni rasmiylashtirish oson, kredit tarixi talab qilinmaydi yoki u unchalik muhim emas. Va eng asosiysi, mikroqarz “tezkor yordam” vositasi hisoblanadi. Ya’ni bu qarz oluvchining shoshilinch masalalarini hal qilish uchun “tezkor” pullardir.

    3.MKT tanloviga sinchkovlik bilan yondoshish.

    Tashkilot Markaziy bankning MKTlar reestrida borligini ko‘rib chiqish kerak. Bu uni noqonuniy kreditor emasligiga ishonch hosil qilish uchun zarur hisoblanadi.

    MKTlar reestrini Markaziy bank saytiga havolada ko‘rish mumkin _____.

    4.Mikroqarz shartnomasini diqqat bilan o‘qib chiqish.

    Mikroqarz olishdan avval yaxshilab hujjat bilan tanishish va mablag‘larni olish va qarzni so‘ndirish muddatlari bo‘yicha shartlarni o‘rganib chiqish kerak. Shartnoma MKT to‘g‘risida barcha zarur bo‘lgan ma’lumotlarni va to‘lovlarni to‘liq summasi to‘g‘risidagi axborotni o‘z ichiga olishi shart. Shartnomada ortiqcha to‘lovning eng ko‘p miqdori ko‘rsatilishi shart.

    Mikroqarzlar bo‘yicha sug‘urta – qo‘shimcha modda.    Agar, u shartnomaga kiritilgan bo‘lsa, qarz oluvchi qo‘shimcha tarzda qarz summasidan kichik miqdordagi foizni to‘lashi kerak. Agar qarz oluvchi qiyin vaziyatga tushib qolsa va qarzni sog‘lig‘iga ko‘ra to‘la olmasa, sug‘urta unga qiyin vaziyatlarda yordam beradi.

    MKT mikroqarzlarni chet el valyutasida berishga, bir tomonlama tartibda qarz bo‘yicha muddat va stavkalarni o‘zgartirishga, agar qarzni muddatidan oldin so‘ndirishni istayotgan mijozga jarima qo‘llash bo‘yicha huquqlarga ega emasligini bilishga Qarz oluvchi majbur.

    5.Qarzni to‘la olmasangiz, MKTGa qo‘ng‘iroq qilishingiz shart. 

    Agar qarz oluvchi qarz bo‘yicha qarzdorlikni muddatida so‘ndirish layoqatiga (qiyin hayotiy vaziyat, oylik maosh kechiktirilishi) ega bo‘lmasa, unda unga kechiktirilgan kunlarga qo‘shimcha % hisoblash boshlashini kutib o‘tirish joiz emas. Kreditorni muammolar to‘g‘risida darxol xabardor qilish va bo‘lib-bo‘lib to‘lash yoki restrukturizasiya qilish bo‘yicha kelishuvga erishish ma’qulroqdir.

    Sizni qiziqtirishi mumkin

    O‘zbekistonda mikroqarz to‘lov muddati qanday uzaytiriladi?
    02.12.2024
    4 daqiqa

    O‘zbekistonda mikroqarz to‘lov muddati qanday uzaytiriladi?

    So‘nggi yillarda O‘zbekistonda mikroqarzlar juda mashhur moliyaviy vositaga aylandi. Ko’pgina fuqarolar kichik miqdordagi tez va kam miqdoeda kreditlar uchun mikromoliya tashkilotlariga murojaat qiladilar.

    Biroq, qarz oluvchilar ko’pincha yuqori foiz stavkalari yoki kutilmagan holatlar tufayli bunday kreditlarni o’z vaqtida to’lashda qiyinchiliklarga duch kelishadi va mikroqarzni to’lash muddatini uzaytirish kerak.

    Mikroqarzni to’lashda qiyinchiliklar yuzaga kelganda, mumkin bo’lgan yechimlardan biri uzaytirish – kredit shartnomasining amal qilish muddatini uzaytirishdir. Bu sizga qarzingizni to’lash uchun qo’shimcha vaqt olish va kechiktirilgan to’lovlardan qochish imkonini beradi. Prolongatsiyalar vaqtincha moliyaviy qiyinchiliklarga duch kelgan, ammo yaqin vaqt ichida kreditni qaytarishni rejalashtirgan qarz oluvchilar uchun foydali vosita bo’lishi mumkin.

    Ushbu maqolada biz O‘zbekistonda mikroqarzni to‘lov muddatini qanday uzaytirish mumkinligini, buning uchun qanday shartlar bajarilishi kerakligini va uzaytirish uchun ariza berishda nimalarga e’tibor berish kerakligini ko‘rib chiqamiz.

    O’zbekistonda mikroqarzni to’lash muddatini qanday uzaytirish mumkin

    O‘zbekistonda mikroqarz to‘lov muddatini uzaytirishning bir necha yo‘li mavjud. Keling, asosiy variantlarni ko’rib chiqaylik:

    Kredit shartnomasi shartlariga muvofiq uzaytirish

    O’zbekistondagi ko’plab mikromoliya tashkilotlari standart kredit shartnomasining bir qismi sifatida kengaytma xizmatlarini taklif qiladi. Odatda bu imkoniyat dastlab shartnomada ko’rsatilgan.

    Xizmat shartlari farq qilishi mumkin, lekin ko’pincha quyidagilarni o’z ichiga oladi:

      • Shartlar: 7 kundan 30 kungacha uzaytirish mumkin.
      • Komissya: yangilash uchun odatda kredit summasining 1-3% qo’shimcha to’lov undirilishi mumkin.
      • Kerakli hujjatlar: qoida tariqasida, pasport va muddatni uzaytirish uchun ariza yetarli.

    Mikroqarzni shartnomasini qayta tuzish

    Qayta qurish – bu kredit shartnomasi shartlarini o’zgartirish, u nafaqat muddatni uzaytirishni, balki foiz stavkasini, oylik to’lov miqdorini va boshqa parametrlarni o’zgartirishni ham o’z ichiga olishi mumkin.

    O‘zbekistonda mikroqarzni qayta tuzish kredit olingan tashkilotda amalga oshirilishi mumkin. Ba’zi yirik banklar boshqa tashkilotlar tomonidan berilgan kreditlar bo’yicha restrukturizatsiya xizmatlarini ham taklif qilishadi.

    Qayta qurishning afzalliklari:

    • Oylik summani sezilarli darajada kamaytirish imkoniyati.
    • Kechiktirilgan to’lovlardan va salbiy kredit tarixidan qochish imkoniyati.

    Kamchiliklari:

    • Kredit bo’yicha ortiqcha to’lovning umumiy miqdorini oshirish.
    • Kelajakda yangi kreditlar olishda yuzaga kelishi mumkin bo’lgan qiyinchiliklar.

    Kreditor bilan bog’lanish

    Agar mikroqarzni to’lashda qiyinchiliklar yuzaga kelsa, kreditor bilan o’z vaqtida bog’lanish juda muhimdir. Kredit tashkiloti bilan ochiq va halol muloqot optimal yechim topishga va kechikishning salbiy oqibatlaridan qochishga yordam beradi.

    Mikroqarzni uzaytirish yoki qayta tuzish uchun ariza berish uchun siz rasmiy ariza yozishingiz kerak. Mana shunday bayonotga misol:

    «Tashkilot nomi» MFO direktoriga

    Qarz oluvchining to’liq ism sharfi

    Shartnoma raqami: XXX

    Bayonot

    Vaqtinchalik moliyaviy qiyinchiliklar tufayli KK.OO.YYYY yildagi XXXX-sonli shartnoma boʻyicha mikroqarzni toʻlash muddatini 30 kunga uzaytirish imkoniyatini koʻrib chiqishingizni soʻrayman. Qarzni KK OO.YYYYgacha toʻliq toʻlash majburiyatini oʻz zimmamga olaman.

    Sana, imzo»

    Agar qarz beruvchi muddatni uzaytirishdan bosh tortsa, umidsizlikka tushmang – bu holda siz quyidagi variantlarni sinab ko’rishingiz mumkin:

    1. Qisman qayta qurishni so’rang, masalan, oylik to’lov miqdorini kamaytirish.
    2. Hozirgi kreditni to’lash uchun qulayroq shartlarda yangi kredit olish uchun boshqa moliya institutiga murojaat qiling.
    3. Qarzni to’lash uchun foydalanilmagan mulkni sotishni o’ylab ko’ring.
    4. Bankrotlik e’lon qilish imkoniyatini o’rganish uchun so’nggi chora sifatida advokatdan maslahat so’rang.

    Esda tutingki, kreditor bilan o’z vaqtida bog’lanish va murosali yechim topish har doim muammoga e’tibor bermaslik va qarzlarni to’plashdan afzalroqdir.

    Qarz oluvchilar uchun maslahat

    Mikroqarz uchun ariza berishdan oldin moliyaviy imkoniyatlaringizni baholang

    Mikroqarz olishdan oldin moliyaviy imkoniyatlaringizni diqqat bilan baholash kerak. Barcha daromad va xarajatlarni, shu jumladan kutilmagan xarajatlarni hisobga olgan holda byudjet tuzing. Bu kelajakda to’lov bilan bog’liq muammolardan qochishga yordam beradi.

    Qarindoshlar yoki do’stlardan qarz olish, davlatdan ijtimoiy yordam yoki qulayroq shartlarda bank krediti kabi moliyaviy yordam olishning muqobil variantlarini ko’rib chiqing.

    Shartnoma shartlarini diqqat bilan o’rganing

    Mikroqarz olish uchun ariza berishda shartnomaning quyidagi bandlariga alohida e’tibor bering:

    Параметр На узбекском На что обратить внимание
    Процентная ставка Foiz stavkasi Yillik va kunlik stavka
    Сроки погашения To’lov muddatlari To’lov sanalari va miqdori
    Штрафы Jarimalar Hisoblash miqdori va shartlari
    Возможность пролонгации Uzaytirish imkoniyati Xizmat shartlari va narxi

    Kechikishlarni e’tiborsiz qoldirmang

    Mikroqarz to`lovini kechiktirish jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin: jarimalar, buzilgan kredit tarixi va hatto sud jarayonlari. To’lovni to’lashda qiyinchiliklarga duch kelsangiz, yordam uchun darhol kreditor yoki ixtisoslashgan tashkilotlarga murojaat qiling.

    O‘zbekistonda qarz oluvchilarga yordam ko‘rsatuvchi tashkilotlarning aloqalari:

    Организация Контакты Вид помощи
    O’zbekiston Markaziy banki +998 71 200-00-44 Maslahatlashuvlar, shikoyatlarni ko’rib chiqish
    O’zbekiston banklari assotsiatsiyasi +998 71 244-45-48 Yuridik yordam, vositachilik
    Iste’molchilar huquqlarini himoya qilish jamiyati +998 71 207-47-01 Yuridik yordam, maslahatlar
    Zaimer.uz moliyaviy supermarketi +998 78 113-22-72 Bepul maslahatlar

     

    Batafsil
    Pensioner qarz olishi mumkinmi?
    21.06.2024
    1 daqiqa

    Pensioner qarz olishi mumkinmi?

    Аgar Siz munosib dam olishga – pensiyaga chiqqan boʼlsangiz ham, qarz olishingiz mumkinligi toʼgʼrisida bilasizmi? Ha, albatta, olishingiz mumkin!  Qarzni imkon qadar soddalashtirilgan tartibda, ortiqcha hujjatlar toʼplamini yigʼmasdan olishingiz mumkin. Buning uchun faqat pasport va bank kartasi kerak boʼladi.

    Pensionerlar uchun keng turdagi takliflarni banklarni va mikrokredit tashkilotlarni kreditlash dasturlaridan izlab topsa boʼladi. Hozirgi kunda savjud boʼlgan dasturlarni umumlashtirib, quyidagilarni taʼktdlashimiz mumkin:

    • Siz har oy pensiya oladigan Oʼzbekiston Respublikasi fuqarosi boʼlishingiz shart;
    • Sizning yoshingiz 75 yoshdan yuqori boʼlishi kerak emas;
    • kreditlash muddati 1 yildan yuqori boʼlmaydi, aksariyat hollarda undan ham qisqaroq boʼladi;
    • 5 000 000 soʼmdan 25 000 000 soʼmgacha – pensiya yoshida boʼlgan potentsial qarz oluvchiga beriladigan qarz summasi, u oladigan oylik pensiya toʼlovlariga toʼgʼridan-toʼgʼri bogʼliq hisoblanadi;
    • foiz stavka yillik 14,0 dan 18,0 gacha.

    Shuni alohida taʼkidlash kerakki, pulga shoshilinch ehtiyoj yuzaga kelganda, banklarning xizmatlaridan foydalanish imkoniyati, ularda masalani hal etish muddati choʼzilishi sababli nisbatan qisqaroq boʼladi.  Bunday holatda mikrokredit tashkilotlar yordamga keladi. Bank kartasiga yarim soat ichida pul tushirish uchun, soʼrovnomani toʼldirishingiz va uni MKT saytiga yuborishingizni oʼzi kifoya.

    Batafsil
    Kredit tarixida xato ? Kredit tarixini qanday to‘g‘irlash mumkin.
    16.05.2024
    2 daqiqa

    Kredit tarixida xato ? Kredit tarixini qanday to‘g‘irlash mumkin.

    Ko‘p qarz oluvchilar o‘zlarining kredit tarixlari salbiyligidan aziyat chekishadi. Kredit tarixini qanday qilib to‘g‘irlash mumkinligini ozchilik biladi. Kredit tarixidagi xatolarga, kredit byurolarga ma’lumotlarni uzatishda xatoga yo‘l qo‘ygan banklarning o‘zlari ham sababchi bo‘lishlari mumkin. Ba’zan oilaviy va shaxsiy ishlar kreditni o‘z vaqtida to‘lashga yo‘l qo‘ymaydi, shuningdek begona pasportga kreditni rasmiylashtiradigan firibgarlarning hatti-harakatlari sababli ham kredit tarixi salbiy bo‘lishi mumkin.

    Lombarda biror-bir narsani topshirishdan avval, birinchi navbatda durust va  batartib kompaniyanini tanlash kerak bo‘ladi. Sizga uch yildan ortiq faoliyat yuritayotgan va yirik lombardlar tarmog‘iga tegishli bo‘lgan lombardni tanlashni maslahat beramiz.

    Kredit tarixini buzishi mumkin bo‘lgan eng ko‘p uchraydigan 2 sababni batafsil ko‘rib chiqamiz:

    •  Bankdagi texnik nosozlik va xato tufayli kredit tarixini salbiylashishi.  Bu holat sizning kredit tarixingizni to‘g‘irlashning eng oson yo‘lining biridir.  Odatda, xatoni yuzaga kelishi aybdor bo‘lgan kreditorni o‘zi uni to‘g‘irlashdan manfaatdor bo‘ladi. Kredit tarixi u (qarz berayotgan bank) tomondan shakllanishidan kelib chiqib, muammo tavsifi bilan kredit tarixini tuzatish to‘g‘risida ariza berilishi kerak.Kredit tarixi kreditor tomonidan tiklanishi shart. Shuningdek, kredit tarixi byurosiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri qo‘ng‘iroq qilishingiz mumkin. Noto‘g‘ri ma’lumot yuzasidan nizolashish to‘g‘risidagi sizning arizangiz berilgan keyin, byuro tekshiruv o‘tkazadi va  kredit tarixini to‘g‘irlashi mumkin.
    • Kredit tarixi firibgarlarning aralashuvi sababli salbiylashuvi. Bu holat firibgarlar o‘g‘irlangan hujjatlar yoki undagi ma’lumotlar bo‘yicha kreditni rasmiylashtirganda yuzaga keladi. Bugungi kunda bunday holatlar kam emas. Ko‘pincha, qarindoshlaringizni o‘zi sizning ma’lumotlaringizdan foydalangan holda, kreditni rasmiylashtirishi mumkin. Aslida, shuning uchun mutaxassislar maxinasiyalarni o‘z vaqtida ko‘rish va ma’lumotlarni to‘g‘irlash bo‘yicha choralarni amalga oshirish maqsadida o‘z kredit tarixini muntazam ravishda kuzatib borishni  tavsiya etadilar. Agar sizning tarixingizda Siz olmagan kreditlar borligini bilib qolsangiz, zudlik bilan kredit bergan tashkilotni bu to‘g‘risida xabardor qilishingiz va aybsiz ekanligingizni isbotlashga tayyor bo‘lib turishingiz kerak.

    Bank kredit tarixidagi xatolarni tuzatishdan bosh tortsa qanday yo‘l tutishi kerak ?

    Bunday holatda Siz bankni javobgarlikka tortish uchun sudga murojaat etishingizga to‘g‘ri keladi. Ko‘pincha sud uzoq davom etadi.

    Biroq, bu muammodan xalos bo‘lishning boshqa yo‘li yo‘q. Agar sud sizni haq deb topsa, bankning zimmasiga kredit tarixidagi xatolarni to‘g‘irlash majburiyati yuklatilgan qaror qabul qilinadi.

    Bankka murojaat qilishdan avval, o‘z tarixingizni batafsil o‘rganib chiqing va shaxsiy kredit reytingizni so‘rab oling. Bu nafaqat o‘z imkoniyatlariz bo‘yicha bilimlaringizni kengayishiga, balki  kredit berilishini rad etmaydigan bankni tanlab olishga yordam beradi.

    Batafsil
    O’zbekistonda mikroqarz olish uchun nimani garov sifatida qo`llash mumkin
    12.02.2025
    6 daqiqa

    O’zbekistonda mikroqarz olish uchun nimani garov sifatida qo`llash mumkin

    O‘zbekistonda mikroqarz olish aslida unchalik qiyin emas. Mikroqarzlar qulayligi, rasmiylashtirish tezligi va olish qulayligi tufayli O‘zbekistonda ommabop moliyaviy vositaga aylandi. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki ma’lumotlariga ko‘ra, 2021-yilda mamlakatimizda taqdim etilgan mikroqarzlar hajmi 32 % oshib, 12,7 trillion so‘mga yetdi. Mikroqarzning o‘rtacha miqdori 3-5 million so‘m atrofida bo‘lib, muddati 30 kundan 1 yilgacha.

    Mikroqarz olishda garov kreditorning xatarlarini kamaytirish va mablag’larning qaytarilishini ta’minlash uchun zarur. Bu mikromoliya tashkilotlariga (MFO) yanada qulay shart-sharoitlarni taklif qilish imkonini beradi: pasaytirilgan foiz stavkalari (garovsiz mikroqarzga nisbatan yiliga o’rtacha 10-15 foizga past) va oshirilgan summalar (50-100 million so’mgacha).

    Garov asosida mikroqarzlarning afzalliklari

    • Pastroq foiz stavkalari (garovsiz qarzlar uchun yillik 60-100% o‘rniga 40% dan 55% gacha)
    • Katta miqdorda (1-2 milliard so‘mgacha) olish imkoniyati
    • To‘lov muddati davomiyligi (3-5 yilgacha)
    • Qarz oluvchining kredit tarixiga nisbatan kamroq talablar

    Garov asosida mikroqarzlarning kamchilklari

    • Agar kredit qaytarilmasa, garovni yo’qotish xavfi
    • Garovni baholash va sug‘urta qilish zarurati (qo‘shimcha xarajatlar garov qiymatining 1-2%)
    • Ariza topshirish jarayoni uzoqroq (garovsiz mikroqarzlarga nisbatan bir necha soat oʻrniga 1-2 kun)

    O‘zbekistonda mikroqarz olish uchun qanday garov turlari mos keladi?

    Sotiladigan buyumlar

    Avtomobil

    O‘zbekistonda mikroqarz olishda eng keng tarqalgan garov turlaridan biri avtomobil hisoblanadi. Avtomobil uchun asosiy talablar:

    • Chiqarilgan yili: 15 yildan otiq emas (aniq MFO-ga qarab)
    • Holati: texnik holati yaxshi, jiddiy shikastlanmagan
    • OSGO VTS (OSAGO) bo’yicha sug’urta mavjudligi

    Avtomobil garovini rasmiylashtirish xususitalari:

    • Mustaqil ekspert bahosi talab qilinadi (narxi taxminan 200 000 – 300 000 so’m)
    • Garov shartnomasini notariusda rasmiylashtirish (2024-yil holatiga davlat boji 600 000 – 900 000 so‘m)
    • Avtomobil egasida qoladi, lekin sotishda cheklovi bilan

    Qarz miqdori odatda avtomobilning baholangan qiymatining 60-80% ni tashkil qiladi.

    Ko’chmas mulk

    O‘zbekistonda mikroqarz olish uchun quyidagi ko‘chmas mulk qarz garovi sifatida ishlatilishi mumkin:

    • Xonadon
    • Xususiy uy
    • Yer uchastkasi (ayrim MFO-larda)
    • Tijorat ko’chmas mulki

    Ko’chmas mulkka qo’yiladigan asosiy talablar:

    • Shahar yoki chekka joylashuv
    • Barcha kommunikatsiya vositalari mavjudligi
    • Hech qanday taqiqlar yo`qligi
    • Yaxshi holat (turar joy uchun)

    Qarz miqdori odatda mulkning bozor qiymatining 50-60% gacha. Garovni ro’yxatdan o’tkazish notariusda ro’yxatdan o’tishni talab qiladi.

    Zargarlik buyumlari

    Zargarlik buyumlari quyidagi parametrlar bo’yicha baholanadi:

    • Oltinning tozaligi (odatda 585 va undan yuqori deb qabul qilinadi)
    • Mahsulot og’irligi
    • Qimmatbaho toshlarning mavjudligi

    Zargarlik buyumlariga qo’yiladigan talablar:

    • Namuna raqami mavjudligi
    • Jiddiy shikastlanmagan
    • Og’irligi kamida 5 gramm (mikromoliya tashkilotiga qarab)

    Zargarlik buyumlarini garovga qo’yish xavfi MFO-da saqlangan zargarlik buyumlarini almashtirish yoki buzish ehtimolini o’z ichiga oladi. Qarz miqdori odatda mahsulotlarning baholangan qiymatining 50-60% ni tashkil qiladi.

    Qimmatli qogozlar

    Quyidagi qimmatli qog’ozlar garov sifatida qabul qilinishi mumkin:

    • O’zbekiston davlat obligatsiyalari
    • Birjada sotiladigan O‘zbekistonning yirik kompaniyalarining aksiyalari
    • Ishonchli banklarning depozit sertifikatlari

    Qarz miqdori odatda qimmatli qog’ozlar bozor qiymatining 50-70% ni tashkil qiladi.

    Kafolatlar

    Jismoniy shaxsning kafolati

    Kafilga qo’yiladigan asosiy talablar:

    • Yoshi 21 yoshdan 65 yoshgacha
    • Rasmiy ravishda tasdiqlangan doimiy daromad
    • Yaxshi kredit tarixi
    • Joriy kredit majburiyatlari bo`lmasa

    Kredit kafilining javobgarligi:

    • Kafil qarz oluvchi bilan birgalikda javobgar bo‘ladi
    • Qarz to‘lanmagan taqdirda, qarz kafildan undirilishi mumkin
    • Kafilning javobgarligi kredit to‘liq qaytarilgunga qadar saqlanib qoladi

    Yuridik shaxsning kafolat xati

    Kafolat beruvchi yuridik shaxsga qo’yiladigan talablar:

    Критерий Требование
    Faoliyat muddati: kamida 2 yil
    Moliyaviy ahvol barqaror, moliyaviy hisobotlar bilan tasdiqlangan
    Daromad: Yiliga kamida 1 mlrd
    Kredit tarixi ijobiy
    Sud jarayoni Katta da’volar yo’q
    Soliq qarzining yo’qligi

    Kafolat xati kompaniya rahbari tomonidan imzolanishi va notarial tasdiqlanishi kerak. Kafolat miqdori odatda kompaniyaning yillik daromadining 10-15% dan oshmasligi kerak.

    To’g’ri garov turini qanday tanlash mumkin?

    O’zbekistonda qarz olishda moliyaviy imkoniyatlarni baholash

    Garov turini tanlashdan oldin moliyaviy imkoniyatlaringizni diqqat bilan baholashingiz kerak:

    • Oylik daromadingizni tahlil qiling. O’rtacha, mikroqarz bo’yicha oylik to’lov sizning daromadingizning 30-40 foizidan oshmasligi kerak. Masalan, daromadingiz 3 000 000 so’m bo’lsa, to’lov 900 000 – 1 200 000 so’mdan oshmasligi kerak.
    • Muntazam xarajatlaringiz va majburiyatlaringizni baholang. Mikroqarzni to’laganingizdan so’ng yashash uchun yetarli pulingiz bo’lishiga ishonch hosil qiling.
    • O’z aktivlaringizni hisobga oling. Agar sizda garov sifatida taqdim etishga tayyor bo’lgan qimmatbaho mulkingiz bo’lsa, bu sizga mikroqarz bo’yicha yanada qulayroq shartlarni olishga yordam beradi.
    • Mumkin bo’lgan xavflarni ko’rib chiqing. Misol uchun, agar siz mashinadan garov sifatida foydalanishni rejalashtirmoqchi bo’lsangiz, agar biror narsa noto’g’ri bo’lsa, usiz ham qila olishingizga ishonch hosil qiling.

    Mikromoliya tashkilotining shartlarini o’rganish

    O‘zbekistonda MFO-dan mikroqarz olishdan oldin shartlarni diqqat bilan o‘rganib chiqing:

    • Foiz stavkalarini solishtiring. O‘zbekistonda ular garov turi va kredit shartlariga qarab yillik 30% dan 100% gacha o‘zgarishi mumkin.
    • Qarz shartlariga e’tibor bering. Ular odatda 6 oydan 24 oygacha o’zgarib turadi, lekin ba’zi MFO-lar uzoqroq muddatlarni taklif qilishi mumkin.
    • Garovga qo’yiladigan talablarni ko’rib chiqing. Misol uchun, agar siz mashinani garov sifatida ishlatishni rejalashtirmoqchi bo’lsangiz, uning yoshi va holati qanday bo’lishi kerakligini tekshiring. Ko’pgina mikromoliya tashkilotlari garov sifatida 10-15 yildan oshmagan avtomobillarni qabul qiladi.
    • Muayyan turdagi garov uchun qancha pul olishingiz mumkinligini bilib oling. Qoida tariqasida, MFO garovning taxminiy qiymatining 50-70% miqdorida qarz beradi.
    • Garovni baholash shartlari bilan tanishing. Ba’zi MFO-lar baholashni o’zlari amalga oshiradilar, boshqalari esa mustaqil baholashni talab qilishi mumkin.
    • Garovni saqlash shartlarini tekshiring. Misol uchun, avtomobilni garovga qo’yishda, ba’zi MFO-lar uni ishlatishni davom ettirishga ruxsat berishlari mumkin, boshqalari esa uni saqlashga o’tkazishni talab qiladi.

    O‘zbekistonda mikroqarz olish uchun bilish muhim bo‘lgan xavf va nyuanslar

    Mikroqarzni qaytarmasangiz nima bo’ladi?

    O‘zbekistonda mikroqarz to‘lamaslik jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin:

    • garovni yo’qotish. MFO qarzni to’lash uchun garovni sotish huquqiga ega.
    • Salbiy kredit tarixi. Kredit byurosiga qarzni kechiktirish to’g’risida ma’lumot beriladi, bu kelajakda kredit olishda qiyinchiliklarga olib keladi.
    • Sud jarayoni. MFO qarzni majburiy undirish uchun sudga da’vo qilishi mumkin.
    • Qo’shimcha xarajatlar. Asosiy qarzga qo’shimcha ravishda siz jarimalar, jarimalar va sud xarajatlarini to’lashingiz kerak bo’ladi.

    Jarimalar va penyalar

    O‘zbekistonda kechiktirilgan mikroqarzlar uchun jarima va penyalar qonun va shartnoma shartlari bilan tartibga solinadi:

    Тип санкции Максимальный размер Период начисления
    Jarima Kechiktirilgan to’lov summasining 50% gacha Kechiktirilgan taqdirda bir martalik to’lov
    Penya Kuniga kechiktirilgan to’lov summasining 0,1% gacha Har bir kechikish kuni uchun
    Jarima va penyalarning umumiy miqdori Qarz summasining 50% dan oshmasligi kerak Shartnomaning butun muddati uchun

    Shuni ta’kidlash kerakki, jarima va penyalarning aniq miqdori MFO va shartnoma shartlariga qarab farq qilishi mumkin.

    O‘zbekistonda qarz olish uchun murojaat qilishda shartnomani diqqat bilan o‘rganish muhimligi

    Sizning manfaatlaringizni himoya qilish uchun mikroqarz shartnomasini diqqat bilan o’rganish juda muhim:

    • Foiz stavkasi: ko’rsatilgandek ekanligiga ishonch hosil qiling. O‘zbekistonda mikroqarzlar bo‘yicha stavka yiliga 30-100% tashkil etadi.
    • Qarz muddati: Sizning to’lov imkoniyatlaringizga mos kelishini tekshiring.
    • To‘lov jadvali: to‘lovlarni qanchalik tez-tez va qanday miqdorda amalga oshirish kerakligini bilib oling (mikroqarzni to‘lash muddatini qanday uzaytirish mumkinligini bilib oling).
    • Muddatidan oldin to’lash shartlari.
    • Jarimalar: kechiktirilgan to‘lovlar uchun jarimalar va penyalar miqdorini aniqlang.
    • Garovni sotish shartlari: MFO qanday va qachon garovni undirib qo’yishi mumkin.

    Shartnomadagi «kichik bosma xarflar» ga alohida e’tibor bering. U muhim shartlarni o’z ichiga olishi mumkin, masalan:

    Условие Возможные нюансы
    Garov sug’urtasi MFO qarz oluvchi hisobidan garovni sug’urtalashni talab qilishi mumkin
    Foiz stavkasining o’zgarishi Muayyan sharoitlarda MFO stavkasini bir tomonlama o’zgartirish imkoniyati
    Qo’shimcha to’lovlar Hisobni saqlash yoki SMS-xabarnomalar uchun yashirin to’lovlar
    Qarzni uzaytirish shartlari Qarz muddatini uzaytirishda mumkin bo’lgan cheklovlar yoki qo’shimcha to’lovlar

    Esda tutingki, shartnomani diqqat bilan o’rganish va uning barcha bandlarini tushunish kelajakda yoqimsiz kutilmagan hodisalar va moliyaviy muammolardan qochishingizga yordam beradi. Agar shartnomaning biror bandi sizga tushunarli bo‘lmasa, Zaimer.uz xodimlariga savol berishdan tortinmang.

    Batafsil
    Ko‘chmas mulkni garovga qo‘yib kredit olish qanday amalga oshiriladi?
    08.09.2025
    9 daqiqa

    Ko‘chmas mulkni garovga qo‘yib kredit olish qanday amalga oshiriladi?

    O‘zbekistonda ko‘chmas mulk garovi krediti 2025: to‘liq qo‘llanma

    Ko‘chmas mulk garovi asosida kredit olish O‘zbekistonda yirik mablag‘ jalb qilishning eng ishonchli usullaridan biri bo‘lib qolmoqda. 2025-yilda ushbu moliyaviy vosita jarayonlarni raqamlashtirish va yangi davlat tashabbuslari tufayli yanada qulayroq bo‘ldi. Ushbu qo‘llanma sizga bunday kredit olishning barcha nozik jihatlarini tushunishga yordam beradi – bank tanlashdan tortib shartnoma imzolashgacha.

    Ko‘chmas mulk garovi krediti mohiyati va uning 2025-yildagi o‘rni

    Ko‘chmas mulk garovi krediti – bu kvartiralar, uylar, yer uchastkalari yoki tijorat ko‘chmas mulklari egalariga o‘z mulklarini sotmasdan bank yoki mikromoliya tashkilotidan pul mablag‘larini olish imkonini beruvchi maxsus moliyaviy mahsulotdir. Ko‘chmas mulk kredit bo‘yicha ta’minot vazifasini bajaradi, bu esa kreditor uchun xatarlarni sezilarli darajada kamaytiradi va qarz oluvchi uchun yanada qulay shart-sharoitlarni ochadi.

    2025-yilda ushbu vositaning mashhurligi, ayniqsa, biznes uchun aylanma mablag‘larga muhtoj bo‘lgan tadbirkorlar va yirik xaridlar, ta’lim yoki davolanish uchun mablag‘ talab qiladigan jismoniy shaxslar orasida o‘sishda davom etadi. O‘zbekistonda ko‘chmas mulk garovi asosida kreditlash bozori sezilarli o‘zgarishlarga duch keldi: raqamlashtirish tufayli tartib-qoidalar soddalashdi, turli moliya institutlaridan takliflar ko‘paydi va davlat tashabbuslari bunday kreditlarni aholi uchun yanada qulayroq qildi.

    Garovga olinadigan ko‘chmas mulk turlari va baholash xususiyatlari

    O‘zbekiston banklari va XMIlari garovga har xil turdagi ko‘chmas mulkni qabul qiladi, ularning har biri o‘ziga xos baholash xususiyatlari va talablariga ega. Yuqori likvidlilik va barqaror bozor qiymati tufayli turar-joy binolari – kvartiralar va xususiy uylar eng ko‘p talab qilinadi. Yer uchastkalari, ayniqsa istiqbolli hududlarda joylashgan yoki tijorat maqsadlarida foydalanishga mo‘ljallangan yer uchastkalari ham garov sifatida talabga ega. Tijorat ko‘chmas mulki – ofis binolari, omborlar, ishlab chiqarish binolari va savdo maydonlari biznes egalariga o‘z biznesini rivojlantirish uchun katta miqdordagi mablag‘larni olish imkonini beradi.

    Garovga qo‘yilgan ko‘chmas mulkka qo‘yiladigan asosiy talablar quyidagilardan iborat: yuridik jihatdan sof bo‘lishi, ya’ni yuklamalar, xatlashlar, sud nizolari va boshqa huquqiy muammolar bo‘lmasligi kerak. Mulkning holati uning qiymatini baholashda muhim rol o‘ynaydi – banklar yaxshi texnik holatdagi, kapital ta’mirlashni talab qilmaydigan obyektlarni afzal ko‘radilar. Joylashuv ko‘chmas mulkning likvidligiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi – yaxshi infratuzilma va transport qulayligiga ega rivojlangan hududlardagi obyektlar yuqori baholanadi.

    Ko‘chmas mulkni baholash jarayoni odatda bank tomonidan akkreditatsiyadan o‘tgan mustaqil baholovchilar yoki moliya tashkilotining o‘z mutaxassislari tomonidan amalga oshiriladi. Baholash obyektning murakkabligi va mutaxassislarning bandligiga qarab 1 kundan 3 ish kunigacha davom etadi. Baholashning yakuniy summasi tumandagi o‘xshash obyektlarning bozor qiymatiga, ko‘chmas mulkning likvidligiga, uning texnik holatiga va hududni rivojlantirish istiqbollariga bog‘liq. Banklar odatda ko‘chmas mulk bahosining 60-80 foizigacha kredit beradilar, bu esa ularni bozorda yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan o‘zgarishlardan himoya qiladi.

    Ko‘chmas mulk garovi asosida kredit olishning bosqichma-bosqich algoritmi

    1-qadam: Kreditorni tanlash – birinchi va eng muhim bosqichlardan biri. Banklar va mikromoliya tashkilotlari takliflarini sinchkovlik bilan taqqoslash eng maqbul shartlarni topish imkonini beradi. O‘zbekiston Markaziy bankining amaldagi litsenziyasiga ega bo‘lgan tekshirilgan tashkilotlarga alohida e’tibor qaratish lozim, bu ularning faoliyati ishonchliligi va qonuniyligini kafolatlaydi.
    2-qadam: Hujjatlarni oldindan hisoblash va to‘plash diqqat va puxta tayyorgarlikni talab qiladi. Qarz oluvchi va ko‘chmas mulk egasining pasporti, mulkka bo‘lgan huquqni belgilovchi hujjatlar (oldi-sotdi, hadya shartnomasi, meros to‘g‘risidagi guvohnoma), kadastr pasporti, YERRdan yuklamalar yo‘qligi to‘g‘risidagi ko‘chirma, jismoniy shaxslar uchun daromadlar to‘g‘risidagi ma’lumotnomalar yoki biznes uchun moliyaviy hisobotlarni o‘z ichiga olgan to‘liq hujjatlar to‘plamini yig‘ish kerak.

    3-qadam: Ariza topshirish banklarning rasmiy veb-saytlari, my.gov.uz davlat xizmatlari portali orqali onlayn yoki moliya tashkilotlari bo‘limlarida oflayn tarzda amalga oshirilishi mumkin. Onlayn arizalar tezroq ko‘rib chiqiladi – odatda 1-2 ish kuni ichida, oflayn arizalarni ko‘rib chiqish esa 5 ish kunigacha davom etishi mumkin.

    4-qadam: Garovni baholash va hujjatlarni tekshirish ariza oldindan ma’qullangandan so‘ng amalga oshiriladi. Bank ko‘chmas mulkni tekshirish uchun mustaqil baholovchini tayinlaydi yoki o‘z mutaxassisini yuboradi. Baholash narxi obyektning turi va murakkabligiga qarab 100 ming so‘mdan 500 ming so‘mgacha bo‘lishi mumkin. Shu bilan birga, bankning xavfsizlik xizmati taqdim etilgan hujjatlarning haqiqiyligi va huquqiy xavf-xatarlarning yo‘qligini tekshiradi.

    5-qadam: Shartnomani tasdiqlash va imzolash – pulni olishdan oldingi yakuniy bosqich. Baholash va hujjatlarni tekshirishning ijobiy natijalaridan so‘ng bank kreditlashning yakuniy shartlarini tasdiqlaydi va shartnoma tayyorlaydi. Imzolashdan oldin shartnomaning barcha shartlarini diqqat bilan o‘rganish juda muhim – foiz stavkasi, to‘lov jadvali, kechiktirganlik uchun jarima sanksiyalari va muddatidan oldin to‘lash shartlariga alohida e’tibor qaratish lozim.

    6-qadam: Pulni olish kredit shartnomasi va garov shartnomasi imzolangandan hamda garov tegishli davlat organlarida ro‘yxatdan o‘tkazilgandan so‘ng amalga oshiriladi. Mablag‘lar qarz oluvchining bank kartasiga, uning hisob raqamiga o‘tkazilishi yoki moliya tashkilotining siyosati va kredit miqdoriga qarab bank kassasi orqali naqd pul shaklida berilishi mumkin.

    O‘zbekistonning yetakchi banklarida kreditlash shartlari (2025-y.)

    O‘zbekistonda ko‘chmas mulk garoviga beriladigan kreditlar bo‘yicha foiz stavkalari milliy valyutada yillik 17 foizdan 32 foizgacha o‘zgarib turadi. Muayyan stavka bir necha omillarga bog‘liq: kredit miqdori (yirik qarzlar odatda pastroq stavkalarga ega), kreditlash muddati (uzoq muddatli kreditlar yuqori stavkalarga ega bo‘lishi mumkin), ko‘chmas mulk turi (tijorat ko‘chmas mulki ko‘pincha turar-joyga qaraganda yuqori stavkalarga ega) va qarz oluvchining kredit tarixi (benuqson kredit tarixi minimal stavkalarga da’vo qilish imkonini beradi).

    Sifatli likvidli ko‘chmas mulk uchun kredit summalari 1-2 milliard so‘mgacha yetishi mumkin, minimal limitlar esa odatda 50-100 million so‘mdan boshlanadi. Bunday kreditlarni qaytarish muddatlari bozordagi eng uzoq muddatlardan biri hisoblanadi – 15-20 yilgacha, bu esa qarz oluvchilarga o‘rtacha oylik to‘lovlarga umid qilish imkonini beradi.

    Bank nomi Dastur maks. summa Stavka (yillik) Muddati Xususiyatlar
    InfinBANK Ipoteka-2025 2 mlrd so‘m 6 foizdan 20 yoshgacha Yosh oilalar uchun qulay shartlar
    Moliya vazirligi Davlat dasturi 1,5 mlrd so‘m 16.5-17.5% 15 yoshgacha Kichik biznesni dastaklash
    Xalq banki Standart 1 mlrd so‘m 18% dan boshlab 10 yilgacha Tezkor tekshiruv
    Kapitalbank Investor 1,2 mlrd so‘m 17% dan boshlab 12 yoshgacha Tijorat ko‘chmas mulki uchun

    2025-yilning eng jozibador dasturlari orasida birinchi navbatda yosh oilalar va yangi qurilgan uylardan uy-joy sotib olish uchun mo‘ljallangan yillik 6 foizdan boshlanadigan InfinBANKning «Ipoteka-2025» dasturi ajralib turadi. Moliya vazirligi ko‘magidagi davlat dasturlari tijorat ko‘chmas mulki garovi ostida moliyalashtirishga muhtoj bo‘lgan kichik va o‘rta biznes uchun 16,5-17,5 foiz oralig‘idagi stavkalarni taklif etadi. Xalq banki va Kapitalbank mos ravishda investitsiya ko‘chmas mulki uchun arizalarni tez ko‘rib chiqadigan standart dasturlar va ixtisoslashtirilgan mahsulotlarni taklif etadi.

    Garov krediti olishda to‘lov qobiliyatini baholash va kredit tarixi

    Zamonaviy O‘zbekiston banklari qarz oluvchilarning to‘lov qobiliyatini baholashda rasmiy daromadlarni an’anaviy tahlil qilishdan tashqari yangi yondashuvlarni qo‘llamoqdalar. Moliyaviy muassasalar endi nafaqat potensial mijozning shaxsiy daromadini, balki butun oilaning, shu jumladan er yoki xotinning, shuningdek, kafillarning umumiy daromadini ham hisobga oladi. Bunday kompleks yondashuv qarz oluvchining real moliyaviy imkoniyatlarini yanada xolisona baholash va kredit mablag‘larini qaytarmaslik xatarlarini kamaytirish imkonini beradi.

    O‘zini o‘zi band qilgan fuqarolar va rasmiy tasdiqlangan daromadi bo‘lmagan shaxslar uchun banklar moliyaviy ishonchlilikni baholashning muqobil usullarini ishlab chiqdi. Kredit tashkilotlari so‘nggi 6-12 oy ichida bank kartalari bo‘yicha aylanmalarni, kommunal to‘lovlar tarixini va aliment to‘lovlarining muntazamligini sinchkovlik bilan tahlil qilmoqda. Ushbu ma’lumotlar an’anaviy daromad ma’lumotnomalari bo‘lmagan taqdirda ham qarz oluvchining moliyaviy intizomi to‘g‘risida to‘liq tasavvur hosil qilishga yordam beradi.

    Kredit tarixi ko‘chmas mulk garovi asosida kredit olish uchun arizani ma’qullashda muhim rol o‘ynaydi. O‘zbekistonning har bir fuqarosi kredit tarixini bir yilda bir marta my.gov.uz davlat xizmatlari portali orqali bepul tekshirishi mumkin. Kredit hisobotining muntazam monitoringi bankning qaroriga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan xato va noaniqliklarni o‘z vaqtida aniqlash imkonini beradi. Kredit tarixini yaxshilash izchil ishlarni talab qiladi: barcha mavjud majburiyatlarni o‘z vaqtida to‘lash, to‘lovlarni kechiktirmaslik va kredit yukining oqilona darajasini saqlab qolish.

    Ko‘chmas mulk garovi va xavfsizlik choralari orqali kredit olish xavfi

    Ko‘chmas mulk garovi ostida kreditni rasmiylashtirishda asosiy xavf – qarzni uzoq vaqt to‘lamagan taqdirda garovga qo‘yilgan mulkni yo‘qotish ehtimoli. Agar qarz oluvchi to‘lovlar jadvalini muntazam ravishda buzsa va kredit shartnomasi bo‘yicha o‘z majburiyatlarini bajarmasa, banklar undiruvni garov narsasiga qaratishga qonuniy haqli. Garovga qo‘yilgan ko‘chmas mulkni sotish jarayoni odatda bir necha oy davom etadi va sud instansiyalari orqali amalga oshiriladi.

    Yashirin komissiyalar va qo‘shimcha to‘lovlar kreditning umumiy qiymatini sezilarli darajada oshirishi mumkin. Sug‘urta badallari, ko‘chmas mulkni mustaqil baholash uchun to‘lov, hisob yuritish uchun komissiya – bu xarajatlarning barchasi ko‘pincha kreditlash shartlari bilan dastlabki tanishishda e’lon qilinmaydi. Shartnomani imzolashdan oldin, barcha tegishli xarajatlarni o‘z ichiga olgan va ortiqcha to‘lov haqida haqiqiy tasavvur beradigan kreditning to‘liq qiymatini (PSK) aniqlashtirish shart.

    Kredit shartnomasini diqqat bilan o‘rganish kelajakda yoqimsiz kutilmagan hodisalardan qochishga yordam beradi. To‘lovlarni kechiktirganlik uchun jarima sanksiyalari, kreditni muddatidan oldin qaytarish shartlari va foiz stavkasini o‘zgartirish tartibi to‘g‘risidagi bo‘limlarga alohida e’tibor qaratish lozim. Ba’zi banklar kreditni muddatidan oldin to‘lash uchun qo‘shimcha to‘lovlar joriy etadi yoki kredit berishning dastlabki oylarida bunday imkoniyatni cheklaydi.

    Har qanday moliyaviy xizmatlarni olishda firibgarlik xavfi dolzarbligicha qolmoqda. Faqat litsenziyaga ega banklar va mikromoliya tashkilotlari bilan ishlang, O‘zbekiston Markaziy bankining amaldagi litsenziyasi mavjudligini tekshiring. Zarurat bo‘lmasa, hech qachon hujjatlarning asl nusxalarini uchinchi shaxslarga bermang va hujjatlarni taqdim etish zarur bo‘lganda, ulardan foydalanish maqsadi to‘g‘risida belgi qo‘ying.

    Ko‘chmas mulk garovi o‘rniga muqobil kredit variantlari

    Mikroqarzlar va iste’mol kreditlari o‘z ko‘chmas mulklarini xavf ostiga qo‘yishga tayyor bo‘lmaganlar uchun maqbul muqobil hisoblanadi. Ushbu moliyaviy mahsulotlar kamroq – odatda 100 million so‘mgacha mablag‘ olish uchun mo‘ljallangan, biroq rasmiylashtirish muddati sezilarli darajada tezroq, ya’ni 1 dan 3 ish kunigacha bo‘lishi bilan ajralib turadi. Bunday qarorlarning asosiy kamchiligi foiz stavkalarining yuqoriligi, ya’ni yillik 36-42 foizni tashkil etishi va aksariyat hollarda garov ta’minoti talab etilmasligidir.

    Yangi ko‘chmas mulk sotib olish uchun ipoteka krediti, agar asosiy maqsad pul olish emas, balki uy-joy sotib olish bo‘lsa, optimal yechim bo‘lishi mumkin. O‘zbekistondagi zamonaviy ipoteka dasturlari 20 yilgacha bo‘lgan muddatga yillik 14 foizdan 22 foizgacha bo‘lgan stavkalarni taklif qiladi, bunda sotib olingan ko‘chmas mulk avtomatik ravishda kredit garoviga aylanadi. Bunday yondashuv uy-joy masalasini mavjud ko‘chmas mulkni garovga qo‘ymasdan hal qilish imkonini beradi.

    Uy-joy ijarasi va ko‘chmas mulkni kreditga sotib olishni moliyaviy taqqoslash hozirgi bozor sharoitida oqilona qaror qabul qilishga yordam beradi. Uzoq muddatli istiqbolda uy-joyni sotib olish odatda ijaraga olishdan ko‘ra foydaliroq bo‘ladi, ayniqsa O‘zbekistonda ko‘chmas mulk narxlarining har yili 15-25 foizga oshishini hisobga olsak. Biroq, ijara katta moslashuvchanlik va harakatchanlikni ta’minlaydi, boshlang‘ich to‘lovni talab qilmaydi va sezilarli moliyaviy resurslarni bog‘lamaydi.

    Kredit turi maks. summa Stavka, % yil. Muddati Talablar
    Ko‘chmas mulk garovi ostida 2 mlrd so‘m 17-32% 20 yoshgacha Garov, daromadni tasdiqlash
    Iste’mol krediti 100 mln so‘m 28-42% 5 yilgacha Daromadni tasdiqlash
    Ipoteka 1,5 mlrd so‘m 14-22% 20 yoshgacha Boshlang‘ich to‘lov 15-30%

    Yodda tuting, ko‘chmas mulk garovi krediti jiddiy moliyaviy majburiyat bo‘lib, mas’uliyatli yondashuvni talab qiladi. Kredit bo‘yicha muntazam to‘lovlar oila umumiy daromadining 40 foizidan oshmasligi kerak va 3-6 oylik to‘lovlar miqdoridagi moliyaviy xavfsizlik yostig‘ining mavjudligi ehtimoliy vaqtinchalik qiyinchiliklarni mol-mulkni yo‘qotish xavfisiz yengib o‘tishga yordam beradi.

     

    Batafsil
    O’zbekistonda qayerdan onlayn mikrokredit olish mumkin.
    30.07.2024
    3 daqiqa

    O’zbekistonda qayerdan onlayn mikrokredit olish mumkin.

    Kartaga onlayn mikrokredit – zamonaviy qarz oluvchilar orasida mashhur mahsulot. Borgan sari ko’proq iste’molchilar, qarindoshlari va do’stlarini moliyaviy muammolarga jalb qilmasdan, ish haqi kunidan oldin oz miqdorda qarz olishni afzal ko’rishmoqda. Mikrokredit 5-10 daqiqada istalgan MKO (mikrokredit tashkiloti) da berilishi mumkin. Naqd pul berish 24/7, bayram va dam olish kunlarisiz amalga oshiriladi.

    Nima uchun iste’molchilar O’zbekistonda onlayn mikrokreditlarni tanlaydi?

    Texnologiyaning rivojlanishi nafaqat gadjetlarga, balki kredit sektoriga ham ta’sir ko’rsatdi. Iste’molchi bu yerda va hoziroq to’g’ri mahsulotni olishni xohlaydi, xuddi shu talab mikrokreditlarga ham tegishli.

    • Ishni yezkor bitirish. Tig’iz ish jadvalida hujjatlarni yig’ish, bankka borish, navbatda o’tirish va qarorni kutib, bir necha kun noaniqlikda yashashga vaqt topish qiyin. Toshkentda qulay gadjet yordamida 5 daqiqada onlayn mikrokredit olishingiz mumkin. Tasdiqlangandan so’ng, pul darhol kartaga o’tkaziladi, siz xaridlarni amalga oshirishingiz mumkin.
    • Har bir kun uchun foiz. Eng qulay mikrokredit funksiyasi. Bank sizga 30 kundan kamroq muddatga kredit berishi dargumon. Agar 3-4 kunga pul kerak bo’lsa-chi? Mikrokredit – bu xizmat haqi, sug’urta yoki bank kartasini chiqarish uchun to’lovlarni ortiqcha to’lamasdan bir necha kunga kichik miqdorni olishning qulay usuli.
    • Minimal miqdorda hujjatlar. Kredit berish uchun bank to’lov qobiliyatini rasmiy tasdiqlashni talab qiladi – daromad sertifikati yoki hisobvaraqdan ko’chirma. Ba’zi banklar garov yoki kafil so’rashi mumkin. Fuqaro pasporti va JShShIR (PINFL) asosida mikrokreditni tezda onlayn tarzda olishingiz mumkin.
    • Maxfiylik. Ko’pgina qarz oluvchilar do’stlari va tanishlaridan qarz olish faktini yashirishadi. Onlayn ro’yxatdan o’tish bu nozik muammoni hal qiladi.

    Himoyalanmagan toifalarni qo’llab-quvvatlash. Daromadni tasdiqlovchi rasmiy hujjatga ega bo’lgan mijozlar bank kreditiga ishonishlari mumkin. Ammo barqaror daromadga ega bo’lgan, lekin uni rasmiy ravishda qayd etib bo’lmaydigan yoki etarli bo’lmagan qarz oluvchilar haqida nima deyish mumkin? O‘zbekistonda onlayn mikrokreditdan talabalar, nafaqaxo‘rlar, yosh oilalar, kredit tarixi buzilgan va qarzi to‘lanmagan kishilar foydalanishi mumkin.

    MCOda qarzini o’z vaqtida to’lagan doimiy mijozlar pasaytirilgan foiz stavkasi va boshqa bonuslarga ishonishlari mumkin.

    Agar Toshkentda onlayn-mikroqarz to’lash uchun hech narsa bo’lmasa nima qilish kerak?

    Turli vaziyat yuz berishi mumkin, hatto eng vijdonli qarz oluvchi ham fors-major holatlariga duch kelishi: u kasalxonaga tushishi, pul o’g’irlangan, ish haqi o’z vaqtida to’lanmagan. Kreditni to’lash muddati yaqinlashmoqda, ammo mablag’ yo’q. Nima qilishim kerak?

    Hech qanday holatda MKO-ni aldamang. Ba’zi qarz oluvchilar muloqotni to’xtatib, aldash va boshqa hiyla-nayranglarga murojaat qilishadi. Bunday qilmaslik kerak. Darhol mikrokredit kompaniyasiga murojaat qiling va vaziyatni tushuntiring. Ularning ko’pchiligi onlayn kartaga mikrokredit beradi va uzaytirish xizmatini taklif qiladi. Qarz oluvchi foydalanilgan foizlarni to’laydi va kreditni to’lash imkoniyati yana 15-30 kunga uzaytiriladi. Bu usul sizning obro’ingizni saqlab qolish va qarz beruvchi bilan munosabatlarni buzmaslik imkonini beradi. Ba’zi MKO to’lovlarni kechiktirishni yoki qayta moliyalashni taklif qiladi!

    O‘zbekistonda mikrokreditni onlayn to‘lamaslik variant emas. To’lanmagan qarz foizlar, jarimalar, penyalar hisoblanadi va natijada katta miqdorda to’lanishi kerak bo’ladi. Bundan tashqari, siz kredit tarixingizni va MKO bilan munosabatlaringizni buzasiz.

    Noxush vaziyatga tushib qolmaslik uchun kuchingizni oldindan hisoblab chiqing. To’lov sizning umumiy oylik daromadingizning 30% dan oshmasligi muhimdir.

    Batafsil
    Oʼzbekistonda qanday qilib davolanish uchun qarzga pul olish mumkin
    30.07.2024
    2 daqiqa

    Oʼzbekistonda qanday qilib davolanish uchun qarzga pul olish mumkin

    Oilangiz aʼzolaringiz yoki oʼzingizni sogʼligʼi toʼgʼrisida soʼz borganda, shoshilinch tibbiy yordam, jarrohlik yoki shifoxonaga yotqizish boʼladimi, bunga darhol eʼtibor qaratish  va eng yaxshi parvarish kerak boʼladi.

    Tibbiy xizmatlar narxi oshib borayotgan bir vaqtda, Siz uchun davolanish uchun qarzga qaerdan pul olish mumkinligi toʼgʼrisida bilish juda muhimdir. Sizga qanday qilib imkon qadar qarzga pul olishni aytib beramiz.

    Davolanish uchun qarzga pul olishni 2 ta varianti mavjud.

    1 variant

    MKTdan davolanish uchun qarz

    MKTlar minimal talablar bilan soddalashtirilgan tarzda qarzni rasmiylashtirishlari mumkin:

    • qarzni rasmiylashtirish chogʼida, banklar tomonidan, qoidaga koʼra soʼraladigan keragidan ortiq hujjatlar talab etilmaydi;
    • qarz oluvchini toʼlov qobiliyatini va kredit tarixini baholashda soddalashtirilgan metodikani qoʼllanadi;
    • qarz berish toʼgʼrisida qaror imkon qadar tez chiqariladi, zarur hujjatlar imzolangandan keyin pul beriladi;
    • garovsiz va kafilsiz sodda tartibda pul olish.

    2 variant

    Bankdan davolanish uchun kredit

    Davolanish uchun kreditni bevosita bankdan ham olish mumkin. Biroq, bunday turdagi kreditni kam sonli banklar berayotganligi va hozirgi kunda ularning soni oʼntadan ham ortiq emasligini yodda tutish kerak.

    Bankdan davolanish maqsadida kredit olish uchun, odatdagi hujjatlar toʼplamidan tashqari analiz, muolaja jarayoni, dori-darmonlar va  sarflanadigan materiallar bahosi, bevosita muolaja, jarrohlik aralashuv, reabilitatsiya va shu kabilarni oʼz ichiga olgan klinikaning toʼlov hujjatlarini taqdim etish talab etiladi.

    Shu bilan birga, banklar bemorga nisbatan uning qarindoshi boʼlgan qarz oluvchilarga koʼproq ijobiy qarashadi: bunday holatda, bu odam kasallikni choʼzilishi oqibatida toʼlov qobiliyatini yoʼqotmasligi hisobiga mablagʼlarni oʼz vaqtida qaytarish imkoniyatini oshiradi.

    Аgar potentsial qarz oluvchi bankning doimiy mijozi sanalsa, benuqson kredit tarixi va yaxshi moliyaviy holatga ega boʼlsa, unda uni kredit olish boʼyicha imkoniyatlari  sezilarli darajada oshadi.

    Batafsil
    Kredit bor, pul esa yo‘q. Nima qilish kerak ?
    30.07.2024
    2 daqiqa

    Kredit bor, pul esa yo‘q. Nima qilish kerak ?

    Ba’zan, odamlar kredit olgandan keyin, uni to‘lash imkoniyati yo‘q bo‘lganda, nima qilish to‘g‘risida o‘ylab ham o‘tirmaydilar. Eng boshida bunday holat yuzaga kelmaydigandek tuyuladi. Biroq, aslida, turli xil vaziyatlar ro‘y berishi mumkin,  shuning uchun biz sizga kredit borligi, pul yo‘qligida nimalar bo‘lishini hozirni o‘zida tushunib olishni maslahat beramiz.

    Eng avvalo, bank bilan kreditni qanday to‘lash kerakligi to‘g‘risida kelishib oling. Asosiy qoida: yashirinmasdan, kreditni o‘zi yo‘qolishi yoki Siz haqingizd unutishlarini kutmasdan, bankni birinchi bo‘lib xabardor qiling.

    Agar Sizga bankdan qo‘ng‘iroq qilishmayotgan bo‘lsa, bu sizning qarzingiz to‘g‘risida unutib yuborishdi degani emas. Aksincha, foizlar hisoblanmoqda, qarz summasi ortmoqda, sizning kredit tarixingiz yomonlashmoqda.

    Bundan tashqari, ko‘plab banklar o‘z shartnomalarida qarz oluvchi, o‘zini moliyaviy holati yomonlashganda, darhol bu haqda xabar berishga majburligini ko‘rsatib o‘tadilar.  Bu esa, Siz to‘lamasangiz va bu haqda kreditorni xabardor qilmasangiz, Siz shartnomani buzayotganligingizni anglatadi.

    Bank bilan nima to‘g‘risida kelishish mumkin:

    • to‘lov muddatini kechiktirish,
    • qarzni restrukturizasiya qilish to‘g‘risida.

    Kreditni qaysi muddatlarda to‘la olishingiz haqida o‘ylab ko‘ring va bu haqda bankni xabardor qiling. Bank qaror qabul qilishi uchun siz majburiyatlaringiz bo‘yicha qachon to‘lov qila olishingizni bilishi kerak.

    1. Eskisini yopish uchun yana bir marta qarz olish kerakmi?

    Deyarli har bir holatda bu qaror muvaffaqqiyatsizlikka uchraydi. Eng avvalo, endi Sizda bir bankda kredit bor, va boshqasi esa sizga kredit bermasligi mumkin. Yoki berganda ham, yangi kredit bo‘yicha yuqori foiz stavka belgilanadi. Agar siz vahima ostda eskilarini to‘lash uchun yangi kreditlarni olib tashlasangiz, qarz botqog‘iga botib qolasiz.

    1. Meni ishdan bo’shatishdi va men kasalman. Qonun meni himoya qiladimi?

    Agar sizda ipoteka krediti bo’lsa, uning to’lovlari muntazam ravishda oilaviy byudjetning katta qismini egallaydi, qonun sizga kechiktirishni – ipoteka ta’tilini berish huquqini beradi. Ammo bunday ta’tillar kredit shartnomasining amal qilish muddati davomida faqat bir marta ruxsat etiladi va ularning eng uzoq muddati – olti oy.

    Boshqa kreditlar, hatto eng og’ir omon qolish va nogironlik stsenariylarida ham hech qanday imtiyozlar bermaydi. Bunday holda, barcha xavflar sizga tushadi. Bunday holatda sizga faqat sug’urta yordam berishi mumkin. Shu sababli, kredit shartnomasini imzolashdan oldin, kreditning qaytarilmasligi xavfidan sug’urta shartnomasini tuzishingizni qat’iy tavsiya qilamiz.

    1. To’lamaganim uchun jarimaga tortiladimi?

    Qarzni o’z vaqtida to’lamaganlik uchun bank penya yoki foizlar undirishi mumkin. Jinoiy jazo faqat firibgarlik holatlarida yuzaga kelishi mumkin.

    1. Agar men hali ham qarzni to’lay olmasam, nima kutishim kerak?

    Bank sud tartibida pul talab qilish huquqiga ega. Shu bilan birga, sud sizning joriy moliyaviy ahvolingizni hisobga oladi va sizga kreditni to’lash uchun yumshoq shartlarni belgilashi mumkin, masalan, qarzni bo’lib-bo’lib to’lash.

    Batafsil
    Lombarddan kredit olishda Siz bilishingiz kerak boʼlgan shartlar
    21.06.2024
    2 daqiqa

    Lombarddan kredit olishda Siz bilishingiz kerak boʼlgan shartlar

    Film va telekoʼrsatuvlar lombardlar shubhali faoliyat yuritadi degan notoʼgʼri tasavvurni yaratishgan. Аslida esa, lombardlar faoliyati davlat nazorat organlari tomonidan qatʼiy nazorat qilinadi va bu pul olishni eng tez va oson yoʼllaridan biri hisoblanadi.

    Lombarddagi foiz stavka

    Lombardlar shartnomada belgilangan alohida qoidalardan kelib chiqib, kunlik hisoblanadigan foizlarni hisob-kitob qilishadi. Siz faqat oʼrtacha raqamni hisob-kitobini chiqarib olishingiz mumkin. Odatda u kuniga 0,3%ni tashkil etadi. Yuqori stavkada – 0,5 dan 0,8 %gacha qarz ajratadigan tashkilotlar ham yoʼq emas.

    Lombardda kredit olish tartibi

    • Siz qimmatbaho buyumni lombarda olib kelasiz;
    • Lombard uni qiymatini baholaydi va ushbu summa miqdorida sizga qarz beradi;
    • Siz ikki qismdan – qarzni yakka tartibdagi shartlari va garov toʼgʼrisidagi axborotdan iborat garov biletini (kartasini) olasiz. Jadvalda kredit miqdori, soʼndirish muddati, foiz stavkasi, garovga qoʼyilgan buyumni nomi va tavsifi, uni qiymatini bahosi koʼrsatib oʼtiladi.

    Nimalarni lombardga topshirish mumkin?

    Lombardda zarur boʼlgan mablagʼni quyidagilarni garovga qoʼygan holda olish mumkin:

    • zargarlik buyumlari;
    • antikvar buyumlar;
    • maishiy va orgtexnika;
    • jahonga mashhur brendlarning soatlari.

    Zargarlik buyumlarini garovga qoʼyish – foiz evaziga kredit olishning eng samarali usuli hisoblanadi. Ularni esa qayta sotib olish, har doim mumkin.

    Lombarddagi kreditlarni muddatlari

    Oʼzbekiston Respublikasining amaldagi qonnchiliga muvofiq, lombardlar shaxsiy isteʼmolga moʼljallangan koʼchar mol-mulkni zaklad shaklida garovga qabul qilib, fuqarolarga qisqa muddatli (uch oydan oshmagan muddatga) kreditlar beradi.

    Lombardga topshirilgan qimmatbaho buyum, qaytib sotib olinmasa nima boʼladi?

    Lombardda ashyolar garovi bilan taʼminlangan kredit summasi belgilangan muddatda qaytarib berilmagan taqdirda, lombard notariusning ijro yozuvi asosida imtiyozli bir oylik muddat oʼtganidan keyin garovga qoʼyilgan mol-mulkni sotish uchun belgilab qoʼyilgan tartibda ushbu mol-mulkni sotishga haqli.

    Shundan keyin hatto garovga qoʼyilgan mol-mulkni sotishdan tushgan summa talablarni toʼliq qanoatlantirish uchun yetarli boʼlmasa ham, lombardning garovga qoʼyuvchiga (qarzdorga) talablari bekor boʼladi.

    Batafsil
    Tillani lombardga qanday qo‘yish mumkin.
    21.06.2024
    2 daqiqa

    Tillani lombardga qanday qo‘yish mumkin.

    Lombarddan qarz olishni ishonch bilan naq pul olishni qulay va tez yo‘llaridan biri deb aytish mumkin. Sizga kafillar, ko‘plab ma’lumotnomalar va boshqa hujjatlar kerak bo‘lmaydi. Naqd pul olish uchun sizga faqat pasport va garov evaziga berishni istayotgan narsa kerak bo‘ladi.

    Va shu yerda savol tug‘iladi: kerakli summani olish uchun lombardga nimani aniq olib kelish kerak ? Eng yutuqli yo‘llardan biri bo‘lib, qimmatbaho metall va toshlardan yasalgan buyumlar hisoblanadi. Barcha zamonlarda tilla qadrlangan va uni odamlar juda yuqori baholaganlar.

    Yaxshi lombardda Sizdan shaxsni tasdiqlovchi hujjatlarni talab qilishligi mumkin. Chunki bunday hujjatlar lombardga bila turib o‘g‘irlangan yoki soxta buyumlarni topshirishga uringan firibgarlarni qidirib topishga va buyumlarni o‘z hujjatlariga ko‘ra shaxsan qaytarib olishga yordam beradi. Firibgarga yo‘liqmaslik uchun Sizning ma’lumotlaringiz IIV ma’lumotlari bilan taqqoslanadi. Agar siz 18 yoshga to‘lmagan bo‘lsangiz, biror bir narsani hech qaysi lombardga topshirishni uddala olmaysiz.  Shuningdek qarz shartnomasi muddati yakunlanganligi to‘g‘risida xabardor qilish uchun sizdan aloqa telefon raqamingizni ko‘rsatish so‘raladi.

    Lombard bilan shartnoma ikki nusxada ro‘yxatga olinadi. Birinchisi sizga, ikkinchisi lombardga beriladi. Shartnomani ikki tomon imzolaydi, shartnomada ular to‘g‘risida axborot ko‘rsatib o‘tiladi. Lombardlar tillani ixtisoslashgan do‘konlarga nisbatan past baholarda olishi ehtimol ko‘pchilikka ma’lumdir. Bunda sizni hech kim aldamaydi – chunki do‘konlar va zargarxonalar buyum narxiga nafaqat ishlatilgan materiallarni, balki do‘konning buyurtmasiga ko‘ra buyum ustida ishlagan zargarning ish haqqisini ham qo‘shishadi.  Lombardga esa zargarni ish haqqisini hisobga olish hech qanday ahamiyatga ega emas.

    Lombard garovga qo‘yilgan mulkning butligiga javobgardir. Unda mijozlarning barcha buyumlarini shikastlanishi va yo‘qotilishidan himoya qiluvchi sug‘urta bo‘lishi shart. Agar sizning qimmatligingiz bilan biror narsa sodir bo‘lsa, siz tovon pulini olasiz.

    Aytaylik, siz tasodifan uzoq vaqtdan beri ishlamayotgan va ta’mirga yaroqsiz bo‘lgan qarindoshingizni antikvar soatini topdingiz. Bunday buyumni o‘zingiz sotishingizni deyarli imkoni yo‘q. Ammo agar siz tillani lombardga qaytarmaslik sharti bilan topshirsangiz, yaxshigina summani olishingiz mumkin.

    Lombardga taqinchoqlarni olib borishdan avval, siz uni aniq qaytarib olishingizga ishonch hosil qiling. Biroq ogoh bo‘ling – ko‘pincha lombardlar ushbu vaqtga kredit bo‘yicha katta bo‘lmagan foizlarni belgilashadi. Agar muddat oxiriga siz o‘z taqinchog‘ingizga olishga kelmasangiz, lombard qarz summasini qoplash uchun uni sotish huquqiga ega bo‘ladi.

    Lombarda biror-bir narsani topshirishdan avval, birinchi navbatda durust va  batartib kompaniyanini tanlash kerak bo‘ladi. Sizga uch yildan ortiq faoliyat yuritayotgan va yirik lombardlar tarmog‘iga tegishli bo‘lgan lombardni tanlashni maslahat beramiz.

    Batafsil

    Biz cookie-fayllardan foydalanamiz. Sayt ishini yaxshilash va sizga ko‘proq imkoniyatlar taqdim etish uchun. Saytdan foydalanishda davom etish orqali cookie-fayllardan foydalanish shartlariga rozilik bildirasiz.